ناۋرىز تويى شىڭجاڭدا باستالىپ كەتتى

/uploads/thumbnail/20170708223128781_small.jpg

مەشىن جىلعى ناۋرىزدى شىڭجاڭ بويىنشا ءور تەكەس ەلى الدىمەن تويلادى، بۇل – وسى اۋداندا ۇلىستىڭ ۇلى كۇنى – ناۋرىز مەرەكەسىنىڭ 25 رەت تويلانۋى. ناۋرىز كوجەدەن 250 ادام ءدام تاتتى، كەشكى ناۋرىز كونسەرتىن 2 مىڭعا جۋىق كورەرمەن تاماشالادى، كونسەرتتىڭ ورەسى جوعارى بولدى. وسى جاعىنان العاندا، بۇل اۋدان وزگە اۋدان، قالالارعا ۇلگى كورسەتتى، - دەپ حابارلايدى «قامشى» پورتالى «اقجول» گازەتىنە سىلتەمە جاساپ.

ناۋرىز ايى كىرىپ، جەر-انا بۋسانىپ، بەرەكە-بىرلىكتىڭ اسى ــ ناۋرىز كوجە ىشەتىن، «ەسكى جىل، ەسىركە، جاڭا جىل، جارىلقا» دەپ، جاراتقاننان جاقسىلىق تىلەيتىن، قىتىمىر قىستىڭ ىزعارى قايتقان، ءتورت تۇلىك مال تولدەپ، ەل قىدىرىپ كوجە ىشەتىن مەزگىل كەلدى. وسىنداي تاماشا ساتتە موڭعولكۇرە اۋدانى، تۇلپار مەكەنىندە ناۋرىز مەرەكەسى اسا دابىرالى تويلاندى.

وسى كۇنى تۇستەن بۇرىن اۋداننىڭ جەر–جەرىنەن جينالعان قاۋىم موڭعولكۇرە قوناق سارايىنىڭ مەرەكە زالىندا ناۋرىز تاعامىنان ءدام تاتتى. اۋداندىق حالىق ىستەرى مەكەمەسىنىڭ قىزمەتكەرى اللاجار سەنباي ۇلى اۋداننىڭ ءبىر جىلدان بەرگى تابىستارىن قىسقاشا تانىستىرىپ ءوتتى. اقساقالداردان اۋداندىق ءسىلام ءدىنى قوعامىنىڭ بۇرىنعى ءتوراعاسى ماناپ ايدارقان ۇلى مەن سارقوبى اۋىلىنىڭ بۇرىنعى اۋىل باستىعى ريزا بورانشاي ۇلى باتا بەرىپ، اۋدان حالقىنىڭ ىنتىماعى جاراسىپ، تۇرمىستارىنىڭ ءتىپتى دە باي-باقىتتى بولا تۇسۋىنە تىلەۋلەستىك ءبىلدىردى. كوپشىلىك تاماقتانا وتىرىپ جاس ءانشى ورازباي جەتەن ۇلى قاتارلى ونەرپازداردىڭ ءان، كۇي، تەرمەلەرىنەن ءلاززات الدى.
كەشكە قاراي ءار ۇلت كورەرمەندەرى مەرەكەلىك كيىمدەرىن كيىپ، اۋداندىق دەنەتاربيە سارايىنا قاراي اعىلدى. بۇرىن 600 كىسىلىك كلۋب تارلىق ەتىپ، شارۋالاردىڭ ناۋرىز كونسەرتىن كورۋ ورايى از بولىپ كەلگەن. ەندى مىنە، ناۋرىز كونسەرتىنىڭ سالتاناتتى ۇلكەن سارايدا وتەتىنىنەن الدىن الا حابار تاپقان جۇرتشىلىق وتە مول بولدى. اۋدان ورتالىعىنىڭ شىعىسىندا، ۇلكەن قوناقاي وزەنىنىڭ باتىس جاعالاۋىندا ورنالاسقان دەنەتاربيە سارايى ايباتتانىپ تۇر. ءبىر جارىم مىڭ كىسىلىك ورىندىعى بار، استىڭعى اشىق الاڭقىسىنا دا جىلجىمالى ورىندىق تىزىلگەن سارايعا، تىك تۇرعان قاۋىمدى قوسقاندا، 2 مىڭداي كورەرمەن جينالدى. دەنەتاربيە سارايىنىڭ تىنىستى دا ساۋلەتتى بولعانىنا قوسا، ساحنانىڭ ەكى بۇيىرىنە اق ورداداي ەكى كيىز ءۇيدىڭ ورنالاستىرىلۋى – قالا مادەنيەتى مەن ساحارا مادەنيەتىن ۇشتاستىرىپ، ءداستۇرلى مادەنيەتىن ۇلىقتاعان ەلدىڭ بيىك ەڭسەسىن اڭعارتىپ تۇردى. كىلەم، سىرماق توسەلىپ، ۇزىننان-ۇزاق ەكى قاتار الاسا ۇستەل قويىلىپ، ۇستەلگە تارى، تالقان، قۇرت، ماي، باۋىرساق سياقتى ۇلتتىق تاعامدار ءتىزىلدى. ۇستەل باسىنان كيمەشەكتى اجەلەر مەن وقالى تون، اق قالپاق كيگەن اتالار ورىن الدى. وسى كورىنىس كيىز ۇيمەن ۇشتاسىپ، مەرەكە سالتاناتىن اسىردى.

ناۋرىز ساۋىق كەشىن تانىمال جۇرگىزۋشىلەر دابىر ءابدىلدا ۇلى مەن ارزىگۇل قايىڭبەك قىزى جۇرگىزدى. ساۋىق كەشى موڭعولكۇرە اۋداندىق ويىن-ساۋىق ۇيىرمەسىنىڭ 80 كىسىلىك وركەسترىنىڭ ورىنداۋىنداعى تۇركەشتىڭ كۇيى «كوڭىل اشارمەن» باستالىپ، شىعانداعان دومبىرا ءۇنى تۇتاس الاڭدى سىلتىدەي تىندىردى. ىلە-شالا 6 كىسىلىك بي «سىر بيكە» ورىندالدى. وسىدان سوڭ «قان ءتاڭىرىم»، «جاس تۋرالى»، «ناۋرىزىم» ان-تەرمەلەرى شىرقالدى. ءاربىر كونسەرت نومىرىنە لايىقتالعان ساحنا ارتىنداعى LED ەكرانىنداعى تۇنىق تا جاراسىمدى، باي مازمۇندى كورىنىستەر كونسەرتتىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتا ءتۇستى. اسىرەسە، وتاردىڭ سال-سەرىلەرى كيىز ۇيدەن شىعىپ، ويىن-ساۋىق ۇيىرمەسىنىڭ ارتيستەرى ساحنانىڭ ۇستىڭگى جاعىنان شىعىپ، «ەلىم قۇلجادا-اي» ءانىن ايتىپ، سوڭىندا ساحنا ۇستىندە ەمىرەنە قوسىلعانى، ارتقى كورىنىستەگى قازاق مالشىلارى مەكەندەپ كەلگەن جەر جانناتىنداي كوركەم مەكەننىڭ كورىنىسى، مەرەكەلىك قيمىل كورىنىسى، كيىز ءۇي مادەنيەتى كورىنىسى ءمىنسىز قاۋىشىپ، قالا ءىشى ساحاراعا اينالىپ كەتكەندەي، دەنەتاربيە سارايىنداعى كورەرمەن جايلاۋ توسىنە كوشىپ شىققانداي اسەر بەردى. ءدال وسى كورىنىس باسقا ۇلت كورەرمەندەرىن دە ءسۇيىندىرىپ، قازاق حالقىنىڭ سال-سەرىلىگىن، تابيعاتپەن ەتەنە قاتىناسىن، جاپا-ماشاقاتقا مويىمايتىن ەڭبەكشىلدىگىن تانىتتى.

تاعى ءبىر رەتتە دابىر ءابدىلدا ۇلى شىعىستىڭ مادەنيەت دىڭگەكتەرىنىڭ ءبىرى دەپ اتاۋعا لايىق، ىلەدەن شىققان ايگىلى كۇيشى ءاتىقان يساۇلىن تىلگە الىپ، الدىڭعى قاتاردا وتىرعان قاريالاردىڭ قاتارىنا كەلىپ جايعاسىپ، ءبىر قاريادان ءاتىقان يساۇلىن قىسقاشا تانىستىرىپ بەرۋدى ءوتىندى. اتامىز: «ءاتىقان يسا ۇلى ــ ءور تەكەستىڭ اعاياز اڭعارىندا 1900 جىلى تۋعان، 1973 جىلى قايتىس بولعان شەرتپە كۇيدىڭ شەبەرى، ءوز داۋىرىندە 100-دەن استام كۇي شىعارعان»، ــ دەپ قىسقاشا تانىستىرۋ جاسادى. وسىدان سوڭ 8 جاستاعى بالادان 80 جاسقا دەيىنگى قاريالاردىڭ دومبىرا ۇستايتىندارىنىڭ ءاتىقان يسا ۇلى­نىڭ كۇيلەرىن ۇزبەي شەرتىپ، جالعاستىرىپ كەلە جاتقانىن بەينەلەيتىن القالى توپ ساحنا تورىنە كوتەرىلىپ، اڭگىمەلەسۋ تۇرىنەن باستاپ ءاتىقان يسا ۇلىنىڭ «بەسقاراعاي» كۇيىن اسقاقتاتا ورىندادى. كونسەرت سوڭىنا تامان تانىمال ءانشى اقىمەتجان ءرابىجان ۇلى «قارا كوزىم»، «قوس كۇرەڭ»، «كەشىكتىڭ نەگە؟» دەگەن ءۇش ءاندى ورىنداپ، كورەرمەن قاۋىمنىڭ ەرەكشە ىقىلاسىنا بولەندى، جاڭادان تانىلىپ كەلە جاتقان ءانشى انارگۇل سەنبەك قىزى ۇكىلى ىبىرايدىڭ ءانى «گاككۋدى» ناقىشىنا كەلتىرە ورىنداپ، زور قۇرمەتكە بولەندى. اۋداندىق پارتكوم ۇگىت ءبولىمىنىڭ، اۋداندىق مادەنيەت -دەنەتاربيە مەكەمەسىنىڭ، اۋداندىق حالىق ىستەرى مەكەمەسىنىڭ جاۋاپتى بولۋىندا وتكىزىلگەن كونسەرت كەشى ەكى ساعاتتان استام جالعاسىپ، «ءور تەكەس ــ كەڭ دالام» انىمەن شىمىلدىعىن جاپتى.
اۋدان باسشىلارىنان قۋاشتاي قازىبەك ۇلى، ۋاڭ پەيجاۋ، تاڭساقار باعىن ۇلى، ياڭ يۇيشۋان، گاۋ ۋي، ءنۇرالى تولىمبەك ۇلى، لي شياڭچيان، جولدىباي جىرعالباي ۇلى، راقىم امىرە ۇلى، جاڭابەك تۇرسىنقازى ۇلى، جانبولات باتەن ۇلى قاتارلىلار ءار ۇلت كورەرمەندەرىمەن بىرگە ناۋرىز كونسەرتىن تاماشالادى.

 

سەنبەك اۋەسقان ۇلى

جۇڭگو حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ  شىڭجاڭ اۆتونومياسى ىلە وبلىسى موڭعولكۇرە اۋدانى

 

 

 

پىكىر قالدىرۋ

قاتىستى ماقالالار