BBC: "Геноцид жасалып жатыр" делінген Шыңжаңда Қытай Олимпиада ойындарын өткізуі мүмкін

Желіде Бейжіңдегі Қысқы Олимпиада ойындары туралы Шыңжаңда түсірілген бейнеролик тарап жатыр. BBC ақпаратына сәйкес, батыс елдері "Қытай Шыңжаңда этникалық азшылықтарға геноцид жасап жатыр" деп мәлімдегеніне қарамастан, көптеген шетелдік компаниялар ойынға демеуші болуға асығуда. Халықаралық адам құқығы ұйымдары мен кейбір демократиялық елдер Шыңжаңда ұйғыр, қазақ сияқты азшылық қауымға Бейжің қатал қысым жасап жатқанын айтып дабыл қағады.

Олимпиада жақындаған сайын Бейжің Шыңжаңды қар спорты аймағына айналдыруға күш салуда.

Қысқа спорт туралы Шыңжаңда түсірілген жарнамалық роликтер қытайлық мемлекеттік БАҚ-та кеңінен жарияланды. Бұл аймақта Қысқы Олимпиада ойындарының біразы өтетін көрінеді.

Бастапқыда Қытайдың қатаң саясаты "Шыңжаңдағы халықтарды күштеп ассимиляциялау және этноцид немесе мәдени геноцид" ретінде сипатталды. Кейінірек толығырақ мәліметтер жиналды, кейбір үкіметтер, белсенділер, тәуелсіз үкіметтік емес ұйымдар, адам құқықтары жөніндегі сарапшылар мен ғалымдар геноцид конвенциясындағы анықтаманың "этникалық топ ретінде жою ниеті" аспектісіне назар аудара отырып, оны "геноцид" деп атады.

Шыңжаңдағы азшылыққа жүргізіліп жатқан қатал саясатқа халықаралық реакциялар әртүрлі болды. Біріккен Ұлттар Ұйымына мүше елдердің кейбірі Біріккен Ұлттар Ұйымының Адам құқықтары жөніндегі кеңесінде Қытайдың саясатын айыптайтын мәлімдемелер жасады, ал кейбір елдер Қытайдың саясатын қолдады.

2020 жылдың желтоқсанында Халықаралық қылмыстық сот юрисдикциялық негізде Қытайды тергеуден бас тартты. Америка Құрама Штаттары адам құқықтарын бұзуды "геноцид" деп жариялаған бірінші ел болды және оның қорытындысын 2021 жылдың 19 қаңтарында жариялады. Бірнеше елдің парламенті Қытайдың әрекетін "геноцид" деп таныды: Оған Канаданың Қауымдар палатасы, Нидерланд парламенті, Біріккен Корольдіктің Қауымдар палатасы және Литва Сеймі сияқты заң шығарушы орындары кіреді. Жаңа Зеландия, Бельгия, және Чехия сияқты басқа парламенттер Қытай үкіметінің Шыңжаңдағы қазақ, ұйғыр сияқты азшылыққа жасап жатқан қатал саясатын "адам құқықтарын өрескел бұзу" немесе адамзатқа қарсы қылмыс ретінде айыптады.