Әлемдік нарықта астықтың құны бүгінде мұнай бағасымен салыстыруға болады. Бұл таңқаларлық емес: бидайға ие болу елдерге азық-түлік қауіпсіздігі мен экономикалық тәуелсіздікті қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Ағымдағы жылы Қазақстанда дәнді және дәнді-бұршақты дақылдар 23,7 миллион гектар егілді, бұл өткен жылмен салыстырғанда 413 мың гектарға артық. Осы көлемнің 13 миллион гектарын бидай алып жатыр. Республика бойынша орташа өнімділік гектарына 15,9 центнерді құрайды. Өңірлер бойынша ең жоғары өнімділікті Солтүстік Қазақстан облысы көрсетті-гектарына 19,4 центнер. Ақмола облысында бұл көрсеткіш 16 центнерді, Қостанай облысында — 14,5 құрады.
Биылғы жылы егін өткен жылдың рекордтық көрсеткіштеріне жетпегеніне қарамастан, жиналған көлем ішкі тұтыну үшін де, экспорт үшін де жеткілікті. Алдын ала болжам бойынша, елде шамамен 24 миллион тонна астық басылады, оның 16 миллион тоннасы бидай болады.
ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі Ауыл шаруашылығы департаменті директорының орынбасары Жандаулет Жаңбырбаевтың айтуынша, еліміздің оңтүстігінде егін жинау науқаны аяқталды. Ал астық өндіретін үш негізгі өңірде — Ақмола, Қостанай және Солтүстік Қазақстан облыстарында-егін жинау әлі де жалғасуда.
— Басқа дақылдар туралы айтатын болсақ, бүгінгі таңда 2,6 миллион тонна картоп, 3,5 миллион тонна көкөніс және 2,3 миллион тонна бақша дақылдары жиналды, - деді Жаңбырбаев.
Қазақстандық бидай қытай нарығында сұранысқа ие
Жиналған астықтың бір бөлігі шетелге экспортталады, екінші бөлігі мемлекеттік резервке қойылады, ал қалғаны келесі ауылшаруашылық маусымына тұқым ретінде қалдырылады. Мұндай стратегия азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі мемлекеттік саясат шеңберінде іске асырылады.
Әлемдегі ең ірі бидай өндірушілер-Еуропалық Одақ елдері, Қытай, Үндістан және Ресей. Олар бірге жаһандық өндірістің шамамен 55% қамтамасыз етеді. Алайда, өндірілген барлық көлем экспортқа кетпейді-оның едәуір бөлігі халық саны мен ішкі сұранысты ескере отырып, ішкі тұтынуға арналған. Осыған байланысты өндіріс пен экспорттың арасында айтарлықтай айырмашылық бар.
Бидай экспорты бойынша әлемдік көшбасшылардың қатарына Ресей, ЕО елдері, Австралия, Канада, АҚШ, Украина және Аргентина кіреді. Қазақстан да осы тізімге кіреді.
