Соңғы жылдары Алматы «ақылды» сервистерді енгізу, ЖИ-платформаларды дамыту және инновациялық инфрақұрылым қалыптастыру бағытында айтарлықтай ілгеріледі. Қала қалай өзгеріп жатқаны және Алматының болашағын айқындайтын қандай технологиялар туралы – қаланың Цифрландыру басқармасында айтып берді.
Алматы Қазақстандағы цифрлық трансформация көшбасшыларының бірі мәртебесін сенімді түрде сақтап келеді. «Ақылды қалалар» ұлттық рейтингінде мегаполис үшінші жыл қатарынан екінші орынды иеленіп, тек елорда – Астанаға жол береді. Даму динамикасы әсерлі: цифрландыру индексі 2022 жылғы 62 баллдан 2024 жылы 82 баллға жуық өсіп, елдегі ірі қалалар арасында ең айқын ілгерілеулердің бірін көрсетті.
Цифрландыру басқармасы мамандарының айтуынша, бірыңғай цифрлық контурдың қалыптасуы қаланы басқаруды жедел және нақты етіп қана қоймай, тұрғындардың өмір сапасын жақсартуға, әкімшілік кедергілерді азайтуға және қажетті қызметтерге қолжетімділікті жылдамдатуға мүмкіндік береді. Мамандар Алматы технологияларды енгізу ауқымы мен қарқыны бойынша өңірдегі озық мегаполистер деңгейіне жақындағанын атап өтті. Алдағы цифрлық трансформация қаланың толыққанды инновациялық орталыққа айналуының іргетасын қалады.
Ақылды қала іс жүзінде: камералар, сенсорлар және цифрлық платформалар
Алматыдағы «ақылды қала» – абстрактілі түсінік емес, күн сайын жұмыс істейтін мыңдаған элементтердің жүйесі. Қалалық бейнебақылау – негізгі компоненттердің бірі: 57 мыңнан астам камера орнатылған, олардың көпшілігі бейнеанализ және бет-әлпетті тану технологияларымен жабдықталған. Барлығы бірігіп қаланың бірыңғай қауіпсіздік контурын қалыптастырады.
Деректерді басқарудың орталық торабы – Ситуациялық орталық. Мұнда жолдардың жай-күйі, көлік қозғалысы, тұрғындардың өтінімдері туралы ақпарат жинақталып, қалалық инфрақұрылымды дамыту бойынша ұсыныстар әзірленеді. Тұрғындар Umit.kz, краудсорсингтік сервистер және Open Almaty арқылы қалаға белсенді түрде кері байланыс береді.
Көлік саласындағы өзгерістер де айқын: «Сергек» жүйесі жолдағы тәртіпті жақсартты, ал трафик аналитикасы кептелістерді болжап, маршруттарды оңтайландыруға көмектеседі. ТКШ саласында ialma.kz порталы үй қызметтерін әлдеқайда қолжетімді әрі ашық етті.
Алдағы жылдары қалада не күтіледі?
Алматы цифрландырудың келесі кезеңіне дайындалуда, ол қалалық өмірдің негізгі салаларын қамтиды. Жоспарда жасанды интеллектке негізделген, тек тұлғаларды ғана емес, төбелес, рұқсатсыз сауда, көшедегі қоқыс жиналуы сияқты жағдайларды да автоматты түрде анықтай алатын интеллектуалды жүйелерді енгізу бар.
Сонымен қатар, сенсорлар желісі кеңейтіліп, инженерлік желілердің цифрлық егізі жасалуда. Бұл коммуникациялар жағдайын нақты уақыт режимінде бақылауға және кез келген ақауға жедел әрекет етуге мүмкіндік береді. Интеллектуалды бағдаршамдар көлік қозғалысын оңтайландырады, ал экологиялық ЖИ-модельдер ауа сапасын болжайды.
Мамандардың пікірінше, бұл бастамалар тек жеке бағыттарды жаңғырту ғана емес, қаланың тұтас трансформациясы. Олар Алматыны ыңғайлы, қауіпсіз және экологиялық тұрақты болашақ қаласына айналдыруды көздейді.
