Кеше палата Спикері Қабиболла Жақыповтың төра­ға­лығымен Мәжілістің жалпы отырысы өтті. Премьер-Министр Кәрім Мәсімов бастаған Үкімет мүшелері қатысқан бұл жиында күн тәртібіне сегіз мәселе шығарылды.

Бірінші кезекте отырыстың күн тәртібін бекітіп алған депутаттар алдымен Мемлекеттік қызмет туралы заңға қатыс­ты Пре­зи­­дент Нұрсұлтан Назарбаев­тың қар­сылықты ұсынысын қара­ды.

Түсіндіре кетер болсақ, биылғы жылдың 22 қазанында Парла­мент қабылдаған заң Президенттің қол қоюына жолданған-ды. Өз кезе­гінде Мемлекет басшысы бұл құ­жат­тың маңыздылығын атап көр­сете отырып, ескерілуі тиіс жайттарды да алға тартқан. Депутаттар ал­дында осыған қатысты арнайы хабарлама жасаған Президент Әкім­шілігінің Басшысы Нұрлан Нығматулин:

– Негізінде Елбасы бұл заң­ға жоғары баға берді. Бірақ Пре­зи­дент осы заңның кейбір талап­тары мемлекеттік аппаратты жаңар­тудың міндеттеріне сәйкес кел­мейтінін атап өтті. Ол – мемлекеттік саяси қызметте болу және оны тоқтату нормасына байланысты. Жалпы, Президент мемлекеттік саяси қызметкерлер мемлекеттік әкімшілік қызметкерлермен бір­дей зейнет жасына жеткенде мемлекеттік қызметті тоқтату керек деп есептейді. Бұл жердегі мәселе өкілеттік мерзім Конституцияда, заңдарда бекітілген тұлғаларға, Мемлекет басшысының шешімі бойынша өкілеттігін бес жылға ұзартатын Президент тағайындаған мемлекеттік саяси қызметшілерге қатысты. Сондықтан, Елбасы аталған заңды Парламентке қайта талқылауға жолдап отыр, – деді.

Нақтылай айтқанда, Президент заңның 16-бабы 1-тармағын жаңа редакцияда жазуды, 59-бапты толықтыруды ұсынған. Нәти­же­сінде, депутаттар Елбасы ұсыны­сын толық қолдап, заң Мемлекет басшысы ұсынған нормалар бо­йынша қабылданатын болды.

Бұдан кейін «2015-2017 жыл­дар­­ға арналған республикалық бюд­­жет туралы» Заңға өзгерістер енгі­зу туралы» заң жобасы бойын­ша қорытынды әзірлеу мәселесі тал­қы­ға түсті. Бұл жөнінде Қаржы және бюджет комитетінің төрайы­мы, депутат Гүлжан Қара­құсова баян­дама жасады. Оның айтуын­ша, Қаржы және бюджет коми­теті аталған заң жобасын қарап, қо­ры­тындысы үстіміздегі жылдың 18 жел­тоқсанына дейін дайын болады.

Күн тәртібі бойынша үшін­ші болып «Қазақстан Респуб­ликасының Ұлттық қорынан 2016-2018 жылдарға арналған кепіл­дендірілген трансферт туралы» заң жобасы қаралды. Осы­ған орай баяндама жасаған Ұлт­тық экономика министрі Ерболат Досаев үш жылдық жоспар­дың параметрлерін қайта қарау­да Ұлттық қордан берілетін кепіл­дендірілген трансферттің жыл сайынғы мөлшері, орташа жыл­дық есептік айырбас бағамы айқын­далғанын жеткізді.

Қаралған мәселеге қатысты сөз алған Қаржы және бюджет ко­митетінің мүшесі Қожахан Жа­бағиев аталған заң жобасының заман талабына сай түзілгенін атап өтті. Нәтижесінде, депутаттар заң жобасын мақұлдады.

Депутаттар бұдан кейін «2016-2018 жылдарға арналған рес­публикалық бюджет туралы» заң жобасын талқылауға кірісті. Бұл талқылау бойынша сөз алған Ұлт­тық экономика министрі Ерболат Досаев:

– Біз мынадай болжамдарды бе­кітуді көздеп отырмыз: 2014 жылғы базаны 982,1 млрд. теңге­ге ұлғайту есебінен 2015 жылғы ІЖӨ көлемінің түзетілуін; 1 АҚШ долларының есеп айырысу бағамының 250 теңгеден 300 тең­геге дейін өзгеруін, мұнай баға­сы 2016-2017 жылдары бір бар­реліне 40 АҚШ доллары жә­не 2018-2020 жылдары бір бар­реліне 50 АҚШ доллары деңгей­ін­де сақталатын әлемдік тауар на­рық­тарындағы үдерістерді ескере оты­рып, нақтыланды. Ал метал­дардың әлемдік бағасының орташа жылдық өсу қарқыны бес жылдық кезеңде 2,4% деңгейінде болжанады, – деді.

Сондай-ақ, министр 2016 жылы номиналды ІЖӨ-нің өсуі 45 530,5 млрд. теңге көлемінде болжанатынын айтты. Оның айтуынша, бұл – тамызда мақұлданған көр­сет­кіштен 1 525,3 млрд. теңгеге артық. Ал бұдан кейінгі өсу 2020 жылға қарай 63 991,5 млрд. тең­геге дейін (2 470,4 млрд. теңге артық) жетеді деп күтілуде, деді. Министрдің дерегінше, жан басына шаққандағы ІЖӨ көлемі 2016 жы­лы 8,6 мың АҚШ долларына, ал 2020 жылы 11,5 мың АҚШ долларына дейін өспек.

– 2020 жылы тау-кен өнер­кә­сібінің 6,8 пайызға өсуі есебінен 2020 жылы 4,0%-ға дейін, ал келер жылы 0,4%-ға дейін өседі деп болжануда. Мұнай өндіру көлемі де бұған дейін мақұлданған деңгейде сақталып, 2016 жылы – 77,0 млн. тоннаны, 2017 жылы – 79,0 млн. тоннаны, 2018 жылы – 82,0 млн. тоннаны, 2019 жылы – 84,0 млн. тоннаны және 2020 жылы 92,0 млн. тоннаны құрайтын болады, – деді Е.Досаев. Сондай-ақ, ол 2016 – 2020 жылдары ауыл шаруашылығының жалпы өнім көлемінің орташа жылдық өсімі 2,8% деңгейінде өзгеріссіз қа­ла­ты­нын жеткізді. Сонымен қатар, министр жылдық инфляция деңгейі 2016-2017 жылы – 6-8%, 2018 – жылы 5-7%, ал 2019 жылы 4-6% шамасында болжанып отырғанын мәлімдеді.

Отырыс барысында Қаржы ми­нистрі Бақыт Сұлтанов, Ұлт­тық банк төрағасы Данияр Ақы­шев баяндама жасап, өздері басқарып отырған салалар бойын­ша тұшымды мәліметтер берді. Ұлттық банктің жаңа төр­ағасы Бірыңғай жинақтаушы зей­нет­ақы қорының активтерін инвестициялауға назар аударды.

– Қазіргі экономикалық жағ­дай­ларды ескере отырып, ағымдағы инвестициялау құрылымын өзгерту қажеттігі туындауда. Дегенмен, негізгі міндетіміз – халықтың жи­наған зейнетақыларын қауіп­сіздікте сақтау. Өзге мәселе­лердің барлығы екінші сатыда. Сондықтан зейнетақы қоры қа­ражатын пайдалану жөніндегі барлық ұсыныстар тек олардың қауіпсіздігі қамтамасыз етілген жағдайда қаралуы тиіс, – деді ол. Осы орайда, Д.Ақышев Ұлттық банк Үкіметпен бірлесе отырып, Зейнетақы қоры қаражатын үлес­тірудің ашық тетіктерін жасауға дайын екенін жеткізді.

Ал Бақыт Сұлтанов депутат­тардың ұсынысын ескере отырып, 2016-2018 жылдары білім мен ғылымға 1 трлн. 165,4 млрд. теңге бағыттау көзделіп отырғанын, оның ішінде 399,3 млрд. теңгесін 2016 жылы бөлу қарастырылғанын айтты. Сонымен қатар, ол экономика саласындағы техникалық-кәсіби және жоғары оқу орындарынан кейінгі білімі бар білікті мамандарды дайындауға министрлік үш жылда 456,8 млрд. теңгені шығындауды жоспарлағанын, 2016 жылы осы мақсатқа 152,3 млрд. теңге бөлінгелі отырғанын жеткізді.

Депутаттар тарапынан қой­ылған сауалдарға байланысты сөз алған Үкімет басшысы К.Мәсімов Елбасының бес институттық реформасы төңірегіндегі үлкен заңнама топтамаларын қабылдағаны үшін Мәжіліс депутаттарына алғысын айта отырып: «Жалпы, негізгі экономикалық саясаттың өзегіне келсек, бұл ретте, ең бірінші кезекте 2007-2009 жылдардағы дағдарыстан қазіргі қалыптасқан дағдарыстың ерекшелігіне назар аударуға тиіспіз» , – деді. Оның пікірінше, Қазақстан өзгермелі экономикалық ахуалға бейімделуі керек.

Министрлердің баяндамасынан кейін депутаттар Үкімет мүшелеріне сұрақ қойып, олардан нақты жауаптар алды. Осыдан кейін, депутаттар заң жобасын дауысқа салып, оны мақұлдады.

Жалпы, бұл күні отырыста жоғарыдағы мәселелермен қатар, «Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына тауарларды әкелу мен олардың айналысының кейбір мәселелері туралы хаттаманы ратификациялау туралы» заң жобасы, «Атом энергиясын пайдалану туралы» заң жобасы (екінші оқылым), «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне атом энергиясын пайдалану мәсе­лелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасы (екінші оқылым), сондай-ақ, Парламент Мәжілісінің депутаты Әмірхан Рахымжановтың өкі­леттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы мәселелер қарастырылды. Өз кезегінде аталған заң жобалары депутаттар тарапынан мақұлданды. Ал Әмірхан Мұратбекұлы Ра­хым­жанов Білім және ғылым министр­лігінің жауапты хатшысы қыз­меті­не тағайындалғандықтан, оның депутаттық өкілеттілігі тоқта­тыл­ды.

Жалпы отырыс барысында депутаттар Үкімет назарына ал­дағы уақытта ескерілуі тиіс бір­қатар өзекті мәселелерді атап көр­сетті. Олардың басым бөлігі ауыл шаруашылығына, әлеуметтік салаға, қаржы үнемдеу ісіне қа­тысты болды.

"Қамшы"сілтейді

Дереккөз: Егемен Қазақстан