Мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық сала кеңістік ұлттық бірегейлікті қалыптастыруда шешуші рөл атқарады және елдің халықаралық имиджі. Қазақстан Республикасының 2025-2027 жылдарға арналған бюджетінің жобасында осы бағыттарды дамыту үшін қомақты қаражат бөлінді. Лина Егель қызы қалай таратылатынын талдады бұл құралдар және оларды пайдаланудан қандай әсер күтуге болады.
Жалпы шығыстар: "мәдениет, спорт, туризм және ақпараттық кеңістік " 2025-2027 жылдарға мыналар көзделген шығыстар көлемі:
- 2025 жылға - 278 007 998 мың теңге;
- 2026 жылға - 210 702 150 мың теңге;
- 2027 жылға-210 223 773 мың теңге.
Бұл қаражат үш негізгі бағытқа бағытталады:
- даму
- жоғары жетістіктер спорты,
- мемлекеттік ақпараттық саясат және мәдениет және өнер саласының бәсекеге қабілеттілігін арттыру.
Жоғары жетістіктер спортын дамыту жоғары жетістіктер спортын дамыту 2025-2027 жылдары мынадай шығыстар жоспарланған: жалпы сомасы: 247 064 334 мың теңге;
- 2025 жыл: 123 822 755 мың теңге;
- 2026 жыл: 61 574 324 мың теңге;
- 2027 жыл: 61 667 255 мың теңге.
Бұл қаражат республикалық және халықаралық спорттық іс-шаралар, құрамаларды дайындау және қатысу Қазақстан командаларының халықаралық жарыстарда бақылау медициналық тексерулер, профилактикалық және емдеу-сауықтыру іс-шараларға, допингке қарсы талдауларға, сондай-ақ кәсіби спорт кадрларын қайта даярлау және біліктілігін арттыру. Қосымша қаражат ай сайынғы материалдық төлемдерге жіберілді еңбек сіңірген спортшылар мен жаттықтырушыларды қамтамасыз ету.
Болжамды көрсеткіштер мен нәтижелер:
- халықаралық спорттық іс-шараларда жеңіп алынған медальдар саны:
2025 жыл — 772 медаль, 2026 жыл — 774 медаль, 2027 жыл - 784 медаль;
- республикалық спорт ғимараттарының жүктелуі: 2025 жыл — 87%,; 2026 жыл — 88%, 2027 жыл - 89%;
- халықаралық спорт спортпен шұғылданатын мүгедектікпен: 2025 жыл — 19%, 2026 жыл — 20%, 2027 жыл — 21%;
- Қазақстанның ұлттық құрама командаларын тереңдетілген медициналық тексерумен қамту: 2025 жыл — 59,8%, 2026 жыл — 60,3%, 2027 жыл - 60,9%;
- спорт мамандарының біліктілігін арттыру: 2025 жыл — 56,9%, 2026 жыл-57%, 2027 жыл — 57,1%.Бұл шаралар елдің спорттық әлеуетін нығайтуға бағытталған.
Бұқаралық спортты дамыту және спортқа қолжетімділікті қамтамасыз ету шектелген адамдарды қоса алғанда, халықтың барлық топтарына арналған іс-шаралар мүмкіндіктер.
Мемлекеттік ақпараттық саясат: 2025-2027 жылдары мемлекеттік ақпараттық саясатты іске асыруға мынадай шығыстар көзделген:
· жалпы сомасы: 200 815 510 мың теңге,
- · 2025 жыл: 66 896 600 мың теңге,
- · 2026 жыл: 66 963 663 мың теңге,
- · 2027 жыл: 66 955 247 мың теңге.
Бұл қаражат Мемлекеттік қызметтің тиімділігін арттыруға бағытталады ақпараттық саясат, отандық БАҚ-тың бәсекеге қабілеттілігі. Мемлекеттік тапсырыстар телерадио хабарларын тарату арқылы орналастырылатын болады, баспа БАҚ және интернет-ресурстар.
Болжамды көрсеткіштер мен нәтижелер:
- халықтың мемлекеттік саясатты БАҚ-та жариялауға қанағаттану деңгейі: 2025 жыл-кемінде 69,2%, 2026 жыл-кемінде 69,3%, 2027 жыл - кемінде 69,4%; - отандық ақпараттық өнімге сұраныс деңгейі: 2025 жыл — кемінде 70,2%, 2026 жыл-кемінде 70,3%— Qazaqstan, Balapan, "Хабар" республикалық телеарналарының TNS Central Asia деректері бойынша топ - 10 рейтингіне кіруі. Сарапшының пікірінше, бұл көрсеткіштер мемлекеттің құруға деген ұмтылысын көрсетеді тиімді және бәсекеге қабілетті ақпараттық кеңістік, нығайту азаматтардың отандық БАҚ-қа деген сенімі.
Мәдениет және өнер, мәдениет және өнер саласын дамыту, сақтау және мәдени мұраны насихаттау, сондай-ақ тиімділікті арттыру
Архив дела 2025-2027 жылдары мынадай қаражат бөлінеді:
Жалпы сомасы: 164 932 517 мың теңге:
· 2025 жылы: 55 716 702 мың теңге,
· 2026 жылы: 54 937 744 мың теңге,
· 2027 жылы: 54 278 071 мың теңге.
Бұл қаражат мынадай іс-шараларға бағытталатын болады: тарихи-мәдени мұра объектілерін сақтау үшін ғылыми-реставрациялау жұмыстарын жүргізу; қазақ халқының тарихи-мәдени объектілерін жүйелеу және зерделеу; республикалық кітапханаларда ақпаратқа қол жеткізуді қамтамасыз ету және ұстау (Ұлттық кітапхана, Ұлттық академиялық кітапхана, Зағип және нашар көретін азаматтарға арналған республикалық кітапхана, Қазақстан Республикасының Кітап палатасы); мұрағаттық құжаттар мен баспасөз мұрағаттарының сақталуын қамтамасыз ету, бес Республикалық мұрағат мекемесінің қызметі (орталық мемлекеттік мұрағат, қолжазбалар мен сирек кездесетін кітаптардың ұлттық орталығы, Ұлттық мұрағат, кинофотоқұжаттар мен дыбыс жазбаларының Орталық мемлекеттік мұрағаты, ғылыми-техникалық құжаттаманың орталық мемлекеттік мұрағаты); әлеуметтік маңызы бар әдебиеттерді басып шығару және тарату; әдебиет саласындағы қайраткерлерді ынталандыру; әдебиет саласындағы қайраткерлерді ынталандыру; ұлттық фильмдер шығару және фильмдердің қазақ тіліне дубляжын қамтамасыз ету.
Болжалды көрсеткіштер мен нәтижелер:
- цифрлық форматқа ауыстырылған ұлттық кітап қорының үлесі: 2025 жыл — 45%, 2026 жыл — 46%, 2027 жыл-47%;
- мемлекеттік мұрағаттарда сақталатын мұрағаттық құжаттардың көлемі: 2025 жылы-27,6 млн сақтау бірлігі, 2026 жылы-28 млн сақтау бірлігі, 2027 жылы-28,4 млн сақтау бірлігі;
- ЮНЕСКО - ның Бүкіләлемдік Мәдени мұра объектілерінің саны: 2025 жыл — 16 объект; — қазақстандық кинопрокаттың жалпы көлеміндегі отандық фильмдердің үлесі: 2025 жыл — 25%, 2026 жыл-28%, 2027 жыл-30%
- жалпы кинопрокаттағы қазақ тіліндегі фильмдердің үлесі: 2025 жыл — 20%, 2026 жыл — 22%, 2027 жыл-25%;
- шетелде сақталған көркем, деректі және анимациялық фильмдердің жалпы санынан қалпына келтірілген фильмдердің үлесі: 2025 жыл — 6,95%, 2026 жыл — 9,27%, 2027 жыл-11,2%.
Бұл шаралар мәдениетті сақтауға және насихаттауға бағытталған Қазақстан мұрасы, шығармашылық индустрияларды ынталандыру және қолдау болашақта ұлттық киноны нығайтуға тиіс ұлттық кино мәдениет және оның халықаралық аренада орналасуы.