Жақында ресейлік кинорежиссер Сергей Снежкин Today.kz  сайтына берген сұхбатында қазақ киносына қатысты пікірін білдірген екен.

Соңғы 3-4 жылда жарық көрген кино картиналарды сараптай келе қазіргі қазақ киносының бет алысы бір арнаға түсе бастағандай көрінген еді. Қазақ көркемсуретті киносының тарихы кеңес үкіметінің идеоло­гия­сымен, жүргізіп отырған саясатымен тығыз байланысты болғаны әмісеге аян. Сол кезден бері жалғасып келе жатқан, сең болып қатып қалған қазақ киноиндустриясы аз да болса бір қалыпқа келе бастағанымен, сапасы сын көтере бермейтіні де жасырын емес. Осы кезеңдегі қазақ кино­дра­матургиясы мен кинорежиссурасын қоғам өмiрiнiң өзгерiстi сәтіндегі тұл­ғаның драмасы мен трагедиясының көрінісіне, орталық қаhарманға тiке­лей бағдарланған деп сипаттауға бо­лады.
Шынайылыққа жақын, халықтың әлеуметтік мәселелерін көрсететін, қазақтың ішкі психологиясын айқын­дайтын фильмдер жылымық кезеңімен бірге келді. Шәкен Аймановтың «Біз­дің сүйікті дәрігер», «Бір ауданда», «Ал­дар көсе» «Атамекен», «Тақиялы періште» фильмдері, Мәжит Бега­линның «Оның уақыты келеді», «Тұл­пардың ізі» кинокартиналары, Абдолла Қарсақбаевтың «Қилы кезең», «Менің атым Қожа» кинотуындылары, Шәріп Бейсембаевтың «Гауһартас» фильмі кеңестік қазақ кинемато­гра­фиясында үлкен орын қалдырды. Осы фильмдердің негізінде, сол кезге негізінен кеше мен бүгіннің, дәстүрлі мен модерннің тартысы тән екенін аңғар­дық. Бір ұрпақтың екінші ұрпақты жал­ғауы емес, алмастыруы орын алып отыр, құндылықтардың бағалануы өзгеріске ұшырады, ата жолын жал­ғастыру емес, модернизацияның рөлі басым түсті. Ауыл тақырыптарына түсірілген фильмдерде әлі де болса дәстүр біржола келе жатқан модерн қоғаммен арпалыста болды, алайда фильм финалында модерн жеңіске жетті, себебі тізгін келешектің еншісінде еді.

Қазіргі таңдағы нарықтық жағдай қоғамды байлар мен кедейлерге бөлді. Бұл жағдай қала мен ауыл халқына да әсер етпей қоймады. Ауыл тұрмы­сының қала жағдайына қарағанда әлеуметтік-экономикалық, ақпараттық салада артта қалуы экранда өз көрінісін тапты. Ауыл мен қала қоғамдарының арасындағы конфликт осы кезең киносында кеңейе түсті. Соңғы жиыр­ма жыл көлеміндегі Отандық көр­кемсуретті фильмдерде әр түрлі мә­дениет өкілдері ретінде экранда ауыл мен қала тұрғындары арасындағы жырақ анық белгілене бастады. Бұл процесс қазақ жаңа толқынында жарқын көрініс тапты. Иә, кемшіліксіз дей алмаймыз. Десе де әлемдік масштабқа сәйкестендіріп түсірген туындылар қазақ тілді көрермендердің қатарын арттырғанын айтпай кетуге болмас.

Жә, қазақстандық киноиндустрияны дамыту үшін арнайы Ресейден алдырған режиссер Сергей Снежкин  қазақ киносына қатысты өзінің пікірін білдірген екен. «Қамшы» порталы орыс тілінде жарық көрген сұхбаттың кейбір атрибуттарын қазақ тіліне аударып беруді жөн көрді.

Сергей Снежкин, ресейлік кино режиссер:

«Қалай ойлайсыздар, мені не үшін шақырды? Мемлекеттің қаржысын оңды-солды шашып, құлдық санадағы туынды түсіру үшін емес, Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың образын жағымсыз етіп көрсетуді тоқтату үшін, ақымақ, жағымпаздыққа негізделген мерейтойлық деңгейдегі фильм емес – таза көркем туынды жасап шығару үшін шақырды»,-дейді Снежкин.

Сергей Снежкиннің пікірінше, көрермендерге президент туралы кино емес, бірінші кезекте оларға оқиғаның, оқиға кейіпкерінің  тарихын көрсету керек. Ал Қазақстан лидерінің өмірі – шығармашылық адам үшін шексіз туындылар жасауға мүмкіндік беретіні сөзсіз.

«Мен қайталаудан жалықпаймын. Сіз қандай туынды түсірсеңіз де (комедия, сериал т.б.) сюжеті бірдей болып шығады. Тарихы бірдей  адам өмірі. Көреммендер президенттер туралы киноны көрмейді. Оларға кейіпкер тарихы маңызды. Енді осы жерден бір кідірейік.  Адамның өмірі қилы әрі қызық. Ол ұзақ жылдар бойы өмір сүріп келеді, жетістіктері де жеткілікті, бұл сұмдық қызық емес пе? Ол Президент болған соң емес, ол бірінші кезекте – адам. Біз жаңа тарихты жазамыз. Біз бұл елдің Президентінің образын жасап шығарамыз»,-дейді ресейлік маман.

Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінінде, ресейлік маман қазақстандық киноиндустрияның болашағы бар екенін айта келіп, фильм түсірілімі барысында не түрлі талантты актерлердің, мамандардың қалыптасып келе жатқанын атап өткен.

«Қазақ киносы да түрлі кезеңдерде ысылған. Не түрлі сүрлеулерден өткен. Қазақ киносының жұлдызы жарқыраған кезең – совет одағы кезеңі еді.  Ол кездегі түсірілген туындыларды жұрт әлі күнге дейін сүйіп тамашалайды.  Мысалы, біздің түсірілім тобымызда да көптеген қабілетті жастар бар. Олар өте талантты.  Мен оларға қызыға қараймын. Міне, солар ғой біздің болашағымыз. Біздің қартайған, көне идеологиялық ойлау жүйесімен жүретін мамандар  «Қазақфильмнен»  кеткен күні олардың орнына осы жастар келеді. Мен соған сенгім келеді»,-дейді Снежкин.

Ол «Так сложилась звезды» картинасы қызықты әрі жауапкершілігі мол екенін және бұл картина өзінің шығармашылық карьерасының нүктесі болатынын айтқан. «Қайталап айтамын, біз деректі фильм емес, көркем фильм түсіреміз»,-дейді ресейлік режиссер.

Фильмдегі басты рөлді актер Берік Айтжанов орындайды. Ол осыған дейін «Махамбет», «Мұстафа Шоқай», «Нағыз полковник», «Ағайындылар», «Ликвидатор» т.б. фильмдермен танымал болған. Айтжановты Снежкиннің өзі 20 кандидаттың ішінен таңдап алған екен.

Естеріңізге сала кетейік, қазіргі таңда Қарағанды қаласында фильмнің түсірілімі жүріп жатыр. Бұл жерде 1989 жылдағы кеншілер көтерілісі туралы кадрлар түсірілуде.

Нұргелді Әбдіғаниұлы