2025 жылы 2 желтоқсанда, Мәскеуде Ресей президенті Владимир Путин мен АҚШ арнайы өкілі Стив Уиткофф кездесу өткізеді. Ақ Үйдің мәліметіне сәйкес, бұл келіссөздер Украинадағы соғысты аяқтау бойынша маңызды қадам болуы мүмкін, себебі Ақ Үй келіссөздердің сәтті аяқталуына өте оптимистік көзқараста екенін білдірді.
Кездесуге АҚШ президенті Дональд Трамптың күйеу баласы, сыртқы кеңесші ретінде танымал Джаред Кушнердің қатысуы да күтілуде. Бұл кездесулердің аясында, АҚШ пен Украина өкілдері арасында Флоридада өткен екі күндік келіссөздерден кейін, Ресей үшін қолайлы болып саналатын АҚШ-тың бітімгерлік жоспары талқылануда.
Украина президенті Владимир Зеленский осы келіссөздердің «құрылымды» екенін атап өтсе де, көптеген қиындықтар мен шешілмеген мәселелер бар екенін білдірді. Парижде өткен кездесуде Франция президенті Эммануэль Макронмен сөйлескен Зеленский, Украина үшін ең маңызды мақсаттардың бірі елдің тәуелсіздігін сақтау және күшті қауіпсіздік кепілдіктерін қамтамасыз ету екенін айтты. Бірақ территория мәселесі әлі де күрделі күйінде қалып отыр: Кремль Украинаның шығысындағы аумақтарды беруін талап етеді, бірақ Киев мұны қабылдамайтынын мәлімдеуде.
АҚШ өкілі Уиткофф, сонымен қатар, Ұлыбритания премьер-министрі Кер Стармермен, Украина келіссөздеріндегі жаңа басшы Рустем Умеровпен және Зеленскиймен кездесулер өткізді. Еуропаның бірнеше жетекшілері де бұл кездесулерге виртуалды түрде қатысып, Украинаның болашақ бітімгершілік келісіміне қатысты өз пікірлерін білдірді.
Ақ Үйдің баспасөз хатшысы Каролин Лэвитттің айтуынша, бейбітшілік жоспары «біршама пысықталды», және «кез келген жағдайда әкімшілік өте оптимистік». Ол: «Біз өте жақсы көңіл-күйдеміз және бұл соғыстың аяқталатынына үмітіміз зор», — деді.
Өткен аптада Путин АҚШ ұсынған бейбітшілік жоспарының жобасын көргенін айтып, бұл жоспар болашақ келісім үшін негіз бола алатынын білдірді. Алайда Кремль ресми өкілдері бұл жоспардың кейбір өзгерістерін қабылдаудан бас тартуы мүмкін екенін айтты. Алғашқы АҚШ-Ресей бейбітшілік жоспары қараша айында жарық көргенде, ол Киев пен Еуропа арасында алаңдаушылық туғызды. Себебі бұл жоспардың көп бөлігі Мәскеудің талаптарына бейімделген және Украинаға қарағанда Ресейдің мүдделеріне басымдық берілген болатын.
Франция президенті Эммануэль Макрон дүйсенбі күні өткен мәлімдемесінде, «қазіргі кезде нақты бір бітімгершілік жоспары жоқ» екенін атап өтіп, бұл мәселе Украина мен Еуропа елдерінің қатысуымен ғана шешілуі тиіс екенін мәлімдеді. Сонымен қатар, Макрон Ресейдің мұздатылған активтері мен Украинаға қатысты сұрақтар бойынша Еуропаның қатысуы міндетті екенін айтты.
Еуропа Одағымен сыртқы саясат жөніндегі жоғары өкіл Кая Каллас осы апта маңызды болуы мүмкін екенін, бірақ Мәскеу тек өз мүдделеріне жауап беретін тараптармен келіссөз жүргізгісі келетінін айтты. Ол: «Мен бұл соғыстың Украина сынды әлсіз жақтың берілуімен аяқталуы мүмкін деп қорқамын. Бірақ бұл ешкімнің мүддесіне сай келмейді», — деп пікір білдірді.
Соңғы айларда Мәскеу АҚШ-тың бейбіт келіссөздер жүргізу ұсыныстарымен кейде келіскендей болғанымен, Ресейдің кейбір талаптары Украина тәуелсіздігіне қарсы келеді және Киев үшін қабылданбайтын шарттар.
Территория мәселесі негізгі талқыланатын тақырып болып отыр, ал қауіпсіздік кепілдіктері де екі жақ үшін күрделі мәселе. Украина мен оның еуропалық серіктестері Украинаға НАТО мүшелігі сияқты қауіпсіздік кепілдіктері берілуін қалайды, бірақ Ресей бұған қарсы. Трамп әкімшілігі де Украинаға НАТО мүшелігін беруді жоққа шығарды.
Бұдан бөлек, Мәскеудегі келіссөздер барысында Ресейдің Донбасстағы Покровск пен Вовшанск қалаларын басып алғаны туралы мәлімдеме жасалды. Дегенмен, Украина билігі бұл қалалардың Ресейдің толық бақылауына өтпегенін айтып, бұл хабарды растамады.
Бұл апта бейбітшілік келіссөздері үшін маңызды кезең болары анық, бірақ Украина мен Ресей арасындағы көптеген қиындықтар әлі де шешілмеген күйде тұр.
