«Денсаулық» Ұлттық қауымдастығы» және Алматы Менеджмент университеті (ALMAU) Алматы студенттері арасында алкоголь тұтыну бойынша зерттеу нәтижелерін ұсынды.

Зерттеуге AlmaU Университетінің мақсатты тобына сауалнама жүргізген ерікті интервьюерлер ретінде 32 бірінші курс студенттері тартылды. Жобаның далалық іс-шаралары 2022 жылдың 10 қазанынан 10 қарашасына дейін өткізілді. Зерттеу барысында Алматының 16 жоғары оқу орнының студенттерінен сауалнама алынды.

"Зерттеу социологиялық сауалнама әдісімен жүргізілді. Сауалнама екі бөлімнен тұрды. Бірінші бөлімде респонденттердің жасы, олардың қауіп факторларына кіру/кірмеуі, зиянды азайту тәсілдері туралы хабардар болуы, зиянды өнімдер туралы ақпараттың жалпы деңгейіне қанағаттануы туралы сұрақтар болды. Екінші бөлімде респонденттердің алкогольді тұтынуға көзқарасы және респонденттердің алкогольді тұтынуға қарсы қандай шаралар тиімді деп санайтыны туралы арнайы сұрақтар болды", – "Денсаулық Ұлттық қауымдастығы" ЗТБ сарапшысы деді Данила Бектұрғанов.

Барлығы 18-21 жас және одан жоғары жастағы 947 респондент сұралды, олардың 597-сі – ер адам және 350-і – әйел адам. Денсаулыққа әсер ететін жағымсыз факторлар ретінде темекі шегу (59%), алкоголь тұтыну (52%), отырықшы өмір салты (30%), теңгерімсіз тамақтану (33%) және артық салмақ (34%) аталды.

Сауалнамаға қатысқандардың үштен бірі (33%) алкоголь өнімдерінің бағасының тұрақты өсуі алкогольді тұтынуға ешқандай әсер етпейтінін айтады. Қалған респонденттер бағаның өсуі тұтынуға әсер ететінін мойындады. Сауалнамаға қатысқандардың 27%-ы алкогольді сирек сатып ала бастады, 16%-ы арзан брендтер сатып алады, 15%-ы аз мөлшерде сатып алады, ал 9%-ы күштілігі төмен сусындар сатып алады.

Сауалнамаға қатысқандардың шамамен 28%-ы алкогольдің денсаулыққа зиянын азайту мүмкін емес деп санайды. 25%-ы егер алкоголі аз сусындарға ауысса, зиянды азайтуға болатынын атап өтті. Жалпы алғанда, 47%-ы қолдану жиілігі төмендеген және дозасы төмендеген кезде зиянды азайту мүмкін деп санайды.

Респонденттердің зиянды азайту тәсілінің қайсысы қолайлы екендігі туралы пікірі келесідей бөлінді: 34% – сатуға ішінара тыйым салу, 29% – бағаның өсуі, 24% – ықтимал зиянды өнімдердегі зиянды компоненттер санының төмендеуі және 13% – бұл сұраққа жауап беруге қиналды.

Бұл ретте зияны аз өнім қымбатырақ, арзанырақ немесе зиянды өніммен бірдей болуы керек пе деген сұраққа респонденттер былай жауап берді: 28% – қымбатырақ, 29% – арзанырақ, 28% – бірдей болуы керек және 15% бұл сұраққа жауап беруге қиналды.

Сауалнамаға қатысқандардың 60%-ы зияны аз екені туралы ақпаратты өнімнің қаптамасына жазу керек деп санайды, 32%-ы мұндай ақпаратқа қарсы, ал сауалнамаға қатысқандардың 8%-ы бұған пікір білдірмеді.

Респонденттер студенттер арасында маскүнемдіктің таралуына не себеп деген сұраққа көпшілігі достары мен студенттер араласатын компанияның әсері деп атады.

"Сауалнамаға қатысқандардың 42%-ы маскүнемдіктің таралуының басты себептерінің бірі алкогольдің өте қол жетімді болуы деп санайды. Бұл деректер 2018 жылғы зерттеу деректерімен сәйкес келеді, ол кезде сауалнамаға қатысқандардың 43%-ы алкогольдің қолжетімділігін көрсеткен.

Сауалнамаға қатысқандардың 27%-ы алкогольдің зияны туралы білімнің жеткіліксіздігін көрсетеді, бұл да 2018 жылдың мәніне жақын, ол кезде респонденттердің 21%-ы осы себепті көрсеткен.

Шамамен 25%-ы стрессті, қақтығыстарды және үмітсіздікті көрсетуі алаңдаушылық тудырады. Бұл көрсеткіш 2018 жылғы деректермен салыстырғанда біршама өсті, ол кезде бұл көрсеткіш 22%-ды құрады», – деп атап өтті "Денсаулық Ұлттық қауымдастығы" ЗТБ дәрігері және төрағасының орынбасары Гинтаутас-Юозас Кентра. 

Сауалнамаға қатысқандардың 52%-ы алкогольдік ішімдіктерді сату шарттарын қатаңдату және бағаны көтеру маскүнемдікпен күрес бойынша тиімді шара деп санайды (2018 жылы 45%); 42%-ы айыппұлдарды да тиімді деп санайды (2018 жылы 36%). Сауалнамаға қатысқандардың 27%-ы салауатты өмір салтын насихаттауға көбірек көңіл бөлу керек деп есептейді (2018 жылы 22%), ал 26%-ы арзан немесе тегін спорт секцияларының санын көбейту керек деп санайды (2018 жылы 23%). 22% бұқаралық ақпарат құралдары мен әлеуметтік желілерде тақырыпты үнемі талқылау тиімді шаралар болады деген пікірде (2018 жылы 15%). 

Сауалнамаға қатысқандардың 38%-ы өздері оқитын ЖОО-да алкогольдің зияны туралы ешқандай профилактикалық жұмыс жүргізілмейтінін немесе мұндай жұмыс тиімсіз жүргізіліп жатқанын көрсетті, өйткені респонденттер бұл туралы естімеген.

Алматы Менеджмент университетінің баспасөз қызметі