Қазақстандық биліктің ұлттық қылмыстық және азаматтық сот ісін жүргізуге әртүрлі татуластыру рәсімдерін (оның ішінде медиацияны) енгізуге сөзсіз мүдделілігі барлық қолдауға лайық.
Ел Президентінің қазіргі сот жүйесінің алдына қойған мақсаттары мен міндеттері туралы сұхбатында Қазақстанда медиацияны қолданудың проблемалары мен перспективалары туралы және тағы басқалар туралы Алматы қаласы бойынша "Медиацияны дамыту орталығы" РҚБ өкілдігі директорының орынбасары Наурызбаева Әсем Ерсейітқызы айтып берді.
Әсем Ерейітқызы, халқымыздың құқықтық сауаттылығы туралы айтып беріңізші?
- Дамыған азаматтық қоғам, бизнесті дамыту үшін қолайлы жағдайлар және азаматтардың құқықтық мәдениетінің жоғары деңгейі демократиялық, құқықтық, бәсекеге қабілетті мемлекеттің ажырамас белгілері болып табылады. Қазақстан дамуының аса маңызды мақсаттарының бірі тұрақтылықты нығайту және қоғамды шоғырландыру болып табылады, бұл тек сауатты азаматтық қоғам қалыптастыру, билік, бизнес және қоғамдық институттар қатынастарын үйлестіру, қоғамдық келісім мен әлеуметтік қайшылықтарды азайту үшін жағдайлар жасау, сындарлы диалог арқылы әлеуметтік және өзге де жанжалдарды шешу арқылы мүмкін болады.
Қазақстан құқықтық жүйені жетілдіру жолында дамыған мемлекеттердің тәжірибесіне жүгініп, оларды мұқият зерделегеннен кейін сот процесінде татуластыру рәсімдерін қолдануға айналған прогрессивті құқықтық институттарды қабылдауы қажет болды.
Ал бізде дауларды шешу процесі қалай жүріп жатыр?
- Медиация-бұл тараптардың ерікті келісімі бойынша іске асырылатын, медиатордың өзара қолайлы шешімге қол жеткізу мақсатында олардың көмегімен тараптар арасындағы дауды (жанжалды) реттеу рәсімі.
Медиация рәсімі кезінде жанжалға қатысушы тараптар өзара тиімді шешімге дербес келеді. Медиацияны қолдану салалары-Тараптардың бірі мемлекеттік орган болып табылатын және сыбайлас жемқорлық қылмыстар және өзге де қылмыстар туралы қылмыстық істер жөніндегі дауларды қоспағанда, азаматтық-құқықтық қатынастардың, Еңбек, жер, тұрғын үй, неке-отбасы, корпоративтік даулар, сот шешімдері мен ұйғарымдарын орындау кезінде туындайтын даулардың әртүрлі салалары Мемлекеттік қызмет пен мемлекеттік басқару мүдделеріне қарсы қылмыстар.
