Мәжіліс спикер Ерлан Қошановтың төрағалығымен өткен пленарлық отырыста ТМД елдерінде радиоактивті материалдарды қауіпсіз тасымалдау туралы келісімді ратификациялады. Бұл достық қарым-қатынастағы елдер арасында жүктерді тасымалдау кезіндегі кідірістерді қысқартуға мүмкіндік береді.
Атом энергиясы агенттігінің төрағасы Алмасадам Сәтқалиев заң жобасын ұсына отырып, құжат Қазақстанның атом саласы тұрақты өсім көрсетіп, әлемдік аренада өз рөлін нығайтып жатқан сәтте қаралып жатқанын атап өтті.
Келісім құзыретті органдар арасындағы өзара іс-қимыл шеңберін көздейді, радиоактивті материалдарды тасымалдауды хабардар ету және келісу рәсімдерін, сондай-ақ буып-түюге, сүйемелдеуге және басқаларға қойылатын талаптарды енгізеді.
- Қазақстан өзінің экспорттық позициясын нығайтады және халықаралық әріптестердің сенімін қалыптастырады. Біз жетекші Атом державалары сияқты қатаң қауіпсіздік стандарттарына сәйкес келуге дайын екенімізді көрсетеміз. Бұл қадам тек сала үшін ғана емес, Ұлттық қауіпсіздік, орнықты экономикалық даму және елдің халықаралық имиджі үшін де маңызды, – деп атап өтті Алмасадам Сәтқалиев.
Келісім ережелерін іске асыру мемлекеттік бюджеттен қосымша шығындарды талап етпейді, ал бақылау мен өзара іс-қимыл қолданыстағы мемлекеттік органдардың жұмысына енгізілетін болады.
- Маңызды мәселе: жүк жөнелтушілер экспорт, транзит және межелі елдерде қажетті рұқсат құжаттарын алуға міндетті. Радиоактивті материалдарды физикалық қорғауға ерекше назар аударылады: ол бойынша талаптар 1979 жылғы 26 қазандағы ядролық материал мен ядролық қондырғыларды физикалық қорғау туралы Конвенцияда көзделген нормалардан төмен болмауы тиіс, - деп түсіндірді Атом энергиясы агенттігінің басшысы.
Келісім қазақстандық заңнаманы халықаралық талаптарға бейімдейді. Бұл радиоактивті материалдарды тасымалдау кезінде қауіпсіздікті арттыруға, тасымалдау кезінде бақылауға, осы келісімді ратификациялаған елдер арасындағы трансшекаралық тасымалдау кезінде кідірістерді азайтуға ықпал ететін болады.
Депутат Қарақат әбден, егер құжатқа сәйкес тасымалдаушы барлық тартылған елдерден – импорт, экспорт және транзит тараптарынан рұқсаттар жинауға міндетті болса, кідірістерді барынша азайту қалай қамтамасыз етілетінін нақтылауды сұрады. Ол сондай-ақ рәсімдерді синхрондау мәселелерін сұрады: ұлттық органдар ақпарат алмасуы керек пе, жүк кешіктірілмеуі үшін рұқсат берудің шекті мерзімі белгіленуі керек пе.
Алмасадам Сәтқалиев транзитке рұқсат алу қатаң реттелгенін – бұл қызмет 15 жұмыс күнімен шектелгенін айтты. Осы мерзім шеңберінде тиісті рұқсаттар берілетін болады. Құжат уәкілетті органдар арасындағы өзара іс-қимылдың нақты тәртібін айқындауды білдіреді.
- Жүк жөнелтуші уәкілетті органдардан тиісті келісім алуы тиіс. Келісім, яғни рұқсат бір жыл мерзімге, бір тасымалдауға беріледі. Осы тасымалдауға рұқсат алғаннан кейін бірден жүк алушымен және жүк тасымалдаушымен тиісті келісімшарттар жасалады, оларды жауапты Тараптар, оның ішінде ықтимал оқиғалар үшін нақты ескертеді, – деп түсіндірді агенттік басшысы.
Депутат Ажар Сағындықова "ықтимал оқиғалар"жағдайында кім жауапты болатыны туралы толығырақ айтып беруін өтінді. Алмасадам Сәтқалиевтің айтуынша, келісімде нақты жазылған: тасымалдаушы жүктерді тасымалдау кезінде барлық қажетті материалдардың, Мүкәммалдың, арнайы киімнің, арнайы техниканың болуын қамтамасыз етуі тиіс. Ықтимал оқиғаны жоюға арналған барлық шығындарды жүк жөнелтуші өтейді. Ол сондай-ақ Келісім Тараптары осындай жағдайлардың алдын алу үшін орасан зор жұмыс атқарғанын атап өтті.
Күн тәртібіне сәйкес Мәжіліс Қазақстан Республикасы мен Түркіменстан Үкіметтері арасындағы Қылмысқа қарсы күрестегі ынтымақтастық туралы келісімді ратификациялады. Құжаттың қорытындысында атап өтілгендей, келісім қылмыстың 14 түрі бойынша ынтымақтастық үшін құқықтық негізді көздейді, оның ішінде ұйымдасқан қылмыс, террористік, экономикалық қылмыстар, есірткі құралдарының заңсыз айналымы, меншікке қарсы қылмыстар және басқалар. Өзара келісім бойынша Тараптар кез келген басқа қылмыстармен күресу бойынша ынтымақтаса алады.
