Халықаралық «Жанашыр» қоғамдық қоры Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрлігінің тапсырысы бойынша «Шетелде тұратын қазақ диаспорасының өкілдерін қазақстандық қоғаммен ақпараттық жұмыс жүргізу үшін жұмылдыру» атты жоба жұмысын бастады.

Мұндағы мақсат – шетелде тұратын қазақтармен қарым-қатынасты нығайту. Осы орайда Алматы қаласының Орталық мемлекеттік мұрағатында шетелдік қандастарымыздың қатысуымен «Мәңгілік елдің ұлы тарихы» атты алқасөз өтті. 

Германия, Түркия, Франция, Финляндия, Қытай, Ауғанстан, Иран, Сауд Арабиясы, Ресей, Ұлы­британия, Моңғолия елде­рінен келген қандастарымыз бен қазақстандық өнер қайраткер­лері, сондай-ақ Халықаралық «Жанашыр» қоғамдық қоры қызметкерлері ақпараттық топ құрды. 2015 жылғы 29 қыркүйек пен 10 қазан аралығында топ мүшелері Алматы, Қызылорда, Түркістан, Кентау, Тараз қала­ла­рына іссапармен барып, жер­гілікті халықпен кездеседі. Онда шетелде тұратын қазақ диас­по­расының тыныс-тіршілігі, ата­жұртпен қарым-қатынасы, қазақ тіліне, салт-дәстүріне, діні мен діліне қатысты өзекті мәселелерді қозғап, пікір алмаспақ.
Мысалы, Еуропағы қазақ қо­ғамдары қауымдастығының төра­ғасы, Дүниежүзі қазақтары қауым­дастығының төралқа мү­шесі, саясаттану ғылымдарының докторы Каюм Кисижи атаме­кенінен шалғай жүрсе де оларда салт-дәстүр жақсы сақталғанын айтады. Мәселен, кісі өлгенде жетісін, қырқын беру, шілдехана жасау, азан шақырып ат қою, тұсаукесер ғұрыптары өткізіледі екен. 
– Шетелде тұратын қазақ диас­порасы – қазақ елінің ажы­рамас бөлігі. Сол себепті, Қа­зақстанда болып жатқан өзге­ріс­тер бізді де елең еткізіп отырады. Алайда Қазақстан халық ас­самблеясы мен Ата заңның 20 жылдығы мерейтойлары ол жақта толық насихатталмаған. Ал Қазақ хандығының құрылуының 550 жылдығы бүкіл қазақты елең еткізген биылғы басты оқиға болды. Өйткені диаспора қазағы Қазақстанды «елім, мемлекетім, атажұртым» деп санайды. Сол себепті, оған үлкен қызығушылық бар, – дейді Каюм Кисижи. Соған орай Еуропадағы қазақ диас­по­расының 2009 жылдан бері өткізіп келе жатқан конференциясы биыл Қазақ хандығының 550 жыл­дығына арналмақ. 
Алайда оларды толғандыратын мәселелер де бар. Мысалы, қазақ тілін үйренуге қандас бауырла­рымыз ғана емес, өзге ұлт азамат­тары да қызығушылық танытады екен. Сондықтан әсіресе, қазақ диаспорасының көбірек шо­ғырланған Еуропа қалаларында қазақ мәдениет институттары ашылса екен деген тілектері бар. Өйткені қазақ тарихы, мәдениеті, салты жат жұрттықтарға таныс­тырылып отырғаны дұрыс деген ойда. Сондай-ақ қазір ғалам­тор­дан ғана оқуға болатын, бұрын­дары төте жазумен шығып тұрған «Шалқар» газетін қайтадан басы­лып тұрса екен деген ниеттері де жоқ емес. Ал Франция қазағы Абдулсамет Алтай Би-Би-Си-дегі қазақ бағдарламаларының жабылып қалғанына өкпелі. 
 – Біз өзімізді сыйлай білсек, өзге ұлт өкілдері де сыйлай бас­тайды. Мысалы, шетелдіктермен көп араласамыз, солардың бәрі қазақша сөйлеуге әуестенеді. Себебі біз өзімізді сыйлап үйрен­дік. Шетел қазақтарының басты мәселесі – осы. Өз тілін білмейтін бірде-бір шетел қазағы жоқ. Бірі – арабша, бірі – түрікше, бірі – француз тілін қосуы мүмкін, бірақ бастысы негіз бар. Мысалы, кейбір ағайындар тілді білмеу себебін орысша оқығанымен түсіндіреді. Ал мен төрт тілді оқы­дым, ол өзіме қажет болды. Бірақ бұл бесінші тіл – қазақ тілін білуіме кедергі болған жоқ, – дейді Ираннан келген ғалым Ислам Жеменей. 
Қандастарымыз атажұрттан жырақ жүрсе де, елінің жанашыр­лары екенін білдірді. Қашанда етене жұмыс істеуге әзір екенде­рін жеткізді. Орталық мұрағатта бас қосқан қонақтарымыз тілші­лермен кездесіп, кейін ел тари­хынан сыр шертетін құнды де­ректерге толы көрмені тама­шалады. 
Айта кетейік, «Шетелде тұ­ратын қазақ диаспорасының өкілдерін қазақстандық қоғаммен ақпараттық жұмыс жүргізу үшін жұмылдыру» атты жоба бары­сында Қазақстанның даму ба­сымдықтарын ілгерілету үшін ақпараттық жұмыстар жүргізу мақсатында шетелде тұратын қазақ диаспора өкілдерін тартып, пул құру, Қазақстан қалаларында жергілікті халықпен кездесулер өткізу, республикалық және облыстық телерадио арналарда тікелей эфирлерге қатысу, бұқа­ралық ақпарат құралдарына материалдар, мақалалар дайын­дап, атқарылған жұмыстар жайлы ақпарат жариялау және интернет-сауалнама жүргізу, Қазақ хандығы құрылуының 550 жылдық мерей­тойына арналған мәдени іс-шара­ларға шетелде тұратын қандас­тарымыздың белсенді түрде қа­тысуын ұйымдастыру жұмыстары көзделіп отыр.

Деререк көз: Айқын-ақпарат