8 қыркүйектегі жолдауында президент Қасым-Жомарт Тоқаев заңсыз активтерді қайтару комитетінің атауын инвесторларды қорғау комитеті деп өзгерткенін жариялады. 180 градусқа бұрылғанына қарамастан, жаңа құрылым Бас прокуратура жанынан жұмысын жалғастырады және мемлекет басшысы айтқандай, бизнес үшін қолайлы климат құруға және инвесторлардың мүдделерін қорғауға назар аударуы керек. Сондай-ақ президент заңды күрделендіре бермей, халыққа түсінікті тілде жеткізу керегін айтты.

Экономист Жанат Нұрғалиев заңсыз активтерді қайтару комитетінің атын инвесторларды қорғау комитеті деп өзгерту тек атауды өзгертуді ғана емес, мемлекеттің көзқарасын өзгертуді білдіреді деп санайды. Оның айтуынша, енді негізгі міндет инвесторлардың құқықтарын қорғауға бағытталатын болады. Бас прокуратура жанынан жұмыс істейтін жаңа орган ведомствоаралық өкілеттіктерге ие болады және ІІМ, күштік ведомстволар мен министрліктерді қоса алғанда, негізгі мемлекеттік құрылымдарға ықпал ете алады.

«Заңсыз шығарылған қаражатты қайтару бойынша белсенді кезең аяқталды: президент 850 млрд теңге сомасын жариялады, енді екпін ауысуда. Болашақта активтерді қайтару бойынша нақты тапсырмалар түсуі мүмкін. Бірақ басымдық бизнес құқығын қорғауда болады», – деді Жанат Нұрғалиев.

Экономист бұл қадамды элиталарға сигнал ретінде қарастыруға болатындығын атап өтті: Мемлекет меншікті кең көлемде қайта бөлуді жалғастыруға ниетті емес. Алайда, оның айтуынша, бизнес жағдайлары әлі ерте болған кезде толығымен қауіпсіз болады: ірі компанияларға қысым жасау қаупі артта қалады. Сарапшының пікірінше, инвесторлардың құқықтарын қорғаудың жаңа құралының пайда болуы инвестициялық ахуалға оң әсер етуі керек.

Сонымен қатар, ол шетелдік инвестициялардың күрт өсуіне сенудің қажеті жоқ екенін атап көрсетеді. Статистикаға сәйкес, тікелей инвестициялар көлемі қазірдің өзінде төмендегенін көрсетеді, соның ішінде ірі мұнай жобаларының аяқталуына байланысты. Жаңа комитеттің жұмысы ең алдымен жұмыс істеп тұрған инвесторларға бағытталатын болады, ал жаңаларын тарту министрліктерге, әкімдіктерге және олар құратын инфрақұрылымға байланысты болады.

"Екпін ішкі инвестицияларға ауысады. Қазақстандық компаниялар жаңа жобаларға ақша салуда, егер олар нақты табысты көрсе ғана: инфрақұрылымның болуы, мемлекеттік бағдарламаларды қолдау және инвесторлардың құқықтарын қорғаудың табысты мысалдары. Мысалы, Alatau city жобасы, онда отандық инвесторлар шешуші рөл атқарады", - деп қосты ол.

Президенттің өңірлердің инвестициялық тартымдылық индексін құру туралы ұсынысы туралы айта келе, Жанат Нұрғалиев бұл бизнес үшін де, билік үшін де пайдалы құрал бола алады деп есептейді. Мұндай рейтинг инвесторларға бизнесті дамыту үшін қай аймақтарда жақсы жағдайлар жасалып жатқанын және капиталды қайда бағыттау керектігін бағалауға мүмкіндік береді.