Өткен аптада Қазақстандағы БҰҰ Өкілдігінде республика тарихындағы тұңғыш елші ханым Ақмарал Арыстанбековамен кездесу өткізілді. Кездесуде БҰҰ тарихы туралы деректі фильм көрсетіліп, Ақмарал Хайдар­қы­зы Қазақстанның халықаралық ұйымға мүше болу тарихы туралы дәріс оқып, жас дипломаттардың сұрақтарына жауап берді.  Қазақстанның 1992 жылдың 2 наурызында БҰҰ Бас Ассамблеясының 46-сес­сиясының қорытындысы бой­­ынша Қазақстан БҰҰ-ға мү­ше болып қабылданған. Бүгінгі таң­­да республикада БҰҰ-ның Да­му бағдарламасы, ЮНИСЕФ, ЮНЕСКО, барлығы 15 өкілдік жұ­мыс істейді.

Қазақстанның 1 дәрежелі дип­ломаты, республика тарихындағы тұңғыш елші ханым Ақмарал Арыстанбекова 1991-1992 жылдары Ресей Федерациясының Бі­ріккен Ұлттар Ұйымындағы бас кеңес­шісі болып қызмет атқарды. 1992 жылдың 15 сәуірінде Пре­зи­­дент Нұрсұлтан Назарбаев Ақмарал Арыстанбекованы Қа­зақ­стан Республикасының БҰҰ-дағы Тұрақты өкілі етіп тағай­ын­дады. Бұл қызметті ол 1999 жыл­ға дейін атқарады. 1997 жыл­дың 11 желтоқсанында Киото қаласында (Жапония) қа­был­данған климаттың өз­геруі жөніндегі Киото хаттамасы­на қол қою да Ақмарал Хайдар­қы­зына тапсырылады. 1999-2003 жылдар аралығында Ақмарал Арыстанбекова Француз Респуб­ликасындағы Төтенше және өкі­летті елші бола жүріп Қазақстан Республикасының ЮНЕСКО-дағы Тұрақты өкілі қызметін қоса атқарды. Қазақ­станның БҰҰ-дағы алғашқы Тұрақты өкілі болған Ақмарал Арыс­танбекова жетекші мем­лекет­тердің елшілерімен, Бас хат­­шымен және Бас Ассамблея­ның басшысымен кездесіп, рес­публиканың Ұйымға мүше болып қабылдануын жылдамдату мәселелерін талқылаған бірегей елші ретінде тарихта қалды. «1991 жылдың желтоқсан айын­да Қазақстанның тәуелсіздігі тура­лы декларациядан кейін екі күн өткенде Сырты істер минис­трі ретінде мені Президент Нұрсұлтан Назарбаев Нью-Йорк­ке жас республиканың БҰҰ-ға кі­руіне дайындық шараларын атқа­руға жіберді», деп еске алады ол өз естелігінде.

1992 жылдың 3 қаңтарында Қазақстан Республикасының БҰҰ-ға мүше болып қабылданғаны туралы мәлімдемесі құжат түр­інде Қауіпсіздік Кеңесіне ұсы­ны­лады. 1992 жылдың 23 жел­тоқ­санында Қауіпсіздік Кеңесі Бас Ассамблеяға Қазақстан Рес­публикасын Бірікен Ұлттар Ұйымына мүше етіп қабылдауды ұсынды. «Маған ел Президенті мен Қазақстан халқы атынан биік мінберде тұрып сөз сөйлеу құрметі бұйырды. Артынан Қа­зақ­стан туы көкке көтерілді. Қазақ­станның БҰҰ-ға мүшелікке қабыл­дануы ел тәуелсіздігінің айқын нышаны еді», — дейді Ақмарал Арыстанбекова.

Еліміз халықаралық аренада көріне бастаған кезде Президент Н.Назарбаев республиканың Біріккен Ұлттар Ұйымымен ықпалдастығының маңызын атап көрсетті. Қазақстанның бастамасымен 2003 жылдың тамыз айында Алматы қаласында Біріккен Ұлтттар Ұйымының дамушы елдер мәселелеріне арналған конференциясы ұйымдастырылды. 2005 жылы халықаралық терроризммен күресті күшейту мақсатында Қазақстан БҰҰ Қауіпсіздік Кеңе­сі контртеррорлық комитетінің отырысын өткізді. Қазақстан БҰҰ-ның ең маңызды мекемесінің бірі – Экономикалық және әлеу­меттік кеңесіне қабылданды. 2006 жылдың қараша айында Бас Ассамблеяның пленарлық оты­ры­сында БҰҰ-ға мүше 192 елдің 187-сі Қазақстанның ЭКОСОС-қа мүше болып енуін жақтап дауыс берді. Бұл ұйым­ға Қазақстан Орталық Азия мем­лекеттерінің арасында бірінші болып енді. Қазақстанда БҰҰ комиссияларының Орталық Азия­ның мәселелерін шешуге арналған кең ауқымды мәжілістері де өтті. Президент Нұрсұлтан Назар­баевтың БҰҰ мінберінде алғаш рет 1992 жылдың қазан айында Бас Ассамблеяның 47-сессиясы кезінде сөз сөйлеуі республика үшін тарихи маңызы зор оқиға болды. Елбасы халықаралық дәрежедегі баяндамасында Азия­дағы өзара іс-қимыл және сенім шаралары жөніндегі кеңесті құру жөнінде ұсыныс айтқан болатын.

Шарафат Жылқыбаева