Қоғамдық келісімге құрылған келелі кеңес
Кеше «ҚазМедиа» орталығында Қазақстан халқы Ассамблеясының «Бейбітшілік пен келісім мәдениеті» ІІ Халықаралық медиа-форумы өтті. Шара аясында ҚХА этностық бұқаралық ақпарат құралдарының көрмесі мен «Қазақстан халқы Ассамблеясының жылы» фотокөрмесі де ұйымдастырылды.
ERA_8779+Маңызды мәселелер көтерілген медиа-форум
Көрме негізінен Қазақстан халқы Ассамблеясы жылын қоры­тындылауға арналған. Со­нымен қатар, мұнда Ассам­блеяның жыл бойғы жұмысын көр­сету­дегі бұқаралық ақпарат құрал­дар­ындағы жарияланымдар да қойы­лыпты. «Этносаяси және гу­ма­нитарлық зерттеулер ор­талығы» қоғамдық қоры­ның вице-президенті Ғазиз Те­ле­баев былай деді: «Бұл шара­ның өзге медиа-форумнан ерек­ше­лігі – қоғамдық келісім мәселе­леріне арналғандығында. Қазақ­стан халқы Ассамблеясы осы мәселелермен айналысады. Бей­бітшілік пен келісім мәсе­лелерін қалай талқылау жайы және де қандай ережелер сақталуы тиіс деген тақырыптар төңірегінде өзекті мәселелер талқылануы да сондықтан».
Жалпы, мұндай маңызды іс-шараның «ҚазМедиа» орта­лығында өткізілуінің де астарында үлкен мағына жатыр. Өйткені, шараға негізінен бұқаралық ақпарат құралдарының өкілдері қатысты. Бұдан басқа, аталған медиа-форумға этномәдени бір­лестіктер бұқаралық ақпарат құралдарының басшылары да келді. Сонымен қатар, сегіз елден: БАӘ, ҚХР, Түркия, Ресей, Қырғызстан, Әзербайжан, Латвия және Белоруссиядан халықаралық сарапшылар қатысқандығын айта кету керек. Шара барысында әлемде орын алып жат­қан жағдайларға талдау жасала отырып, журналистердің жауап­кершілігін арттыру бағытында пікір алмасылды.
Негізгі талқылаулар үш па­нель­­дік сессия: «Қоғамдық келі­­сім мәнмәтініндегі медиа­мәде­ниет», «Журналист – медиатор: мүмкіндіктер мен перспективалар» және «Қоғамда бейбітшілік мәдениетін қалыптастыруға бло­герлік сала мен әлеуметтік желі­лер­дің әсері» тақырыбында өткен отырыстарда кеңінен өріс алды.
Оның біріне, яғни «Қоғамдық келісім мәнмәтініндегі медиа­мәдениет» атты тақырыпқа ар­налған панельдік сессияға танымал журналист, «Айқын» га­зеті­нің бас редакторы Нұртө­ре Жү­сіп модераторлық жасады. Мұндағы басты мәселе этножурналистикада қателікке бой алдыру үлкен кикілжіңдерге алып келері, сондықтан кез келген ақпарат жан-жақты екшеліп барып таратылуы жайы әңгіме өзегіне айналды. Бұл тұрғыдан келгенде, этносаралық қарым-қатынастар мәселесін жазуда журналиске артылар жүк те ауыр болмақ. Қазақстан халқы Ассамблеясының жұмысын ашып көрсетуде бұқаралық ақпа­р­ат құ­рал­дарының маңызы да артып отырғаны сондықтан. Ел­ба­сы­ның сарабдал саясатын насихат­тауда, қазақстандықтарды бір мүддеге жұмылдыруда эт­но­жур­налистердің алар орны ерек­­­ше. Өз кезегінде Алматы облыстық «Огни Алатау» газе­ті­нің бас ре­­дак­­торы Атсалим Иди­гов бұ­­­рынғы Кеңес Одағы ел­де­рінде Президенттің өзі осын­­дай этносаралық қарым-қаты­нас­тар мәселесімен тікелей айна­лы­сып отырған жағдай байқал­май­тындығымен бөлісті.
Ал «Астана» радиосының директоры Гүлмира Қаракөзова модераторлық еткен «Журналист – медиатор: мүмкіндіктер мен перспективалар» тақырыбындағы панельдік сессияда журналист медиатор бола ала ма, деген сұ­рақ төңірегінде бірқатар пайымдар ортаға салынды. Бұл ретте, Еуразия ұлттық университетінің Телерадио және қоғаммен байланыс кафедрасының меңгерушісі Ғаділбек Шалахметовке Қазақстан халқы Ассамблеясы жанынан Этностық мәселелер жөніндегі кәсіби медиация орталығын құру жайы сұралды. Оған жауап ретінде кәнігі журналист медиация тек экономика мен заң саласында ғана болатынын, ал идеология жағынан болмайтындығын нақты мысалдармен түсіндіруге тырысты.
«Піл мен құмырсқаның идеологиясын түйістіруге келмейді. Олар әртүрлі жағдайда өмір сү­реді. Кез кел­ген кішігірім халық­тың арманын үлкен топтың ойымен салыстыруға болмайды. Өйткені, онда әртүрлі мүдделер жатады. Сіздер сығандар мен ағылшындарды жарастыратын ортақ сөз таппайсыздар. Әртүрлі жағ­дайлар. Сондықтан медиация мәселесі экономикалық және заңдық мәселелерді қараған кезде маңызды әрі қажет», деді Ғаділбек Мінәжұлы. Ол бұл ретте мәде­ни­ет пен идеология мәселесінде Қа­­зақ­­стан халқы Ассамблеясы осы­­ларға тиісті тетіктерді тауып отыр­ғандығына, алайда, оның ме­диа­циядан тыс жатқандығына назар аудартты.
«Қоғамда бейбітшілік мәде­ниетін қалыптастыруға бло­гер­лік сала мен әлеуметтік же­лі­­­­лердің әсері» деген тақы­рып­­­­­­та өткен па­нельдік сессия жұмысын белсенді талқылаған беларусьтік белгілі саясаттанушы, Интеграция орталығының директоры Владимир Решетов интернет желісінің қаншалықты өз елінің қауіпсіздігіне қатер төн­діргенімен бөлісіп отырды.
Бұдан кейін бірқатар сарапшы өздерінің шеберлік-сабақтарын өткізді. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті баспасөз және электрондық БАҚ кафедрасының меңгерушісі, саяси ғылымдар докторы, профессор Гүлмира Сұл­тан­баева «Қазақстан халқының этносаралық құндылықтарын зерделеу: медиа-технологияларды әзір­леу» тақырыбында шеберлік-сабағын өткізді. Қазақстан үшін этносаралық қарым-қатынастар өте үлкен жауапкершілік жүктей­тіндігін алға тартқан про­фессор этностар достығының мо­де­­­­лін жасаған Қазақстан үшін журналистерге арналған фо­рум­ның мәні басым екендігін тілге тиек етті. Бұқаралық ақпарат құ­рал­­дары­ның ақпараттық саясаты қандай бағытта болуы керектігі тұрғы­сында сөз қозғаған Г.Сұлтан­бае­ва бірнеше тақырып бойынша ойын өрбітті. Соның бірі Ел­ба­сы­ның «Мәңгілік Ел» ұлт­тық идея­сының тұғырнамасын жас­­ап бергендігіне қатысты болды. Қазақ елі тәуелсіздіктің жиырма жылы бойында осы идеяны іздеумен болса, енді бұл идея ұлтты біріктіріп отыр, деді ол.
Келесі шеберлік-сабағын Лат­вия­дан келген сарапшы, «Вести сегодня» газетінің шолушысы Вла­димир Решетов өткізді. Оның таңдаған тақырыбы «Журналистік тергеу жүргізудің әдістемесі» деп аталады. Оның айтуынша, кеңестік кеңістіктегі журналистика соңғы 20-25 жылдың ішінде қадірлі де қауіпті кәсіпке айналып отыр. Әр елде журналистік тергеу жүргізудің әдісі әртүрлі болып келе жатқанымен, журналистер шындықты қоғамға жет­кізуде, соның ішінде сыбайлас жемқорлықпен күресте, есірткі сау­дасымен күресте, заңсыз көші-қон мен шенеуніктердің заңсыз әрекеттерімен күресте өз бастарын қатерге тігулеріне тура келеді екен.
Тағы бір шеберлік-сабағын «New Baku Post» газетінің бас ре­­­­­дакторы, журналист-саясат­танушы, ТМД елдері сарапшылары лигасының мүшесі Тофиг Аббасов өткізді. Оның шеберлік-сабағы «Блог­гинг – контентті ілгері­лету­дегі заманауи тренд» деп аталды. Ол негізінен блогердің жан-жақты болуы керектігін, өз жазбаларын тартымды етуде шеберлік танытуы қажеттігін ортаға салды.
«Ел бірлігі – ең асыл қасиет»
Қазақстан халқы Ассамблеясы­ның ІІ халықаралық медиа-форумы «Бейбітшілік пен келісім мәдениеті» деген тақырыппен өткен пленарлық сессиямен жалғасты, оны ҚХА Төрағасының орынбасары – Хатшылық меңгерушісі Ералы Тоғжанов ашты. Бұл форумның «Бейбітшілік және келісім» – деп аталуы тегін емес. Себебі, 2015 жыл Президенттің Жарлығымен Қазақстан халқы Ассамблеясының жылы болып белгіленді. Ел бір­лігі мен қоғамдық келісім күн тәртібінен түспейтін мәселелер. Ал Ассамблея жылы қайырымдылық пен ізгіліктің жылы болды десем, артық айтқандық болмас. Бұған үлкен іс-шаралардың өткізілуі – дәлел. Ал біздің атқарып жатқан жұмыстарымызды БАҚ өкілдері үнемі насихаттап отырды. Бұл журналистер қауымының Елбасының жүргізіп отырған ұлттық саясатын халыққа жеткізуде үлкен үлес қосқанын білдіреді, деді Е. Тоғ­жанов.
Пленарлық сессия барысында ҚХА Төрағасының орынбасары – Хатшылық меңгерушісі, сонымен қатар, соңғы әлеуметтік сауал­дамаларға сәйкес, бүгінде халықтың 98 пайызы біздің елі­міздің азаматы екендігін мақтан тұтатындығын білдіргенін, 95 пайыз халық барлық басқа этностардың өкілдеріне оң көзқараста екендігін көрсетке­нін жеткізді. Бұл ретте, Е.Тоғжанов бұл жай сандар еместігін, бұл елдегі шынайы ахуалдың нақты көрінісі және елімізде жүргізіліп жатқан кешенді жұмыстардың айқын нәтижесі екендігін атап өтті.
Пленарлық сессияда сөз алған Қазақстан Президенті Әкім­ші­лігі Басшысының орынбасары Бағлан Майлыбаев Ассамблея жы­лы аясында көптеген іс-шара атқарылғанын, соның бірі осы медиа-форум екендігін айрықша атап өтті. Біз отандық мамандар мен шет мемлекеттерден келген қонақтар­ға осы шараға қатысқандары үшін алғысымызды білдіреміз. Ел­басымыз айтқандай, «Ел бірлігі – ең асыл қасиет». Этносаралық түсіністік орнаған ел ғана алдына ауқымды мақсаттар қойып, соған қол жеткізе алады. Ал бейбітшілік пен келісімді нығайту «2050» Стра­тегиясын жүзеге асырудың ең бас­ты критерийі, деді Б.Майлыбаев. Оның айтуынша, бүгінде Қазақ­станда 15 тілде 60-қа жуық бұ­қара­­лық ақпарат құралы жарық көреді, оның ішінде этномәдени бірлестіктердің 34 газеті мен 26 сайты бар. Осы 60 БАҚ-тың барлығы да Ассамблеяның, бүкіл еліміздегі 960 этномәдени бірлестіктің қыз­метін жазып, көрсетуде. Олардың барлық өңірлерімізде 75 мың белсендісі бар. Міне, ҚХА-ның 20 жылдық жұмысы көрсетіп отырғандай, жыл сайын шамамен 3-4 млн. қазақстандық азамат Қазақстан халқы Ассамблеясының тікелей желісімен жүргізілетін жұмыстармен қамтылып отыр. Осы себепті, бүгінде бейбітшілік пен келісімнің жалпықазақстандық мәдениеті дамып, ол біртұтастық және әралуандық қағидаттары негізінде байи түсуде. 17 жыл бұрын, яғни 1998 жылы еліміздің жетекші бұқаралық ақпарат құрал­дары Жур­налистік этика туралы кодексті қабылдады, онда эт­но­саралық қарым-қатынастар мәселесін насихаттау жайы қозғал­ған. Бұл кодекстің ережелері нақты жұмыс істейтін нормаға айналды. Яғни, оған сәйкес, қандай да бір қылмыстық оқиға туралы объективті түрде айт­қан кезде, құқық бұзушының немесе зардап шеккен азаматтың этносы мен діни сенімі қозғалмайды. Бұл – өте маңызды қағидат, деді Б. Майлыбаев.
Өз сөзінде Парламент Мәжі­лісінің депутаты Мәулен Әшімбаев Қазақстан халқы Ассамблеясы көптеген маңызды іс-шаралардың, бастамалардың, жобалардың жүзеге асырылуының басы-қасында жүр­геніне, олардың қатарына ха­лық­аралық медиа-форумды жат­қызуға болатынына тоқталды. «Қазақстандағы этносаралық тепе-теңдікті және қазіргі­дей муль­ти­этностық қоғамдағы бей­біт­шілікті қамтамасыз етудің бірнеше шарты бар. Біріншіден, бұл ұл­ты мен тіліне, діні мен діліне қара­мастан, барлық азаматтардың тең құқығы мен барлық азаматқа бірдей мүмкіндік беру елдің заңдарында нақты айқындалып, көрсетілген. Бүгінде бұл қағидаттар Қазақстанда нәтижелі жүзеге асырылуда. Мәселен, еліміздің Ата Заңында ешкім де ұлтына және тілінің алуандығына қарамастан, қандай да бір кемсітушілікке ұшырамайтындығы жазылған. Ал Конституцияда көрсетілген бұл қағидаттарды жүзеге асыру үшін Қазақстан Парламенті бірқатар заң қабылдады. Бұл елімізде этнос­аралық тұрақтылықты, бей­біт­шілік пен келісімді қамта­масыз еткен тиімді құқықтық база қа­лып­тасқанын білдіреді, деді ол. Сонымен қатар, М.Әшімбаев қандай да бір пиғылы мен ниеті бұлыңғыр қандай да бір топтардың қандай да бір «жабық жүйені» құрып, қоғамнан оқшауланып, өздері жасаған «ережелерге» сәйкес өмір сүрулеріне жол берілмеуі қажеттігін атап көрсетті.
Жиын барысында шетелден келген БАҚ өкілдері де сөз сөйлеп, этносаралық, конфессияаралық келісім, мәдени әралуандылық мәселелеріне қатысты өз ойларын ортаға салды. Мәселен, «Диалог-Еуразия» журналының бас редакторы, Түркия журналистері мен жазушылары қоры Қамқоршылар кеңесінің мүшесі Еркам Туфан Айтав былай деді: «Пікір алуан­­дығының, біртұтас азаматтық қоғам қалыптастырудың жақсы жағы көп. Ал егер, керісінше болса, бұл азаматтардың құқықтарын шектеп, ол құқықтарға қайшы келеді. Мәселен, біз бір ұлтты мемлекеттерге арналған жүйенің тиім­сіздігін, ондай мемлекеттердің өз мұраттарына жете алмай, көп қиыншылыққа тап болғанын бі­леміз. Бұдан шығатын қорытынды мынау: мемлекет ешкімді бөліп-жар­мауы керек. Барлық этностық топтарға бірдей қарау керек».
Ал «Синьхуа» ақпарат агент­тігі Қазақстандағы өкілдігінің директоры Чжоу Лян мен «Әл Арабия» телеарнасының жүргізу­шісі Басель Хадж Джасемнің ойлары «полиэтностық мемлекетте этносаралық және дінаралық келісімге апарар бірден-бір жол – мықты ұлттық саясат» дегенге сайды.
Қазақстан халқы Ассамб­лея­сының «Бейбітшілік пен келісім мәдениеті» атты ІІ халықаралық медиа-форум аясында, сондай-ақ, «Казахстанская правда» газетінің «ҚХА-20 жыл: бір ел – бір тағдыр» атты жинағы таныстырылды. Шара барысында газеттің бас редакторы Татьяна Костина өзінің сөзінде жинақ жайында толық мағлұмат берді. «Бұл – біздің басылымның екінші кітабы. Бірінші жинақ Қазақстан халқы Ассамблеясының 15 жылдық қызметіне арналған еді. Ал бүгін таныстырылып отырған басылымда ҚХА-ның соңғы 5 жылдағы жұмысына сараптама жасалған», деді ол. Т.Костинаның айтуынша, 7 бөлімнен тұратын кі­тапта ҚХА қызметіне толықтай шолу жасалып, басылымның Ас­самблеяның сессияларына арналған мақалалар мен Елбасының сөйлеген сөздері топтастырылған.
Ассамблея қызметі – әлем елдері үшін үлгі
Қазақстан халқы Ассамблея­сының «Бейбітшілік пен келісім мәдениеті» II халықаралық медиа-форумының аясында өткен ша­ралардың бірі «Қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бір­лікті нығайтудағы БАҚ-тың рө­лі» тақырыбын қам­тыған брифинг болды. Бұқаралық ақпарат құралдарының тұтастық пен татулықты орнатудағы белсенді әрекеті сөз етілген бұл басқосуда түрлі пікірлер айтылып, тұщымды ойлар қозғалды. Оған депутаттар, мемлекеттік органдардың қызметкерлері, республикалық және өңірлік БАҚ пен этномәдени бірлестіктердің өкілдері, Қытай, БАӘ, Ресей, Түркия, Қырғызстан, Әзербайжан, Латвиядан келген сарапшылар, ақпарат саласындағы отандық сарапшылар және Қазақ­станда тіркелген шетелдік журналистер қатысты.
Жиынның модераторлары ре­тінде бекітілген «Қазақстанның аза­­маттық альянсы» заңды тұлға­лар бірлестігінің президенті Нұр­­лан Ерімбетов пен «24kz» телеарнасының шеф-редакторы Ерлан Игісінов брифингке қаты­су­шыларға өзекті мәселелер төңі­регінде түрлі сұрақтар қойып, спи­керлерді ашық пікірге шақырды.
Қойылған сұраққа орай сөз алған ТМД елдері институтының Орта Азия және Қазақстан бөлімінің меңгерушісі, Орталық Азия бойынша сарапшы Андрей Грозин (Ресей Федерациясы) Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасымен құрылған Қазақстан халқы Ассамблеясының жұмысы, оның тәжірибесі Ресей тарапынан жоғары бағаланып келе жатқанын айта келіп, аталған салада бұқаралық ақпарат құралдарының алар орнына тоқталды. Оның сөзіне қарағанда, Қазақстандағы этносаралық және конфессияаралық келісімді ны­ғайтудағы әрбір қадам өз жемісін беріп отыр. Сондай-ақ, ол ресейлік бұқаралық ақпарат құралдарының әлемде болып жатқан түрлі оқиға­лар жөнінде хабарлар таратуына қатысты пікірін жеткізді.
«Әл-Арабия» телеарнасының жүргізушісі, саясаттанушы Хадж Басель (Сирия Араб Республикасы) өз кезегінде әлемдегі кейбір ақпарат құралдарының Ислам дініне байланысты жағымсыз хабарлар таратып отырғанына қынжылысын білдірді. Ислам діні, оның мақсат-мүддесі тұрғысында сөз қозғау біліктілікті қажет етеді. Біздің діні­мізге жат қылықтарды, лаңкестік пен жауыздықты теліп көрсету білімсіздіктің салдары. Осы мәсе­леде абай болғанымыз жөн, деді Хадж Басель. Бұдан бөлек, ол бү­гінгі Сириядағы ахуал жөнінде қысқаша әңгімелеп берді. Оның сөзіне қарағанда, Сириядағы мәселе тек елдің, аймақтың ғана емес, жаһандық деңгейдегі өте күрделі жағдай. Ахуал күн сайын ауырлай түсуде.
Ал Мәжіліс депутаты Ахмед Мурадов этносаралық және кон­­­фессияаралық татулықтың қаншалықты маңызды екенін әр­бір азамат терең түсінуі керек еке­нін, осы салада атқарылған игі шараларға үнемі қолдау көрсету өз жемісін бермей қоймайтынын сөз ете отырып, Ислам дінінің әлем­дік қауымдастықтағы рөлін, оның адамзатты тек бейбітшілікке шақыратынын атап өтті. Сонымен қатар, депутат Қазақ­станда эт­но­саралық және дінаралық алауыз­дықтың орын алуына түрткі болар ешқандай себептер жоқ екенін айта келіп, Елбасы Нұрсұлтан Назар­баевтың осы бағытта жүргізіп отыр­ған сарабдал саясатына назар аударды. Біздің Президентіміз әрбір сөйлеген сөзінде елдің тату­лығына, ынтымағына қатысты тұшымды ойларын айта отырып, конфессияаралық келісімнің маңыздылығына ерекше екпін береді. Қашанда ел ынтымағын бәрінен жоғары қоятын Мемлекет басшысы Қазақстан халқы Ассам­блеясына ауқымды міндеттер жүк­теуде. Елбасының тапсырмаларын орындауда аталған қоғамдық ұйым бар мүмкіндігінше қызмет етуде. Мұның жемісін халқымыз көріп отыр, деді А.Мурадов. Сонымен бірге, ол қазақстандық бұқаралық ақпарат құралдарының ел бірлігін сақтаудағы елеулі еңбегіне разы екенін білдірді.
«Синьхуа» ақпарат агенттігінің Қазақстандағы өкілдігі директоры Чжоу Лян (Қытай Халық Республикасы) модераторлар тарапынан өзіне қойылған сұраққа орай біздің еліміздегі ынтымақ пен бірліктің жасампаздығына қатысты өз ойын білдірді. Мен Қазақстанға келгелі бері көптеген игі істердің куәсі болып жүрмін. Әсіресе, маған ел азаматтарының өзара қарым-қатынастары, бір-біріне көмек көрсетуге құмар болып тұратыны ұнайды. Бұған күнділікті тіршілікте талай мәрте көз жеткіздім. Өзім де осында талай адамдардың құрметін көрдім. Адамдардың бойындағы ізеттілік мені әрқашан жақсы ойларға жетелейді. Қазақстанның халқы бейбітшіліктің, татулықтың қадірін терең түсінеді. Сондықтан да, ел ынтымағы үшін жасалған әрбір іске жұмыла кіріседі. Мен мұның жарқын мысалы ретінде Қазақстан халқы Ассамблеясының қызметін алға тартар едім. Президент Нұр­сұлтан Назарбаевтың өз елін бір бағытқа, бір мақсатқа жұмылдырып отырғанынан талайлар үлгі алуы тиіс. Бүгінгі әлем елдерінің Қазақ­станнан үйренері көп, деді ол. Бұған қоса, қазақстандық ақпарат құралдарының Елбасы бастамаларын қызу қолдайтынына, елді ұйыстыра білер әлеуетіне көңілі толатынын жеткізді.
Жиын барысында сөз ал­ған «Білім және мәдениет» теле­­арна­сының директоры Александр Аксютиц (Қазақстан), «Диалог-Еуразия» журналының бас редакторы Еркам Туфан Айтав (Түрік Республикасы), саясаттанушы, Интеграция орталығының директоры Юрий Шевцов (Беларусь Республикасы) Президент жанын­дағы Мемлекеттік басқару академиясы Орталық Азия өңірін­дегі этносаралық және конфес­сияаралық қатынастарды зерттеу орталығының басшысы Айгүл Сәдуақасова (Қазақстан), Сыртқы істер министрлігі Халықаралық ақпарат комитетінің төрағасы Роман Василенко (Қазақстан) және тағы да басқалар еліміздегі тұрақтылық пен орнықты даму жөнінде, сондай-ақ, бұқаралық ақпарат құралдарының қоғам өміріндегі рөлі тұрғысында өз ойларын ортаға салды.
Басқосу соңында Қазақстан халқы Ассамблеясының этножурналистика саласында жыл сайын өткізетін «Шаңырақ» шығармашылық кон­курсының қорытындысы жарияланып, жеңімпаздар ұйымның 20 жылдығына арналып шығарылған мерекелік медальдармен марапатталды.
 Асқар ТҰРАПБАЙҰЛЫ,
Жолдыбай БАЗАР,
Ләйлә ЕДІЛҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан».
 Суреттерді түсірген
Ерлан ОМАРОВ.
*Лебіздер легі
Басель Хадж ДЖАСЕМ,
«Әл-Арабия» телеарнасының
Орталық Азия және Оңтүстік Кавказ өңірлері бойынша өкілі:
– ІІ халықаралық медиа-фо­румның маңызы зор екендігін айта кетсем деймін. Себебі, бұл шара Қа­зақстан қоғамының әрі қарайғы дамуына оң ықпал ететін болады. Ал татулық пен бірлікті ту етіп отыр­ған Қазақ­станның ұлтаралық қа­рым-қатынастағы озық үлгісі өзге мемлекеттерді қызықтыратыны сөз­сіз. Бұл қазақстандық жоба өзге мемлекеттердегі тұрақ­сыздыққа қарсы қолданылатын тетікке айналса деймін.
Қазақстан өзіндік ұстанымын жалғастырып, өңірде бейбіт­шіліктің орнауына үлесін қоса берсе деген тілегім бар. Екіншіден, медиа-форум татулық пен бірліктің қазақстандық үлгісімен жақын танысуға мүмкіндік береді. Жалпы, БАҚ-тар турашыл бағыт ұс­танса, ұлтаралық дүрдараздық орнамас еді деп біле­мін.
Баян ЖАНҰЗАҚОВА,
Атырау облыстық «Атырау» газетінің бөлім меңгерушісі:
– Біздің журналистерге мұндай медиа-форум керек. Өйткені, осы салада көп­теген өзгерістер жүріп жатыр. Сон­дықтан материалдарды беруде де ерекшеліктер ке­рек бо­ла­ды. Осы тұрғыдан келгенде, бұқаралық ақпарат құрал­дарында жұмыс істеп жүрген әріптестерімнің білік­тілігін арттыру бағытында осындай шаралардың өткізіліп тұруы маңызды.
Әсіресе, еліміздегі бірлік пен та­тулық­ты жа­зу­да өте ұқыптылық қажет екенін айта кету керек. Қазақ «Бірлік болмай тірлік болмас» деп бекер айтпаған ғой. Мемлекетіміздің дамуы мен болашағы да осы бірлікпен тікелей байланысты екені айтпаса да түсінікті. Сондықтан қоғамдық тұрақтылықты журналистердің насихаттағанын өте орынды санаймын.
Елизавета АБРАМОВСКАЯ,
Еуразия ұлттық университетінің студенті:
– Еліміз әртүрлі этнос өкілдерінің дәстүрлері мен мәдениетін дамытуды жолға қойған. Ең бастысы, қоғамымызда келісім мен бейбітшіліктің берік негізі қаланған. Кеңестік кеңістікте бірге бол­ған қазіргі Украина жеріндегі, сон­дай-ақ, Таяу Шығыстағы, әлемнің басқа да түкпірлеріндегі қарулы қақтығыс­тар мен террорлық актілер дүниеде әлі де тыныштық орнамай отырғандығынан хабар береді.
Бұған керісінше, Қазақстанда бейбіт өмір қалып­тасқан деп нық сеніммен айтуға болады. Еліміз бұл ретте көршілес отырған елдерге де қолынан келгенше қолдау көрсетіп келе жатқандығын да орнымен айта кеткен жөн. Осында келу себебіме келсем, әрине, блогерлерге арналған шеберлік-сабағынан тәлім алу жеке өз басым үшін өте-мөте керек нәрсе. Медиа-форумның осындайда беретін пайдалы әрі тиімді жағы көп болуы тиіс деп білемін.
Әшімхан ЖАНПЕЙІСОВ,
«Қазақстан-Қарағанды» телеарнасының тілшісі:
– Халықаралық медиа-фо­рум­ның берері мол. Үш бағыт бо­­йын­ша өткен панельдік сессиялар, былайша айтқанда, тәжірибе алмасу алаңына айналды. Әсіресе, елі­мізде қалып­тасқан этно-журналистика саласы дами түскен. Ұлттар достығы мәселесін көтеріп жүр­ген журналист қауымға жақсы бір кеңес беретін, тәжірибе алмасатын сараптамалық орталық десек те қателеспейміз.
Орайы келгенде, еліміздегі жүз жиырмадан астам этнос өкілдері тұрып жатқан қоғамды ұйыстыра білу тек биліктің ғана емес, сонымен қатар, бұқаралық ақ­парат құралдарының да міндеті деп білетінімді айта кетсем деймін. Баршамызды бір мақсатқа жұмыл­ды­рушы күш ортақ мүддеден туындайтыны анық. Олай болса, соны бұқара халыққа жет­кі­зуде бұқаралық ақ­парат құралдарына да үлкен жауапкершілік жүк­теледі.
Ершат АСМАТОВ,
«Ұйғыр Авази» газетінің бас редакторы:
– Қазақстан халқы Ассам­блеясының «Бейбітшілік пен келі­сім мәдениеті» атты ІІ халық­аралық форумының біз сияқты этностық басылымдарға бе­рері мол. Іс-шара барысында өз әріп­тестеріммен тәжірибе және пікір алмасуға үлкен мүм­кіндік жасалды. Қазіргі алмағайып заманда бі­луге тиісті нәрселеріміз жетіп арты­лады. Медиа-форум осынысы­­мен де құнды. Көкейімізде жүрген көптеген сауалдарымызға жауаптар ала аламыз.
Соңғы кезде басылымдарды жекешелендіру мәселесі көтерілуде. Бұл қадамға түпкілікті ойланып бару қажет. Себебі, егер жекеге өтетін басылым білімді де білікті, өз елін шын сүйетін патриот адамның қолына түссе жақсы. Ал керісінше болып шықса ше?! Әрине, ойланарлық жағдай. Жалпы, БАҚ-тардың күшімен еліміздегі бірлік пен келісімді қалыптастыруға болады деп санаймын.

Дереккөз: Егемен Қазақстан