Jeltoqsan bastalysymen Qazaqstanmen qosa ózge memleketter Jańa jyldy qarsy alý daıyndyǵyna kirisip ketedi. Sóıtip jeltoqsannyń 31-inen qańtardyń 1-ine qaraǵan túni otbasy bolyp nemese aǵaıyn-týys jınalyp kelesi jyldy qarsy alady. Kúntizbedegi kún aýysqanymen muny Jańa jyl retinde eseptemeıtin, atap ótpeıtin memleketter de bar. Solardyń birazyna sholý jasap kórelik.
Saýd Arabıasy
Musylman kúntizbesi boıynsha Jańa jyl 21 naýryzǵa, qasıetti mýharram aıynyń birinshi kúnine sáıkes keledi. Jyl sanaý Muhammed paıǵambardyń jáne Mekkeniń alǵashqy musylmandarynyń Medınaǵa kóshirilgen ýaqytynan bastalǵan (622 jyldyń 16 shildesi).
Sol sebepti Saýd Arabıasynda Jańa jyl toılanbaıdy. Onyń ústine, kúnniń aýysýyn mereke retinde atap ótý ıslamǵa jat bolyp esepteledi.
Izraıl
Izraılde 1 qańtar ádettegi jumys kúni retinde ótedi. Alaıda olardyń óz Jańa jyly kúzde, evreı kúntizbesine sáıkes tıshreı aıynyń basynda toılanady. Ol qyrkúıek nemese qazan aılaryna sáıkes kelýi múmkin. Bul mereke elde Rosh Ha-SHana dep atalady. Merekeni turǵyndar eki kún atap ótedi.
Iran
Iran óziniń jeke kúntizbesimen ómir súretin memleket. Iran kúntizbesi nemese kún hıjrasy – Omar Haııamnyń qatysýymen jasalǵan astronomıalyq kún kúntizbesi.
Iranda Jańa jyldy kúntizbege sáıkes kóktemniń alǵashqy kúninde toılaıdy. Bul kún elde 22 naýryzǵa sáıkes keledi. Mereke Norýz dep atalady.
Úndistan
Úndistanda Jańa jyldy qarsy alýdyń túrli nusqalaryn kezdestire alasyz.
Úndistan kúntizbesi boıynsha jańa jyl 22 naýryzda bastalady. Maharashtr shtatynda ony Gýdı Padva dep atasa, Andhra Pradesh shtatynda mereke Ýgadı dep atalady. Keral shtatynda Jańa jyldy 13 sáýir qarsy alady. Ońtústik Úndistanda Dıvapalı dep atalatyn Jańa jyl merkesin kúzde toılaıdy.
Qytaı
Qytaıda 1 qańtar resmı memlekettiń meıram bolǵanymen, óz Jańa jylyn basqa kúni toılaıdy. Búginde Qytaı halqy ol kúndi mereke dep eseptemeıdi.
«Iýán-dan» - jańa jyldyń alǵashqy kúni («ıýán» - «alǵashqy» maǵynasyn berse, «dan» - «kún» degen maǵynany beredi). Jańa jyldy Qytaıda XX ǵasyrǵa deıin aıǵa qarap eseptegen, Iýán-dan merekesin alǵashqy aıdyń birinishi kúninde atap ótetin.
Vetnam
Vetnamdyq Jańa jyl Tet dep atalady. Ol memlekettiń basty meıramdarynyń biri bolyp sanalady jáne qańtardyń sońy men aqpannyń basynda toılanady. Jańa jyl aı kúntizbesiniń alǵashqy aıynyń birinshi kúnine sáıkes keledi.
Turǵyndar úshin Jańa jyl – naǵyz otbasylyq mereke. Bul kúni shet elde júrgender úılerine qaıtyp, týǵan-týystarynyń janynda bolýǵa tyrysady. Ári Tet bir aptaǵa sozylýy múmkin.
Bangladesh
Bangladeshte Jańa jyl 14 sáýirde bastalady. Adamdar uıqylarynan erte oıanyp, sándi kıinip, qydyrýǵa shyǵady. Bangladesh zańyna sáıkes bul kúni ishimdik ishilmeıdi. Adamdar bir-birimen aralasady, án shyrqaıdy, sýret salady, bıleıdi, sýretke túsiredi, ýaqyttaryn otbasylyq atmosferada ótkizedi. Alaıda 1 qańtar da resmı mereke retinde sanalady.
Ońtústik Koreıa
Ońtústik Koreıada 1 qańtar – kúntizbedegi qyzyl kún. Bul kúni kóshe shyrshalarmen bezendiriledi. Alaıda turǵyndar 1 qańtardy mereke retinde emes, demalys retinde kútedi. Otbasymen ýaqyt ótkizýge asyǵady, ata-babalaryn eske alý rásimi ótedi.
