Búgin Almaty qalasynda «Dostyq» qonaq úıinde «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasynyń «Jańa gýmanıtarlyq bilim. Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasy aıasynda atqarylyp jatqan aýdarma jumysyn talqylaýǵa arnalǵan «Qazirgi ǵylymı aýdarma teorıasy men praktıkasy» taqyrybynda dóńgelek ústel bolyp ótti. Atalmysh sharaǵa elimizdegi túrli joǵary oqý oryndarynyń oqytýshy-ǵalymdary, aýdarmashylar, redaktorlar, baspagerler, ádebıetshi mamandar men tilshiler qatysty. Sonymen qatar, jaýapty memlekettik mekemelerdiń ókilderi qatysqan bul jıynda aýdarma salasyna baılanysty birshama máseleler talqylanyp, atalmysh jobaǵa qatysty qandaı jumystar atqarylǵany jaıly talqylandy, dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi.
«Jańa gýmanıtarlyq bilim. Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasyn iske asyrýdy «Ulttyq aýdarma búrosy» qoǵamdyq qoryna tabystaǵan edi. Joba aıasynda fılosofıa, áleýmettaný, psıhologıa, mádenıettaný, dintaný, til bilimi, ekonomıka, menedjment jáne kásipkerlik salalary boıynsha álemdegi eń úzdik dep tanylyp júrgen joǵary oqý oryndarynda oqytylatyn eń tanymal oqýlyqtar qazaq tiline aýdarylýy tıis.
Búgin «Ulttyq aýdarma búrosy» uıymdastyrǵan sharada búronyń atqarýshy dırektory Raýan Kenjehanuly atalǵan baǵyttar boıynsha iriktelgen, qazaq tiline aýdarylýǵa tıis 17 kitappen jáne olardyń avtorlarymen tanystyryp, ár sala boıynsha taǵaıyndalǵan jaýapty mamandardyń pikirin tyńdady.
Aıta keter bolsaq, joǵarydaǵy ǵylym salalary boıynsha iriktelgen 17 kitapty aýdarý jumystaryna 90-nan asa ustazdar, ǵalymdar men aýdarmashylar qatysýda. «Ulttyq aýdarma búrosy» eki aı buryn qurylǵan bolatyn, alaıda qysqa merzimniń ishinde birshama jumystar jasalyp, atalmysh joba aıasynda kóptegen ister atqarylǵany belgili boldy.
Eki aı kóleminde atqarylǵan jumystardyń nátıjesin talqylaýǵa jınalǵan qaýym aýdarma salasyndaǵy birshama máselelerge toqtala otyryp, qazaq tilindegi termın máselesine aıryqsha atap ótti. Ǵylymı kitaptardy aýdarý barysynda kóptegen termınder kezdesetindigi málim, olardyń biriniń balamasy tilimizde bar bolsa, biriniki joq bolyp shyǵady. Sonymen qatar, túrli halyqaralyq termınderdi qazaq tiline aýdarý barysynda maǵynasy ózgerip, mátin maǵynasyn túbegeıli aýystyryp ta jiberýi múmkin. Osy syndy máselelerdiń basyn shalǵan jaýapty mamandar qazaq tilindegi termınologıany da jańartý kerek degen baılamǵa toqtady.
«Jańa gýmanıtarlyq bilim. Qazaq tilindegi 100 jańa oqýlyq» jobasy kezeń-kezeńimen iske asyrylatyn satylardan turady: aldymen aýdarma mátinin daıyndap, keıinnen ol mátin ádebı redaksıadan ótedi, sonan soń baspaǵa aýdarma mátini baspaǵa daıyndalady.
«Ulttyq aýdarma búrosy» ókilderiniń aıtýynsha, aýdarma sapasyn qamtamasyz etý maqsatynda oqýlyqtar qosymsha táýelsiz ǵylymı jáne ádebı redaksıadan ótedi.
Búgingi ótken basqosýda, ǵylymı termınder men uǵymdardy qazaq tiline aýdarý, ózge tilderden engen sózder qoldanysy, termınologıa, stıl jáne aýdarmashylar ortasynyń kásibı deńgeıin kóterý máseleleri sóz boldy.
«Osy eki aıdyń ishinde negizgi jasalǵany – osy joba barysyn Qazaqstandaǵy barlyq JOO-ǵa tanystyryp, ótinishter jiberildi. Elimizdegi JOO-dan 800-den astam usynystar kelip tústi. Keıinnen solardyń ishinen 17-si tańdalyp alyndy. Tańdalyp alynǵan kitaptar – joǵary oqý oryndarynda, aýdıtorıalarda qoldanysta júrgen, muǵalimder, profesorlar óz betimen túrli formatta qazaq tiline aýdaryp, leksıa retinde qoldanyp júrgen oqýlyqtar, negizinen aǵylshyn tilinde. Usynylǵan 800 oqýlyqty saraptaı kele, kelesi jylǵa deıin aýdarylýy tıis 17 oqýlyq bekitildi. Kitaptardy saraptaý kezinde mynadaı talaptar boıynsha iriktedik: kitaptar keminde úsh basylym kórýi tıis; sońǵy basylymy 2014 jyldan kesh bolmaýy kerek; sonymen qatar, árıne, tańdalyp alynǵan oqýlyqtar dúnıe júzindegi tanymal joǵary oqý oryndarynda qoldanylyp júrgen bolýy tıis», – dedi «Ulttyq aýdarma búrosynyń» dırektory Raýan Kenjehanuly.
Basqosýǵa arnaıy kelgen saıasattanýshy Aıdos Sarym da óziniń pikirin aıtyp, atalmysh joba aıasynda aýdarma salasynyń joǵary deńgeıge kóterilgendigin atap ótti.
«Aýdarma salasy elimizde alǵash ret memlekettik deńgeıde talqylanyp jatyr. Osy ýaqytqa deıin, shyndyǵyna kelsek, aýdarma isi jekelegen azamattardyń qyzyǵýshylyǵymen, belsendiligimen, kezinde qalyptasqan dástúrmen jasalatyn dúnıe edi. Ulttyq aýdarma búrosy qurylyp, eki-úsh aıdyń ishinde birshama jumystar atqaryp, aýdarma isin jaqsy dárejege shyǵaryp jatyr», – dep atap ótti.
Búginde memleket deńgeıinde kóterilip otyrǵan atalmysh joba qoǵamda asa zor mańyzdylyqqa ıe bolyp otyr.
Nazerke Labıhan
