Qytaıda kólemi Nú-Iork megapolısindeı bolatyn, tómengi jıilikte jumys isteıtin antena (ELF) qurastyrdy.

Bul alyp qurylǵy tónip kele jatqan tabǵı apatyń aldyn alý, ıaǵnı, zilzalany eskertý ári geologıalyq barlaý úshin qurastyrylǵan. Resmı aqparat boıynsha, al álemdik buqaralyq aqparat quraldary Qytaıdyń bul jobasyn áskerı maqsatta qoldanylatynyn alǵa tartýda. ELF jobasy 2016 jyldan bastap qolǵa alynǵan bolatyn.

Budan bólek, Qytaıdyń ár túkpirinde málimetter men derekterdi jetkizetin ári óńdeıtin ortalyqtar qurylyp jatyr. Atalmysh keshenniń tómengi jıiliktegi radıotolqyny jerdiń tereń qabatyn da qamtı alatyn qaýqarǵa ıe. Bul óz kezeginde paıdaly qazba resýrstardy izdep tabýǵa kómektespek. Ásirese, sırek kezdesetin metaldardy. Sondaı-aq, jer silkinisin aldyn ala boljaý úshin paıdalanylady.

Tómengi jıiliktegi radıotolqyndar tek jerastynda ǵana emes, sonymen qatar, sýastynda da taralýǵa qabiletti. Iaǵnı, sýasty kemesindegilermen baılanysýǵa múmkindik bermek. Sýasty kemesi sý betine kóterilmeı-aq, buıryq pen nusqaý ala alatyn bolady. Bul jaýdyń nysanasyna aınalmaýǵa múmkindik beredi.

Antenany Qytaıdyń áskerı flotyn baılanys jáne ózge quraldarmen jabdyqtaıtyn, memlekettik keme jasaý kompanıasynyń quramynda jumys isteıtin Qytaı ǵylymı zertteý ınstıtýty qurastyrdy. Bul júıeniń bir komponenti Ońtústik-Qytaı teńizindegi Haınan aralynda ornalastyrylǵan. "Bul jobanyń soǵys bastala qalǵan jaǵdaıda mańyzy zor",- dedi geologıa ınstıtýtynyń ókili Chen Sáobın ELF nysandarynyń qaýipsizdigine qatysty qoıylǵan saýaldarǵa jaýap berý kezinde.

Qytaı84 dızeldi-elektrli ári atomdyq sýbmarınnen turatyn sýasty flotyna ıe. 2018 jyldyń qarasha aıynda Type 094 Jin sýasty kemesi jańa býynnyń JL-3 balıstıkalyq zymyranyn synaqtan ótkizgegin aıta ketý kerek. Bul zymyrannyń ushý qashyqtyǵy tánti etpeı qoımaıdy - Amerıka qurlyǵyna deıin jetedi. AQSH barlaýshylarynyń keltirgen deregine qaraǵanda, Qytaı osyndaı tórt atomdyq sýbmarınge ıe ári taǵy ekeýi qurastyrylýda.