Búgin batysta búlik shyqty. Tús ýaqytynda Aqtóbe qalasynda birneshe qarýly qylmysker qylmyskerler qarý satatyn eki dúkenge shabýyl jasap, ondaǵy satýshyny óltirip, bir azamatty jaraqattaǵan. Qarýly shabýyl týraly polısıaǵa habar saǵat 15.45-te túsken. Qala turǵyndaryn polısıa kóshege shyqpaýǵa, sabyrlyq saqtaýǵa shaqyrǵan. Odan keıin qylmyskerler Aqtóbedegi Ulttyq ulannyń (burynǵy İshki áskerdiń) áskerı bólimine shabýyl jasaǵan. Onda da shabýyldy toıtarý kezinde eki áskerı (bir ofıser men bir kelisim-shart boıynsha áskerı qyzmetshi) qaza taýyp, toǵyz áskerı qyzmetshi jaraqattanǵan. Qalanyń 5-yqsham aýdany, "Spýtnık" aýdany jáne Janqoja batyr kóshelerinde atys bolǵan. Bul BAQ-ta keshki saǵat altydan keıin taraǵan resmı málimetter. Áleýmettik jelide áskerı bólim qyzmetshileri tutqynǵa alynǵany týraly da aıtylýda. Qarýly qylmyskerler sondaı-aq, aýdandyq polısıa bólimin de shabýyldaǵan. Qalanyń úsh birdeı aýdanynda lań salǵan shabýyldaýshylardyń naqty sany men olardyń kim ekendigi týraly aqparat joq, - dep habarlaıdy Qamshy.kz.
Osy oqıǵaǵa baılanysty málimdeme taratqan eldiń İİM ókili Almas Sadýbaev qalada lańkestikke qarsy rejım engizilgenin, arnaıy operasıa barysynda shabýyl jasaǵandardyń bireýi ustalyp, úsheýi óltirilgeni jáne taǵy bireýi jaraqat alǵanyn, birnesheýiniń jasyrynyp úlgergenin habarlady.
Jedel járdem kóligimen birneshe adam aýrýhanalaorǵa jetkizilgen. Oblystyq densaýlyq saqtaý basqarmasy bastyǵy Áset Qalıevtiń aıtýynsha, alty birdeı jan saqtaý bóliminde kúrdeli operasıa ótken. Alty birdeı azamat ishinen jáne keýde tusynan aýyr jaraqat alǵan. Á. Qalıevtiń aıtýynsha jaraqat alǵandar qaraqshylar shabýyl jasaǵan «Panterra», «Pallada» qarý-jaraq dúkenderi men áskerı bólimde de bar.
Memlekettik organdar bul oqıǵany lańkestik áreket dep baǵalap otyr. Qazir Qarýly kúshter men arnaıy organdar kúsheıtilgen rejımdegi qyzmetke kóshken. İİM ókili A. Sadýbaev shabýyl jasaýshylardyń «dástúrli emes radıkaldyq dinı aǵym ustanýshylar bolýy múmkin» ekendigin habarlady. Qalada lańkestikke qarsy operasıa rejımi enýine baılanysty qoǵamdyq kólik pen kóńil kóteri oryndarynyń jumysy toqtatylǵan. Sondaı-aq, turǵyndar tús kezinde telefon baılanysy úzilip, qaıta qosylǵanyn, qazir ınternet jelisi istemeı turǵanyn aıtýda.
Redaksıamyzǵa habarlasqan Aqtóbe turǵyny qarýly toptyń kólik ishinde túsirgen vıdeo úndeýi taraǵanyn, onda elge qoqan-loqqy jasap, terezeden syrtqa oq atqanyn aıtady. Qalada ınternet jelisiniń jumysy toqtatylǵanǵa deıin atys sáti túsirilgen vıdeolar men sýretter ǵalamtorǵa jarıalanǵan. Jelide tarap jatqan vıdeolarda qylmyskerlerdiń syrtqy beınesi men kelbeti resmı málimetterde aıtylǵandaı lańkester men dinı radıkaldy aǵym ókilderiniń kelbetine uqsamaıtynyn, vıdeo úndeý jasaǵandardyń sóıleý kezinde bylapyt sózder men qylmys áleminiń leksıkasyndaǵy sózderdi qoldanǵanyn aıtady qala turǵyny.
Resmı málimetterdiń kesh taraýyna, halyqty qulaqtandyrýdyń jáne túsindirý jumystarynyń kemshiliginen jelide, telefon baılanysy arqyly túrli aqparat taraýda. Osyǵan baılanysty qoǵam qaıratkeri Murat Ábenov azamattardy túrli foto, vıdeomaterıaldardy taratýdy toqtatýǵa shaqyrdy. Sondaı-aq, ol İshki ister mınıstrliginiń basshysyn synǵa alyp, tótenshe jaǵdaı týraly aqparat taratýǵa salǵyrt qarady dep otyr. Bir saǵat ýaqyt buryn ol Feısbýktegi paraqshasynda:
«Bolyp jatqan oqıǵanyń kólemine qarasaq, keminde İshki ister mınıstri shyǵyp, sóıleýi kerek edi. Jarty kún ótti, joǵary shendilerden eshkim bolǵan jaıǵa baılanysty pikir bildirmedi. Barlyq elge jalǵyz A. Sadýbaev habar taratýda. qalǵandary qaıda?»,- dep jazdy. Qoǵam qaıratkeri sondaı-aq, «jelide aqparat taratý arqyly biz aram pıǵyldylardyń oıyn júzege asyrýǵa kómektesetinimizdi» aıtady.
«Olar halyqty úreılendirý maqsatynda osyndaı qadamǵa barýda. Tańdalǵan nysandar úken medıalyq yqpal jasaý maqsatyn kórsetip otyr. Sondyqtan, biz neǵurlym kóp aqparat taratsaq, soǵurlym bizdi osy «las oıynǵa» tartýshylardyń maqsattaryna jetýge kómektesemiz», - degen ol jurtshylyqty foto, vıdeo taratýdy toqtatýǵa, bolǵan jaǵdaı týraly pikir bildirý men qorytyndy jasaýda abaı bolýǵa shaqyrdy.
Shynymen de Aqtóbede oryn alǵan bul qandy qyrǵyn týraly resmı aqparat óte kesh jáne az tarady. tengrinews.kz saıty 22.46-da shabýyl jasaýshylardyń beseýi óltirilgeni, bireýi ustalǵany taǵy 10 kúdiktiniń bar ekenin qarýly qurylymdardaǵy derekkózge silteme jasap habarlady. Al, ol ólgender kimder, shynymen dinı radıkaldy aǵym ókilderi bolsa, qandaı uıym músheleri týraly aqparat joq. Al, «Ratel» saıty qaza boldy delingen eki adamnyń sýretin jarıalady. Saıttyń aıtýynsha bul ekeýi shabýyldaýshy top músheleri bolýy múmkin. Sondaı-aq, áleýmettik jeli men aqparattyq saıttarda polısıa kóliginiń janynda eki adamnyń qulap jatqan sýreti jarıalanýda. Ol azamattardyń da kim ekeni týraly naqty aqparat joq. Bir anyǵy 6-7 maýsymda ótýi tıis Ulttyq birińǵaı testileý keıinge qaldyrylǵan, turǵyndarǵa lańkestikke qarsy arnaıy operasıa ótýine baılanysty lańkestik qaýiptiń "qyzyl deńgeıi" belgilengeni týraly SMS-habarlama joldanǵan.
Bolǵan oqıǵaǵa qandaı da bir baǵa berip nemese áldebir qorytyndy jasaýǵa áli erte. Qarýly top shynymen radıkaldyq ustanymdaǵy dinı sektalardyń músheleri me, joq álde múddeli kúshterdiń yqpalyndaǵy qylmys áleminiń ókilderi me ol jaǵy belgisiz. Al, sarapshy Marat Shıbýtov bul oqıǵany "ishki lańkesterdiń" isi dep otyr. Ol 2011-2012 jyldary lańkestikpen kúres elimizde barynsha júrgizilgenimen, olardyń ornyna jańa lańkester legi kelgenin, olardyń radıkaldy keletinin aıtady.
«Buryn onda (Aqtóbede – red.) ıslam dini ońtústik óńirge qaraǵanda qatty taramady. Sondyqtan, jańadan dinge bet burýshylar kóp. Al, jańadan kelýshiler radıkaldardyń ishinde eń kóp úleske ıe. Oǵan qosa batys halqy jaýynger keledi, sonymen birge onda munaıshylar men basqa halyqtyń arasyndaǵy kiris deńgeıiniń alshaqtyǵy zor. Sondyqtan, batys óńirde tarıhı, áleýmettik-ekonomıkalyq jáne dinı faktorlar bir jerge toǵysyp, osyndaı kúrdeli jaǵdaı týǵyzyp otyr», - deıdi ol.
Feısbýk, VKontakte, Týıtter taǵy basqa áleýmettik jeli arqyly qoǵamdyq belsendiler azamattardy sabyrlyq saqtap, túrli arandatýshylyq áreketterden abaı bolýǵa shaqyrýda.
