Búgin kórnekti ǵalym, akademık Ábdýálı Týǵanbaıuly Qaıdardyń dúnıeden ótkenine týra bir apta. Otbasy ata-baba dástúrimen jetisin de beretin shyǵar. Sońǵy demi úzilgenshe ultyna qyzmet etken marqumnyń ımany salamat bolsyn! Astanada dúnıeden ótken kórnekti tulǵalardy jerleıtin panteon salmaq jospardy da, oǵan jerlenetinderdiń laýazymdyq tizbesin de kórdik. Biraq bizdi áıgili tulǵalardy jerleý rásimin uıymdastyrýda memlekettik organdardyń alalyq jasaıtyny alańdatty.
Mysaly, sońǵy jyldarda ótken úsh tulǵany alaıyq. Salyq Zımanov, Sultan Jıenbaev, Ábdýálı Qaıdar. Alǵashqy eki aǵamyzdyń súıegi Abaı atyndaǵy opera jáne balet teatrynan shyǵaryldy. Olar álbette mundaı qurmetke ábden laıyq. Ekeýi de maıdanger. Ekeýi de kórnekti qaıratker. Qoshtasýlar joǵary deńgeıde uıymdastyryldy. Oǵan óte rızamyz. Al Ábdýálı Týǵanbaıuly «Ǵylym ordasynyń» Qurmanǵazy kóshesi jaqtaǵy ózi tar, ózi kúńgirt, eńsesi tómen foıesinen shyǵaryldy.
Úsheýi de kórnekti tulǵa, úsheýi de memleketke eńbegi sińgen qaıratker, úsheýi de maıdanger. Úsheýiniń de jasy qatar. Úsheýine de Elbasynyń kóńil aıtý haty joldandy. Endi kelip nege alalaımyz?
Ábdýálı Qaıdar UǴA akademıgi, Memlekettik syılyqtyń laýreaty, «Halyqaralyq «Qazaq tili» qoǵamynyń uzaq jyldar Tóraǵasy boldy. Qazaq tiliniń konstıtýsıalyq deńgeıde memleketik til bolyp ornyǵýyn tabandylyqpen qorǵaǵan, qazir ózimiz memlekettik deńgeıde aýysqaly jatqan Latyn qarpine kóshý týraly eń alǵash usynys jasaǵan, onyń ilki nusqasyn ázirlegen, til bilimi ǵylymyna etnolıngvıstıka sıaqty jańa sala engizgen, túrkologıany erekshe damytysqan, orasan eńbek sińirgen Ǵalym. 17 ǵylym doktoryn, 75 ǵylym kandıdatyn daıyndaǵan. 39 orden-medalin Prezıdent arhıvine óz qolymmen sanap ótkizdim. Onyń ishinde 9-y soǵysta alǵan jaýyngerlik orden-medaldar. Arasynda eki «Qyzyl Juldyz», İİİ dárejeli «Dańq», İ jáne İİ dárejeli «Uly Otan soǵysy» ordenderi bar. Prezıdenttikke kandıdattardan, onyń ishinde N.Nazarbaevtan da qazaq tili boıynsha emtıhan alǵany este. Osyndaı tulǵa opera teatrynan shyǵarýǵa laıyq emes pe edi?!
Osyndaı laıyqty tulǵany otbasynyń kelisimi solaı boldy dep syltaýratyp «Ǵylym ordasynyń» foıesinen shyǵarǵany múlde uıat boldy. Jerleýdi uıymdastyrýǵa baılanysty komısıa qurylsa da mundaı bolmas edi. Memleket óziniń laıyqty tulǵalaryn memlekettik turǵydan áspettep shyǵarǵany jarasar edi. Nemquraıdylyq qadam basqan saıyn kórinip turdy. Qoshtasý rásiminde eshbir mınıstr, tipti qala ákimi de boı kórsetpedi. Ádettegi syltaýlar.
Árıne, dúnıeden ótken adamǵa munyń báriniń túkke de keregi joq. Bul tirilerge, orta býynǵa, jas býynǵa kerek. Otanǵa adal qyzmet etse, orasan eńbek sińirse sońǵy saparda laıyqty qurmet kóretinin bilý ol da ónege emes pe?! Sondyqtan memlekettik organdar ómirlik qyzmetin Memleket basshysy moıyndaǵan kórnekti tulǵalardy sońǵy saparǵa attandyrýǵa baılanysty nemquraıdylyq saıasatyn janashyrlyq saıasatyna aýystyrǵany jón der edim.
Marat Baıdildáulynyń Facebook-tegi jazbasy
Usynǵan: Gúlim Jaqan
Pikir qaldyrý