«Beıbitshilik jáne kelisim saraıynda» bolǵan «Ámire» spektakliniń premerasyna baryp, «tarıhty tulǵalar jasaıdy» degen tujyrymnyń aqıqattyǵyna taǵy da kóz jetkizip qaıttyq.

1925 jyly Parıjde ótken EHRO kórmesinde qazaq ánderin shyrqaǵan Ámireniń óneri týraly «Parıj aptalyǵy» gazetiniń 31 shildedegi sanynda: «Qazaqtyń ánshisi Ámire Qashaýbaev halyqtyq manerada aıtylatyn emin-erkin daýsyna ult aspaby dombyrasynyń súıemelin qosyp, óz eliniń janyńdy tolqytatyn ánderin oryndady. Solardyń bárinde de ózderiniń ónerlerin Parıjge kórsetýge kelgen adal kóńildi ártisterdiń óz Otanyna degen jalyndy súıinishi seziledi», – dep jazylǵan eken.  

Almatyda oqyp júrgen stýdent kezimizde M.Áýezovtiń mýzeı-úıinde qoǵamdyq negizdegi «Qazaq ádebıeti men óneriniń halyq ýnıversıtetinde» ár jumada ulttyq ónerdiń qyry-syryn tanytatyn taǵylymdyq sabaqtar ótip turatyn. Ony qazaqtyń múddesi úshin basyn báıgege tigetin biregeı tulǵa, fılologıa ǵylymdarynyń doktory, akademık Rahmanqul Berdibaev 32 jyl basqardy. Sondaı bir sabaqta «Ámire Qashaýbaevtiń Parıjdegi salǵan ánin taýyp, elge alyp kelgen aǵalaryń», – dep Jarqyn Shákárimovti  shaqyryp, plasınkaǵa kóshirilgen Ámireniń daýsyn tyńdatqan edi. Sol án, sol ún meniń qulaǵymda áli saqtalǵan.

 Ámire esimi atalǵanda, qulaq quryshyn qandyratyn sol úni keledi qulaqqa. Sodan beri arada otyz jyldan astam ýaqyt ótkende qazaq ánderin álemge pash etken Ámire Qashaýbaevtiń óneri men ómirin kóz aldyńa keltirgen keshegi qoıylymnan alǵan áserimdi bólisý paryzym dep eseptedim.

Ámireni somdaǵan akter Buǵybaı Qasymhannyń daýsy da, óneri de tánti etti, tiri Ámireni kórgendeı áser aldyq, talantty talant tanytatynyna súısindik. Talantyna tánti bolyp, ánine elitip otyrǵanda, sol qoǵamnyń ashshy shyndyǵyn kórsetken qýǵyn-súrgin bastaldy da akterdiń sheberligi ashyla túskendeı boldy. Tipti senimdi oınaǵany sonsha tamaqqa óksik keptelip, birtýma talanttyń túbine jetken qoǵamǵa laǵynet aıta otyryp, birge egildik. «Qaıran Ámire, ónerdiń órinde sharyqtaıtyn der shaǵyńda ómiriń qor bolypty-aý» dep nalydyq. Óner men ómirdi ushtastyra, kóńilge shynaıy sezim syılaǵan ártistiń sheberliginiń arqasynda  ónerge bas ıgen rızashylyq pen qoǵamǵa nalyǵan renish sezimderi kóńilde qatar ornap, erekshe ásermen, ekiudaı sezimmen qaıttyq.

«Ámireniń adamshylyǵy zor edi. Barynsha ádil, júrekti edi. Qannen-qapersiz, emin-erkin júretin. Dúnıe úshin qabaq shytyp, bir taryqpaıtyn. Qoń etin kesip beretin jomart edi.

...Ámire án salǵanda ándi kórkemdep, aspandata aıtar edi. Qandaı ándi bolsa da túzep, kesek beıneli án qyp aıtyp júrse de, mynany men túzedim demeıtin. Ámire ándi ylǵı súıip, unatyp, ózi ánge ǵashyq bolǵandaı aıtatyn. Halyq kóp bolsa delebesi qozyp ketetin», – dep eske alǵan eken Qalıbek Qýanyshbaev. Osy estelikte aıtylǵandaı Ámireniń aqedil peıili men ańqyldaǵan bolmysyn da Qasymhan kóz aldymyzǵa ákeldi.

Akter kóp qoı, degenmen ánshi-akterdiń jóni bólek eken. Asqaq armandar men ólmes ónerdiń ıesi Ámireni keshegideı somdaı bilý, talǵamy bıik kórermendi sendire bilý qas talanttyń qolynan kelse kerek. Sondyqtan da án-Ámireni qaıta tiriltken Qasymhanǵa degen rızashylyǵymyz ben alǵysymyz sheksiz. Qoıýshy rejıserdiń Ámireniń rólin ómirdegideı somdaıtyn naǵyz ánshi-akterdi taýyp qoıǵanyna da rıza boldyq.

Avtory: S.Dýanaeva. f.ǵ.k.