1955 jyly Túrkıanyń Salıhlı qalasynda týylǵan, anshi, aqyn, kompozıtor, jeke kásipker Beshir Ahmet Kóse qazaq áninen bilim alǵan adam emes. Óıtkeni Túrkıada dombyra nemese basqa qazaq mýzıka aspaptaryn úıretetin mektepter joq bolatyn. Onyń qazaq mýzıkasyna kóńil bólýine Izmır qalasynda, 1977 jyly ótken halyqaralyq jármenkege Qazaqstannan «Dos-Muqasan» án toby kelýi túrtki bolǵan. Olardyń aıtqan «Toı ústinde tátti kúnder» óleńi ony qatty tolqytyp áserlendirdi. Sodan keıin ózi ózine dombyra shertýdi úırene bastaıdy. Ystambul Záıtinburyn aýdanynda turatyn ánshi men Baǵılanyń otbasynda bireýi turmysqa shyqqan, nemereli eki qyzy bar.

- Ábdiýaqap Qara: Beshir aǵa siz búginderi Qazaqstanda da tanymal bolǵan Túrkıa qazaqtarynyń maqtanyshy ónerpazsyz? Osy ónerge, dombyraǵa qalaı keldińiz? Túrkıada qazaq mýzıkasynan mektep, konservatorıa joq.

- Beshir Ahmet Kóse: Iá durys aıtasyz. Men ánnen bilim alǵan adam emespin. Ne úırensem óz ózime úırendim. Dombyraǵa, qazaq ánderine kóńil bólýime Izmır qalasynda, 1977 jyly ótken halyqaralyq jármenkege Qazaqstannan «Dos-Muqasan» án toby kelýi túrtki boldy. Olardyń aıtqan «Toı ústinde tátti kúnder» óleńi meni qatty tolqytyp áserlendirdi. Sonda 22 jasta bolatynmyn, jańa úılengen ýaqytymyzda, bal aıyna «Dos-Muqasan» tobyn tyńdaý úshin barǵanbyz.

Sol jyly úılendik. Úılendim. Bir aıdan keıin «Dos-Muqasan» keledi dedi. Kelinshegime «Al endi, bal aıyna shyǵyp keleıik, Izmırge baryp keleıik» dedim. Sol «Dos-Muqasan» tobyna baryp-kórip keldik.Qandaı keremet á! Sodan keıin ol kisilermen sol jerde tanystyq. Onda bolǵanmen, ol kisiler kóp qazaqsha sóılemedi, bizben kóp sóılespedi. Sovet vaqty. Úgittep jibergen syıaqta shetel qazaqtaryna jolama dep. Biz olardyń shet –jaǵasynda aınalyp bir aýyz áńgimesin estıik dep tyrmysyp júrdik. Barlyq qazaqtar sol jerge bardy. Qazaqstannan jármenkege top kelipti, ánshiler de bar eken degennen keıin Ystambuldan avtobýs- avtobýs bolyp qazaqtar bardy. Izmırde Balchova aýdanyda bir kún joldasym Baǵılanyń týystary bar eken. Solardyń úıinde qonaq boldyq. Sóıtip ertesi kúni taǵy bardyq. Nege deseńiz, Izmır jármenkesinde bolatyn bular. Eki kún sol kisilermen júzdestik.

-1977 jyly boldy ıá?

-Iá, 1977 jyly boldy.

-Men de barǵanmyn.

-1975 jyly men áskerge kettim. 1977 de keldim. Kele sala úılendim. Naýryz aıynda keldim. Shilde aıynda úılendim jáne toǵyzynshy aıda jármenkege keldik.  Sol ýaqyttan beri «Toı ústinde tátti kúnder» ánin jaqsy kórip, jattap aldym.

-Naǵyz seniń toıyńnyń ústine kelgen án boldy ǵoı.

-Iá, dál meniń toıyma kelgen shashý án boldy. Odan keıin «Juldyzym» degen án bar. «Qamajaı», «Bazar-nazar», «Jeńeshe-aı» degen keremet ánderdi úsh aı, múmkin bes aı jalyqpaı kúnine tyńdap júrdik.  Sol tyńdaǵannan bul ánderdi jattadym. Sol ýaqytta qazaqshamyz  óte nashar bolatyn. Maǵynasyn úırený, tildi qazaqshaǵa úıretý úshin kóp ýaqyt ótti. Sol jas kezimizde, aldymen tildi qazaqshaǵa úırettik. Odan keıin bir dombyra taptym. Ol kezde Túrkıada dombyra joq edi.

-Qaıdan taptyńyz dombyrany?

-Bir aǵam bar edi. Sol kiside dombyra bar bolatyn. Múmkin kóshken ýaqytta elden alyp kelgen dombyra shyǵar. Eshkimde dombyra joq sonda. Dombyrany izdep izdep taba almaǵan soń, ol kisi Ystambulǵa kelgende bizdiń úıge kelip qonyp jatatyn, sóıtip sol kisi kelip júrgende aıttym: «Aǵa, maǵan dombyra kerek. Siz dombyrańyzdy maǵan berseńiz. Kútip ustap, syndyrmaı, úırenip alǵan soń qaıtaryp bersem, qalaı bolady?»

-Qaı jyly edi?1977 jyly ma?

-Iá, 1977 jyly. Jármenkeden qaıtyp kelgennen keıin. Ol «Keler kezde esimde bolsa, dombyrany alyp keleıin», - dedi. Ol kisiler kóp kelip ketip júretin. Bir kelgende dombyrany alyp keldi. Men balasha qýanyp. Jańadan úılengen kezim, taǵy ekinshi ret úılengendeı boldym. Bir dombyranyń óziniń qandaı quny bar deseńizshi!

-Sonshama qýandyńyz ǵoı.

-Iá óte kóp qýandym. Dombyrany qolǵa alyp sherteıin desem, ómirimde buryn dombyra shertip kórmegem. Eshqandaı bir aspap shertip kórmeppin. Odan keıin, sol «Juldyzym» degen ándi dombyramen sherte bastadym. Qudaı ózi kýá, bir kisiden úırenbedim, bir kisi  maǵan «mynaý bylaı bolady» dep kórsetpedi. Ózim, jańa úılengen shaǵymda jatqanda áıelim bir jaqta, dombyram bir jaqta. Túnde tósektiń ústine shyǵaryp qoıatynmyn. Nege deseńiz, tańerteń saǵat 6-7 de turyp alyp dombyrany alam da, áıelim oıanyp ketpesin dep, basqa bólmege baryp tyńǵyr-tyńǵyr dep sherte bastaımyn.

- Áıelińizdiń mazasy ketpeı me dybysqa?

- Joq, jáı, mazasyn almaıyn dep aqyryn shertemin. «Myna kisi tek dombyra sherte bere me?» degen áńgime bolmasyn dep, tańerteń  shaı daıyn bolǵan ýaqytqa deıin 1-2 saǵat dombyrany dyńyldatyp otyramyn. Odan keıin jumysqa ketemiz.  Keshke saǵat 9-10 da túndeletip kesh jumystan kelemiz. Jumys jerimiz de uzaq.

-Qandaı jumys edi?

-Teri jumysy. Ákemizdiń otelesi bar ǵoı. Juma degen úlken aǵamyzdyń teri kıim dúkeni bar. Sol kezde Eýropada qoıdyń aqqa boıalǵan terisinen moda bolǵan “Shıbıskın” degen teri kıimderge tigin mashınasy arqyly keste salamyn. Sóıtip keshke saǵat 9- ǵa deıin jumys istep, úıge júgire kelip tamaq iship-jep alǵannan keıin eshqaıda shyqpaı úıde otyryp dereý dombyrany qushaqtap alyp, otyryp, jatqansha dombyramen áńgimelesetinmin. Sóıtip bir jyl solaı ótti. 1978 jylǵa deıin bir jyl ishinde 2-3 ándi shertýdi úırendim. «Bazar Nazar»dy sherte bastadym, «Juldyzym»dy sherte bastadym, «Qamajaı»dy sherte bastadym. Odan keıin 1979-1980 jyldary qolym dombyraǵa ábden úırendi. Endi dombyramen jaqsy oınaıtyndaı bolyp. Odan keıin bir-eki dombyrashy joldastarmen kezdestim. Olardyń biri Ábdýǵanı Mákın edi. Dombyramen án aıtýda meniń birinshi joldasym. Ábdýǵanı Mákın de sol kezde ýnıversıtette oqyp júrgen. Ol kisi de dombyrany ádemi tartatyn. Ol kisi aldymen gıtara oınaýdy úırengen. Gıtarany úırenip alyp sosyn dombyraǵa aýysqan. Ábdýǵanı ekeýmiz 1-2 jyl dombyra sherttik, birge án aıttyq.  Sóıtip shildehanalar men toılarǵa baryp óleń aıta bastadyq. Bizdiń dombyra shertip, án aıtyp júrgenimizdi kórgen kisiler úılerine de shaqyryp, dombyra sherkizetin boldy. Dombyra shertken túgil, qolǵa ustaǵandy bilmeıtin adamdar 1-2 jyldan keıin elder shaqyryp án aıtqyzatyn jaǵdaıǵa jettik. Sonda óte sheber de emespiz. Biraq Ystambulda dombyra shertetin adam joq ol kezde. Sonda aıtatynymyz tórt-bes án. Halyq sonyń ózine máz-meıram bop, basymyzdan sıpap, bizdi «Jaraısyńdar» dep maqtaıtyn boldy. Ásirese jasy úlken kishiler biz jastardyń ulttyq aspap dombyraǵa qyzyǵyp óleń aıtyp júrgenimizge dán rıza.

-Sizdiń dostaryńyz arasynda Túrkıalyq qazaqtardyń ataqty ónerpazy Zeınel de bar ma edi?

-Zeınelmen keıinirek tanystyq. Zeınel ol kezde Ystambulda turmaıtyn, Anqaranyń ar jaǵynda Nıgde qalasyna qarasty Altaı degen aýylda turatyn. Onyń ózi shyǵarǵan ánderi bar estıtinbiz. Degenmen ol alysta turatyn. Jıi kelmeıtin, jylyna bir-eki ret kelip ketetin. Zeınel keıin óziniń bir án kassetasyn shyǵardy.  Sosyn Ystambulǵa kóship kelgennen keıin Zeınelmen tanysyp aralastyq.

-Qaı jyly tanystyńdar?

-1982 jyl ǵoı deımin. Zeıneldiń 3-4 áni bar edi. Ánderi keremet edi. Bizge unady. Sonsoń, ár toıǵa, shildehanalarǵa men, Ǵanı, Zeınel úsheýmiz birge bara bastadyq. Sodan keıin, Zeınel Nıgde jaqta kasetta shyǵardy. Túrikterdiń bir mádenıet qoǵamynyń bastyǵy Zeıneldi qoldap qazaqsha ánderiniń bárin stýdıoda jazyp kasetta jasatyp berdi. Sóıtip Zeıneldiń joly bola bastady. Negizi Zeıneldi án jolyna bir qyzǵa ǵashyq bolýy jeteledi. Shyǵarǵan ánderiniń arqasynda ǵashyq qyzyna úılendi. Óıtkeni qaınatasy bastapqyda qyzdaryn bergisi kelmedi. Ol sonda súıgen qyzdyn ánge qosty. Sóıtip ol qyzǵa arnap 4-5 ándi birden shyǵaryp jibergen bolatyn.

-Aqyn bolyp ketken eken ǵoı.

-Qalaı edi, sol ánderdiń biri bylaı bastalatyn:

«Bireýiń ǵoı júz myń deısiń,
Bireýiń ǵoı sóz bilmeısiń.
Sharıǵatty aıtyp turyp,
siz bizderge qyz bermeısiń.
Sen, sen, sen qara kózdim.
Kózáınekter salǵysh óziń.
Bir jigittiń júregin ǵoı,
Órtep ketti osy sóziń...»

Sóıtip Túrkıada ósip ana tilde mektep kórmegen, gazet oqymaǵan jastar arasynan Zeınel degen qazaqsha óleń jazatyn bir aqyny shyqty. Sodan soń,

«Qıylǵan qasyńdy, qara kózińdi,
Tógilgen shashyńdy sulý retińdi,
Saıraǵan tilińdi, tátti sózińdi,
Ásirese jaqsy bolǵan seniń ózińdi.

Sagyndym saǵyndym seni saǵyndym.”

Sosyn  qyzdy bermeı qoıǵannan keıin, óleńge «kúlgendi» qosyp «ha ha ha» dep kúlkili qyzyq bir ándi de shyǵardy.

-Bir  eki sózin aıtyp berseńiz.

-«Tanysqan jer Altaı qazaq.
Qushaqtasyp jol jaǵalap.
Ǵashyǵym dep aıtyp edim ,  
Oıymyz bir jaqsy bala.
Seni qalaı umytaıyn.
Sizdi qalaı umytaıyn.
«ha ha aaha, oho oh oho»

Jylamashy qarakózim,
Aqjúrek sen appaq kóziń.
Aırylǵym kelmeıdi ǵoı.
Aırylmasa janym gúlim.
Seni qalaı umytaıyn.
Sizdi qaıtip umytaıyn?!» syıaqty.

Osylardan keıin Zeıneldiń aty shyqty. Eldiń bári «Zeınel, Zeınel» dep ketti. Endi Zeınel bizden buryn dombyra shertetin Sondyqtan da ol bizden bir qadam bolsa da alda boldy sol ýaqyttarda. Eldiń bári Zeıneldi jaqsy kórip ataǵy shyǵyp ketkennen keıin qyzdyń áke –sheshesiniń de beti qaıtty. Qyz da baramyn dep otyryp alǵannan keıin, Zeınel maqsatyna jetti.

-Halyq ta qoldaǵan shyǵar.

-Iá. Halyq ta qoldady, qyzdyń áke-sheshesine qysym jasady. Sóıtip Zeınel súıgen jarymen úılenip muratyna jetti. Sonda men oılaımyn, ekinshi jaqtan bul dombyranyń qudyreti shyǵar dep. Sóıtip qalyń maldy tólemeı qyzdy aldy ǵoı. Qazir ol Fransıada Parıjde, turady. Bala shaǵalary bar, tipti bala-shaǵalarynyń aldyn úılendirip nemereli bolyp otyr.

-Endi Besheke siz kompozıtorsyz. Bizge, ózińizdiń shyǵarǵan ánderińiz týraly aıt sańyz. Alǵashqy ándi qalaı shyǵardyńyz? Osy jaıynda áńgimelep berseńiz.

-1982-83 jyldarynda, áke-sheshelerimizdiń jas kezderi. Keshke deıin úıde otyrǵanda  jıylysta, týǵan jerlerin aıtyp, saǵynyp áńgime etip otyratyn. Sol kezdegi qulaǵymda qalǵany, kóp aıtatyny Altaı taýy. Qaıran Altaı jeri deıdi. Sóıtip ol kisilerdiń eki sóziniń biri – Altaı bolatyn. Endi ony kóremiz be, kóre almaımyz ba dep, keshke deıin osy Altaı jaıynda aıtatyn. Sol kezde jas balamyz, Altaıdyń qaıda ekenin bilsek te ózimiz kórmegenbiz. Áıteý áke-sheshelerimizdiń týǵan jeri dep syılap júrdik. Bir kúni áke-sheshemizdiń týǵan jerine dep, Túrkıaǵa kelgen barlyq qazaqtardyń, Altaıdan kelgen qazaqtardyń qurmetine sol Altaı taýyn ánge qosyp, osy kisilerdiń duǵasyn alaıyn, rızashylyǵyn alaıyn dep, armandaryn osy ánge qosaıyn dep, «Altaı taýy» degen ándi shyǵardym. Ózim aqyn bolmasam da júregimnin shyqqan sózimdi uıqastyryp jazyp, dombyraǵa saldym. 1983 jyldan bastap «Altaı taýy» degen ánimdi aqyryn-aqyryn aıta bastadym. Odan keıin alty aıdaı ýaqyt ótken bir kezde bir kúni shildehanaǵa shaqyrdy. Úlken kisiler bas qosyp shildehanada otyr eken. Sol úlkender ekin bizdi shyqyryp dombyramen bir –eki án aıtyp bersin dep. Sonda Ǵanı ekeýmiz bardyq. Bir eki án aıtyp bolǵannan keıin: “Sizder úshin, Altaıdan kelgen babalarymz úshin, atalarymyz úshin bir án shyǵaryp, dombyraǵa saldym, jaqsy-jaman demeńizder, osy ándi sizderge birinshi ret aıtyp beremin. Sizder tyńdańyzdar. Eger pikirlerińiz bar bolsa sodan soń aıtarsyzdar. Unasa nemese unamasa óz pikirlerińizdi aıtarsyzdar” dedim. Sóıtip «Altaı taýy» degen ándi sol jerde aıtyp jiberip edim, án bitisimen álgi kisilerdiń bári jylap, meni qushaqtap-súıdi. Sol keshte múmkin 5-6 ret qaıta qaıta aıttym ǵoı deımin. Sol kezde olar Túrkıada týyp eldi, Altaıdy kórmegen jigit qalaısha mundaı án shyǵardy dep tań qalǵan eken.

-Siz buryn Altaıdy kórmedińiz emes pe?

-Iá, Altaıdy buryn kórmedim. Solaı bolsa da:

«Bala kezimde senimen birge ósip edim,
Aǵashtaryńa sý berip ósirip edim.
Qaıran taýym seni saǵynýshy edim.
Mal saıratyp, at oınatyp júrýshi edim.
Altaı taýym, Qaıran taýym.
Aıryldym ǵoı on besimde,
jetimsirep tursyń ba sen?
Seni oılap  júremin men.
Seni tastap sonda qaıtip ketip edim.
Mundaı uzaq qalatynymdy bilýshi ma edim?!
Saǵynǵanmen kúnim ótti, saǵan jetsem.
Tirshiligimde seni bir kún kórip ólsem.
Altaı taýym, Qaıran taýym.
Aıryldym on besimde,
jetimsirep tursyń ba sen?
Seni oılap  júremin men»

dep ándetim edim, osy ándi estigen búkil qarıalar jylap jiberdi. Odan keıin, ózim de óte qatty qýandym. Óte tolqydym. Halyqtyń kóńilinen shyqtym. Men syıaqty dombyrany kórmegen, ándi bilmeıtin, qazaqshany esh túsinbeıtin shetelde týyp ósken qazaqtyń bir jigiti úshin kúnderdin kúninde qazaqsha án shyǵarý degen adam sengisiz úlken ýaqıǵa ǵoı. Bul men úshin úlken bir maqtanysh, abyroı edi.

- Qarap tursam, siz dombyrany alǵash qolǵa alǵannan alty jyldan keıin án shyǵaryp ketipsiz. Talantyńyz bar eken.

-Durys, án shyǵaryp kettim. Sodan soń, osy ándi barlyq jerde aıtyp júrdik. Sosyn, jastar úshin ánder shyǵarý kerek boldy. Jastar án shyǵarýymdy surady. Jas jigitter bizge de jaqsy bir ánder shyǵarsańyz, bizdiń de aıtymyz keledi, dedi.  Sóıtip olarǵa dep án shyǵardym.

- Qandaı ánder shyǵardyńyz?

-Aldymen ózimniń qurdastarym úshin án shyǵardym.  Ony sol ýaqytta shyǵardym. Sosyn úzilis boldy. 15-20 jyldaı. Nege deseńiz, syrtqa shyǵyp kettik.  Saýd Arabıasynda 5 jyl jumys istep júrdim. 1984-5 jyly kettim ol jaqqa. 1990 keldim. Kelgen soń, Túrkıada teri jumystary jaqsy bolyp jatyr eken. Jumystan bas kótere almadyq. Qatty jumys istep, túngi saǵat 2-3 terge deıin jumys istep jatyp, tańerteń turyp taǵy jumysqa kettik. Solaı ónerden kóp úzilis bolyp ketti.  Ónerden buryn aldymen, jan baǵý, úıdi asyraý kerek boldy. Óıtkeni bala-shaǵamyz bar edi. Olarǵa aqsha, úı kerek boldy. 1991 jyly Qazaqstan óz táýelsizdigin alǵannan keıin tuńǵysh ret 1993 jyl Qazaqstanǵa bardym. Alǵash barǵanda tórt aı boldym. Odan keıin saýda isimen Qytaı jaqqa baryp keldim. Beıjińge, Gankongqa deıin qydyryp, Moskvadan bir-aq shyqtym. Osylaı birneshe jyl saýdamen aınalystyq. Tikken teri kıimderdi basqa elderge aparyp sata bastadyq. Jaman bolmady, bári jaqsy, durys boldy. 1994 jyldan keıin, jaǵdaıymyz jaqsara túskennen soń Qazaqstanda jaqsy ánder, kúıler tyńdap júrip, júrek qaıta dombyra dep soǵa bastady. Sonsoń, Túrkıada taǵy da dombyrany qolǵa aldyq. Bul bir jaǵynan maǵan ulttyq mindet retinde de kórindi. Óıtkeni artymyzdan kele jatqan jastardan dombyra úırenip jatqan joq. Zeınel bolsa Eýropaǵa ketip qalǵan. Joldasym Ǵanı degen jigit Germanıaǵa ketti. Mustafa Qasantý degen jigitimiz bar edi, ol da Germanıaǵa ketti.  Jigitterdiń barlyǵy taralyp ketti. Dombyrany tartatyn adam bolmaı qaldy. Odan keıin, osy dombyrany qolǵa alyp, osy jastarǵa mura qaldyraıyq, birneshe án shyǵaraıyq. Qazaqstannyń jaqsy ánderin aıtaıyq degen oı keldi.  Sonan soń, qanshama jyl boldy, myna «Zamandas» degen topty qurdyq. 2009 ba edi? qaı jyly edi? Biz 94-95 jyldar jaıly aıtyp otyrmyz, ıá? 1995 jaıly aıtyp jatyrmyz. Sóıtip on-on bes jyl osy dombyrany shertip toılarǵa, qonaqtarǵa, shildehanalarǵa bardyq. Jumysqa baılanysty, bos ýaqyttarda osyndaı sharýalarmen... Sonda meniń shyǵarǵan ánderim: «Altaı taýym», ekinshi «Kóktem» degen bir ánim bar. Sózi men áni ózimdiki. «Men shet el qazaqtyń balasy» jastarǵa arnalǵan bir ánim taǵy bar. Sózi men áni de ózimdiki. Jáne myna bıleý úshin mýzyka shyǵardym. «Burynǵy kúnderdi oılap kettim, sen meni shyndan shyn tastap kettiń, tapsań da taba almaısyń mendeı adam» degen bir án shyǵardym jastar úshin. Odan keıin, «Jalǵyz kóńilim» degen bir án, «Jalǵyz qalǵan kóńilimniń ıesin taba almadym» degen ánmen bes án boldy. «Janym gúlim, maralym» degen bir án shyǵardym.

- 2009 jylynda siz Sedat myrzamen birigip jastarǵa  dombyra úırettińiz ǵoı?

- 2009 jyldan keıin Sedat degen inimizben biriktik.  Sedatpen birge osy horlarda jumys jasadyq. Sedat Solahoǵlý degen Qazaqstanda, Túrkistan qalasyndaǵy H.A. Iasaýı ýnıversıtetiniń konservatorıasyn 5 jylda bitirip kelgen. Sol jigitpen birge jolymyz bir boldy. Sol jigitpen birge Ystambuldaǵy qazaqtardyń qurǵan qorlarynda jumys istedik. Mádenıet bastyǵy bolyp Sedatty alyp keldim. Sedat dombyra muǵalimi. 2010 jlydan keıin balalarǵa sabaq bere bastadyq. Sol ýaqyttan osy ýaqytqa deıin sol is-shara, jumystarmen aınalystyq. Osy kúnge deıin jıyrma bala dombyra uırendi. Sonyń ishinde jaqsy úırenip shyqqan 5-6 bala boldy.

- Siz «Qazaq qorynda» mádenıetten jaýapty bastyq boldyńyz. Qandaı jumystar istediniz?

- Iá, «Qazaq qoǵamynda» da mádenıet bastyǵy bolyp naýryz toılarynda konsertter uıymdastyrdym. Sol kezderde Bekbolat Tileýhan da Túrkıaǵa kelgen. Úıde qonyp etip, bir konser uıymdastyrdyq.  «Záıtınburyn-Aqteńiz» zalynda. Ol kisi de konsertin berdi. Ol konsertten buryn sahnaǵa men shyqtym úı ıesi bolyp. Sodan soń sózdi Bekbolat aǵamyzǵa berdik. Keremet kesh ótti. Onyń arasynda kóp keshter ótkizdik.  Qazaqstannan kelgen toptar boldy, ánshiler boldy, bıshiler boldy.  Odan keıin Túrkıaǵa qazaqtardyń kelgendiginiń 64 jyldyǵy boldy. Osydan basqa Qazaqstan táýelsizdigine arnalǵan konsertter de uıymdastyrdyq.  2014 jyly alǵash ret Astana qalasynda «Túrkıa-Qazaqstan dostyq keshi konserti» ótti. Ony bizdiń joldasymyz belgili taekvondo sportynyń sheberi Mustafa Óztúriktiń týǵanyna 60 jyldyǵyna arnadyq.  Bul Profesor Ábdiýaqap Qaranyń kómegimen boldy. Sol kisiniń kómegimen Qazaq qorymen birge biz de bardyq. Biz úshin bul tarıhı oqıǵa boldy. Óte mańyzdy, maǵynaly boldy. Atamekende alǵash ret Túrkıanyń qazaqtary bolyp baryp sol jerde ózderiniń ánderin shyrqady. Sol úsh án aıtyldy. «Atajurtym», «Saǵyndym», «Seni qalaı umytaıyn» degen ánder. «Saǵyndym», «Seni qalaı umytaıyn» Zeıneldiń áni, «Atajurtym», áni meniki, sózi Ibrahım Aqsel aǵamyzdyki bolatyn.  Astanaǵa shashý retinde sol ándi birinshi ret apardyq.

- Astanada ótken ánderdiń notaǵa túsip kitap ta boldy ǵyoı.

- Durys, «Túrkıa men Qazaqstannyń dostyq keshi» dedik. Sol mádenıet jaǵyna qyzmet jasaý maqsatymen de kóp jumys istedik dep oılaımyz. Nege deseńiz, bul jerden túriktiń bir ánin apardyq «Eski dostar» degen. Sol ándi Qazaq fılormanıa orkestri oınady. Ony qazaqshaǵa aýdarǵan Ábdiýaqap Qara. sol ándi notasymen birge «fılarmonıa» orkestrine berdik. Meniń «Altaý taýy» degen ánimdi sol kisilerge bir jyl buryn ótkizip, konsertte bergen ýaqytta, sahnadaǵy Túrkıada turatyn kompazıtor Beshır Ahmet Kóseniń áni «Altaı taýym» dep aıtqanda, qatty tolqyp sezimge berildim. Men sahnanyń artynda turǵanmyn. Ótirik aıtpaıyn, jylap jiberdim. Biz úshin bul úlken qýanysh boldy. Bul biz jete alatyn jeńis emes edi. Qudaı taǵala bizdi osy kúnge jetkizdi. Jáne úlken jańalyq boldy. Túrkıa qazaqtary úshin maqtanysh boldy. Sol kisiler,70 kisimen «fılarmonıa» orkestrimen osy ándi aıtqan kezde sahnada otyrǵan kisilerdiń barlyǵy jyly qabyl aldy. Sol kúni eń sońǵy bolyp biz sahnaǵa shyqtyq.  Halyq bizdi óte qatty baýyryna basty.  Nege deseńiz, konsert bitken soń, bári rıza bolyp, ketpeı telejýrnalıstter, kompazıtorlar, ketpeı menimen tanysyp, suhbat alyp bizdi qatty qýanyshqa bóledi. Atamekenge baryp-kelip turamyz. Sol kezderge óte qatty qýanamyn, rıza boldym, áser aldym. Sol saparda 2 kún boldyq Astanada. Ótirik aıtpaıyn, uıyqtamadym desem de orny bar. Uıyqtamaı, qýanyp ushyp-qonyp keldik. Keremet, esten shyqpaıtyn, tarıhı kún boldy. Endi biz kóz jumyp bul dúnıeden kóship ketetin bolsaq, arman bolmas edi.

- Atalaryńyz da rıza boldy ǵoı, «Altaı taýym» dep jylap eńirep, Atamekenge jetip otyr.

- Shynyn   aıtsaq,  sol kisilerdiń duǵasymen boldy barlyǵy. «Altaı taýym» sol kisilerdiń duǵasymen...

- Sosyn Astanaǵa taǵy bir án aparǵan syıaqty edińiz ǵoı!

Iá, Mustafa Óztúriktiń sózine jazylǵan, ánin Abdýlǵanı Mákim degen joldasym ániń jazǵan edi. Ol Mustafa Óztúriktiń óziniń ákesine arnap jazǵan áni eken. Burynda birge júrgende suraǵanbyz, «bul ándi qalaı shyǵaryp júrsiń? Qaıtip? jáne nege jazdyń? Kimge jazdyń? Súıgeniń bar ma? » degende, «Joq» dedi. « Mynaý meniń ákem úshin arnaǵanym, ákemdi óte jaqsy kóremin. Men ákem úshin ólemin» dep , qandaı ultshyl kórdińiz be?!Ákesi úshin án jazatyn Túrkıada jigitter shyqty.

- Aıtyp jiberseńiz.

- «Juldyzdardy tileısiń be?
Kúndi alyp ber deısiń be? 
Taǵy saǵan arnaǵanym.
Jandy qosyp ber deısiń be? 
Bulbul qustar saıraǵan,
Gúlsheshekter baqshadan,
Bir ýys gúl bereıin.
Qabyl alsań men saǵan.
Juldyzdardy tileısiń be?
Kúndi alyp ber deısiń be? 
Taǵy saǵan arnaǵanym.
Jandy qosyp ber deısiń be?» degen Mustafanyń osy áni de notaǵa  tústi.  «Memlekettik Fılarmonıa» orkestri 70 kisimen osy ándi aıtty. Endi bizde aıtary joq, kózimizdiń jasy sarqylǵan kún boldy.  Óte áser aldyq, óte keremet kesh boldy. Erekshe jaqsylyq boldy.

- Kórgen  tústeı bolyp ketti deseńizshi!

- Túsimizdi aıtsaq senbeımiz ǵoı. Bireý aıtsa senbeımiz. Sonyń bári, shynǵa aınalyp, ras boldy. Endi taǵy bir án, Abdýlvahap Qara ǵalym baýrymyzdyń jazǵan bir ánin dombyraǵa túsirip jatyrmyn. Qudaı qalasa osy naýryzǵa daıyndap shyǵaramyz. Ánniń aty – «Atameken».  Sol «Atamekendi» dombyraǵa salyp jatyrmyz qazirgi ýaqytta. Múmkin 2 aıda kópshilik qaýymǵa usynamyz dep oılaımyn. Qudaı qalasa, Alla amanshylyq berse. Inshalla osy jyly osy án shyǵady. Qudaı jetkizse, den saý bolsa shyǵaramyz. Ázirge osy jumystarmen shuǵyldanyp jatyrmyz.

- Kóp raqmet sizge. 

Ábdiýaqap Qara

Tarıh ǵylymynyń doktory, Mımar Sınan kórkem óner ýnıversıtetiniń profesory