Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty AQ Fıskaldyq saıasat ortalyǵynyń dırektory Ksenıa Zagal Qazaqstandaǵy qosymsha qun salyǵynyń (QQS) kóterilýiniń negizgi sebepterin túsindirdi.

Sarapshynyń aıtýynsha, QQS mólsherlemesin kóterý máselesin jeke qarastyrýǵa bolmaıdy. Bul shara eldiń salyq-búdjet júıesin qurylymdyq túrde jaqsartyp, onyń tıimdiligin arttyrýdy kózdeıdi. Eger salyq mólsherlemeleriniń ósýi basqa faktorlar eskerilmeı júzege asyrylsa, bul qate sheshimderge jáne memlekettiń fıskaldyq turaqtylyǵynyń álsireýine ákelýi múmkin.

QQS shegi jáne salyq júktemesi

Negizgi máselelerdiń biri – qazirgi tańda QQS tóleýshi retinde tirkelý úshin belgilengen 78 mln teńgelik shek. Sarapshynyń pikirinshe, bul shekti tómendetý qajet. Sebebi qazirgi salyq zańnamasy bıznestiń arnaıy salyq rejımderin paıdalanyp, salyqtyq júktemeni azaıtýyna múmkindik beredi. Bul kóptegen kásiporynnyń shaǵyn bıznes retinde bólshektenýine jáne QQS tóleýshi retinde tirkelmeýine alyp keldi.

Sondyqtan QQS mehanızmi tolyqqandy jumys istemeı, ol is júzinde satýdan alynatyn salyqqa aınalyp otyr. QQS mólsherlemesi 12% bolǵanymen, onyń tıimdi stavkasy tómendeýi tıis. Bul jaǵdaı salyq salýdyń ashyqtyǵyn azaıtyp, ákimshilik shyǵyndardy arttyryp, búdjetke túsetin kiristerdi azaıtady, - deıdi Ksenıa Zagal.

QQS shegin tómendetý arqyly salyq bazasyn keńeıtip, salyq júktemesin ádil bólýge bolady. Sonymen qatar, QQS esepke alý júıesiniń úzdiksiz jumys isteýi nátıjesinde onyń tıimdi stavkasy 3-4%-ǵa deıin tómendeýi múmkin.

QQS-tyń kóterilýi baǵaǵa qalaı áser etedi?

QQS mólsherlemesiniń artýy sózsiz bıznestiń qosymsha shyǵyndaryn týdyrady. Osy áserdi jumsartý maqsatynda Úkimet eńbekke aqy tóleý qoryna salynatyn salyqtyq júktemeni tómendetýdi josparlap otyr. Bul shara kásipkerlerdiń qarjylyq jaǵdaıyn jeńildetip, ekonomıkalyq belsendilikti qoldaýǵa kómektesedi, - dep túsindirdi sarapshy.

Sonymen qatar QQS mólsherlemesiniń ósýi taýarlar men qyzmetterdiń túpkilikti qunyna áser etýi múmkin. Biraq Úkimet áleýmettik kómekterdi, jalaqy men zeınetaqyny ınflásıa deńgeıine qaraı ındeksasıalaý sharalaryn qarastyryp otyr. Bul halyqtyń áleýmettik osal toptaryn qoldap, baǵanyń ósýine baılanysty jaǵymsyz áserlerdi azaıtýǵa múmkindik beredi.

QQS mólsherlemesiniń artýy ınflásıaǵa qysym jasaıtyny ras, alaıda bul qysqa merzimdi áser bolýy múmkin. Orta merzimdi kezeńde ekonomıka jańa jaǵdaılarǵa beıimdelip, qosymsha búdjet kiristeri esebinen naqty sektordyń damýyna jáne bıznesti qoldaýǵa múmkindik týady, - dep aıtty Ksenıa Zagal.