1259 jyly Shyńǵys hannyń nemeresi Qubylaı han Mońǵol ımperıasynyń basshysy boldy. Qytaıdyń kóp bóligin ıemdenip, keıin Koreıany baǵyndyrǵan mońǵoldardyń nazary bir sátte Japonıaǵa aýady.

Soǵyssyz alý maqsatynda mońǵoldar japondyqtarǵa últımatým jiberip, kóp salyq tóleýdi talap etedi. Alaıda Japonıa muny elemeıdi. Tipti Kubylaı han jibergen mońǵol elshilerin de qabyldamapty. Budan soń mońǵoldar  600-ge jýyq kemeniń qurylysyn bastap, 40 myń shamasynda mońǵol, koreı jáne qytaı áskerin jınady. Al japondyqtar tek 10 myńǵa jeter-jetpes samýraı jınaı aldy.

Sóıtip 1274 jyly mońǵoldar japon dalasyna basyp kiredi. Japonıa men Koreıa arasyndaǵy shaǵyn araldardy ońaı jaýlap alǵan olar kúnshyǵys eline jaqyndap, japon araldarynyń birine - Kúsúge qondy.

Bul sátte japon samýraılary mońǵoldarmen soǵysýǵa daıyn emes edi. Samýraılar ózderiniń ádet-ǵuryptaryna sáıkes, bir-birden kelip, qaı áýletten shyqqandaryn tanystyra bastaıdy. Buǵan qarap turatyn mońǵoldar bar ma? Mońǵol-qytaı-koreı áskeri árbir samýraıǵa shabýyl jasap, kózderin joıyp otyrdy. Mońǵoldyqtardyń qolynda japondyqtarǵa qaraǵanda qarýy eki esege kóp edi. Naızalar, jarylǵysh zattar jáne ushy ýly jebeler de bar edi.

Biraq taǵdyr japondyqtarǵa oń kózben qarady. Tún ortasynda kemelerimen kelgen mońǵoldardy joıqyn taıfýn qarsy aldy. Álgi daýyl mońǵol flotyn qurtyp, sonyń saldarynan 13 myń ásker qaza tapty. Daýyldyń qatty bolǵany sonsha, mońǵol áskeriniń sheginerge amaly qalmady.

Arada 7 jyl ótip,  1281 jyly mońǵoldar qaıtadan Japonıaǵa attanady. Bul joly olar 140 000-ǵa jýyq áskerin jınady.

Bul joly japondyqtar mońǵol áskeriniń tónip kelýine saqadaı saı edi. Ózderiniń 7 jyl burynǵy qatelikterin eskerip, jaǵalaý bekinisterin saldy. Mońǵoldar taıaǵanda samýraılar da ózderine tán ádet-ǵuryptan attap, qorǵanys jelilerin qurdy. Olar batyldyqpen kúresti, alaıda kúshter teń emes edi. Erte me, kesh pe, mońǵoldar báribir jeńiske jetetindeı kúshke ıe boldy. Deı tursa da, taǵdyr bul joly da japondyqtardy qoldady. Sebebi taǵy bir taıfýn paıda boldy.

Daýyl ornaǵanda mońǵoldar koreı áskerleriniń aıtýymen teńizge júzýge tyrysty, biraq kemeleri bir-birine soǵylyp, joldary taǵy bolmady. Qubylaı han áskerdiń jartysyn joǵaltty, al jaǵalaýǵa shyqqandardy japondyqtar óltirip otyrdy. Aman qalǵan Qubylaı han qaıta artqa shegindi. Bul – japondyqtardy áskeri eki ese kóp mońǵoldardan qutqarǵan ekinshi sáttilik boldy. Búginde japon halqy bul taıfýndy «kamıkadze» nemese «Qudaıdyń daýyly» dep ataıdy.

Kerimsal Jubatqanov,

Qazaq-Orys Halyqaralyq Ýnıversıtetiniń dosenti, tarıh ǵylymnyń kandıdaty