"Biz saýdyń ıa múgedektiń qatarynda emespiz..."

/image/2019/09/18/crop-15_6_581x774_2019_09_13_risunok1.png

Jaqynda saıtymyzda "Shuǵyl kómek kerek: Ámir anasynyń daýysyn estigisi keledi" atty maqala jarıalanǵan bolatyn. Maqaladan keıin Ámir sıaqty týǵannan bir qulaǵy joq jáne qulaǵy biteý balalardyń elimizde az emestigi anyqtaldy. Osy oraıda Qamshy.kz aqparat agenttigi máselege keńirek toqtalýdy jón kórdi.

Qazaqstan Respýblıkasynyń Densaýlyq saqtaý mınstrliginiń 2018 jylǵy deregi boıynsha elimizde týǵannan bir qulaǵy joq jáne qulaǵy biteý balalardyń sany 670-ten asyp jyǵylady. Ózekti másele jyl saıyn kóterilgenimen, mınıstrlik áreketi "qolǵa alamyz", "aldaǵy ýaqytta josparlanýda" degen sózderden ary asa almaýda.

Ne isterin bilmegen ata-analar óz betterinshe amaldaýǵa kóshken. Whatsapp áleýmettik jelisinde arnaıy chat ashyp, bir-birinen aqyl-keńes surap turady.

Seıthan Amır

Balasy atalǵan dertke shaldyqqan Aqmaral Júsipbekova atty ata-ana dárigerler aıtpaǵandy chattan bilip otyratyndaryn aıtty.

– Qazaqstanda mıkrotıa jáne atrezıa emdelmeıdi. QR DSM "Aqsaı" Respýblıkalyq klınıkalyq balalar aýrýhanasy (kvota úshin tirkeý, sanaq júrgizýi tıis bolǵan) naqty naýqas sanyn bilmeıtin bolyp shyqty. 2017 jyly Malıka men Svetlana esimdi ata-ana birigip búkil qazaqstandyq baza jasaýdy qolǵa aldy. Osy máseleni analar DSM Eljan Birtanovtyń aldynda da kóteredi. Sol kezde A.R. Medeýlova (Aqsaıdaǵy dáriger) qulaq aqaýy bar balalar 300-ge jýyq dep aıtqan bolatyn. Keıinirek onyń bul sózi qate ekeni belgili boldy. Ata-analar baza jasaý barysynda 1500 balanyń qulaq aqaýy bar ekenin anyqtady. Onyń syrtynda aýyl-aımaqta ınternetsiz, habarsyz qalǵandar qanshama. Chatta topqa jańadan qosylǵan analarǵa psıhologıalyq jáne aqparattyq kómek kórsetiledi. Jańalyqty sol chattan jáne feısbýktan bilip otyramyz. Dárigerler aıtpaǵan, bilmegen nárseni osy chattan bilemiz, – deıdi ol.

Bir qulaǵy joq balalar múgedekter sanatyna jatpaıtyndyqtan áleýmettik járdemaqy berilmeıdi. Járdemaqy tek eki qulaǵy birdeı estimeıtin naýqastarǵa qarastyrylǵan.

– 1-2 dárejege múgedektik berilmeıdi, bala estıdi dep qaıtaryp jiberedi. Al sýrdolog maman apparatpen ǵana estıdi deıdi. Sonda biz ıa saýdyń qatarynda emespiz, ıa múgedek qatarynda emespiz. Biraq apparat taǵýymyz kerek. Múgedektik bolmasa kómek berilmeıdi, aınalyp kelip salmaq ózimimizge túsedi, – deıdi ábden sharshaǵan ata-analardyń biri.

Gúlnur Ýteeva: "Basqa aýrýlarǵa kvota bar, bizge ǵana joq. Sosyn kóbine bundaı balalarda qosymsha dıagnozdary bolady (sopýtstvýıýshıe dıagnozy): júrekte tesik, bettiń qısaıýy(parez) sındrom goldenhara t.b. Osyndaı máseleler óte kóp. Qaıǵysy ortaq ata-ananyń báriniń máselesi de ortaq".

Bul syrqatpen týylǵan sábıler nelikten járdemaqy ala almaıdy jáne bul emniń qandaı shıpasy bar degen saýalǵa S.Asfendıarov atyndaǵy Qazaq Ulttyq medısınalyq ýnıversıtetiniń Aqsaı aýrýhanasynyń LOR-ortalyǵy basshysy Aıgúl Medeýlova jaýap berdi:

"Bul dıagnozben aýyratyn balalarǵa áleýmettik járdemaqy berilmeý sebebi eki qulaǵy estimeıtin bala men bir qulaǵynda kemistigi bar balanyń aıyrmashylyǵy áldeqaıda joǵary. Adam jalǵyz qulaqpen dybysty estip, sóıleıdi. Bul balalar jalpyǵa arnalǵan balabaqsha, mektepke barady. Olarǵa emniń de qajeti joq. Eshqandaı dáriger olardyń estý qabiletin tolyq ornyna keltirip bere almaıdy".

Syrqat sábılerdiń ata-analary QR DSM osy máselege nazar aýdarýyn, áleýmettik járdemaqy tólenýin qalaıdy. Shet elge ota jasatýǵa kóbirek kvota bólinip, arnaıy apparattardyń barlyǵyna birdeı tegin usynylsa eken dep úmit etedi.

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar