Almaty qalasynyń burynǵy ákimi Baýyrjan Baıbektiń ar-namysy men qadir-qasıetin qorǵaý týraly J.Mamaı men I.Imanbaevaǵa qarsy bergen talap-aryzy boıynsha kezekti sot otyrysy 4 maýsymda ótedi. Sondaı-aq, osy iske baılanysty sot taǵaıyndaǵan táýelsiz psıhologıalyq-fılologıalyq saraptamanyń qorytyndysy shyqty. Bul týraly Baıbektiń ókili Aıjan Tashenova óziniń áleýmettik jelidegi paraqshasynda arnaıy jazba jarıalady.

«Qurmetti dostar!

Keshe men B.Baıbektiń ar-namysy men qadir-qasıetin qorǵaý týraly J.Mamaı men I.Imanbaevaǵa qarsy bergen talap-aryzy boıynsha kezekti sot otyrysynyń juma kúnge, ıaǵnı 4 maýsymdaǵy saǵat 10.00-ge taǵaıyndalǵany týraly habarlamany, sondaı-aq táýelsiz psıhologıalyq-fılologıalyq saraptama qorytyndysynyń kóshirmesin aldym.

Ózderińiz biletindeı, 14 mamyrda sottyń birinshi otyrysynda jaýapkerler J.Mamaı men I.Imanbaeva biz usynǵan psıhologıalyq-fılologıalyq saraptamanyń qorytyndylarymen «saraptamanyń ózimen tanyspasa» da (advokat Ǵ.Nurpeıisovtiń sózi) kelispeıtindikterin bildirgen edi.

Osyǵan baılanysty 19 mamyrda, ıaǵnı ekinshi otyrysta Azamattyq prosestik kodekstiń 82-babyna sáıkes sýdıa táýelsiz sot saraptamasyn taǵaıyndady.

Men Almaty qalasy boıynsha Sot saraptamasy ınstıtýty bergen psıhologıalyq-fılologıalyq zertteýdiń qorytyndylarymen tanystym. 26 betten turatyn qujatta saraptamashylar sot qoıǵan 12 suraqqa egjeı-tegjeıli jaýap bergen.

Mamandardyń tujyrymdary anyq: beınejazbalar mazmunynda B.Baıbektiń jeke basy men qyzmeti týraly kesimdi formada aıtylǵan jaǵymsyz aqparat, sondaı-aq qoldanylý astarynda talap qoıýshynyń ar-namysy men qadir-qasıetin kemsitý sıpatyndaǵy sózder bar.

Osylaısha, táýelsiz sot saraptamasy biz buryn usynǵan jeke saraptamanyń tujyrymdaryn tolyǵymen rastaıdy. Qyzyǵýshylyq tanytqan kez kelgen adam ózi salystyryp, meniń sózderimdi qajetinshe tekserip kórý úshin 2 qorytyndynyń da tolyq mátinderin salyp otyrmyn.

Jaýapkerlerdiń de óz saraptamalaryn usyný quqyǵy bolǵandyǵyn erekshe atap ótkim keledi. ALAIDA, olar bul quqyǵyn sol kúıi paıdalanbady. Onyń sebebi anyq: Mamaı da, Imanbaeva da, olardyń 3 advokaty da eshbir kásibı saraptamashy olardyń sottaǵy múddeleri men ustanymyna sáıkes qorytyndy bermeıtinin jaqsy biledi.

Ekinshiden, sotqa dáleldemeler usynýǵa qatysty.

B.Baıbek talap qoıýshy retinde J.Mamaı men I.Imanbaevanyń negizsiz dolbarlary men ótirik aıyptaýlaryn joqqa shyǵaratyn qajetti barlyq qujat pen faktilerdi sotqa usyný boıynsha óz quqyǵyn paıdalandy. Sonymen qatar, biz usynǵan ákimdiktiń 20 qaýlysy men basqa da resmı qujattar B.Baıbektiń Almaty ákimi laýazymynda jumys istegen kezeńde qabyldaǵan sheshimderiniń zańdylyǵyn, olardyń memleket pen qoǵam múddesine baǵyttalǵanyn rastaıdy. Jaýapkerler osy ýaqytqa deıin bizdiń dálelderimiz týraly tis jarmaı, tipti teriske de shyǵarmaı keledi.

Bul materıaldarǵa jasalǵan siltemelerdiń barlyǵy 30 sáýirdegi talap-aryzda keltirilgen jáne Facebook-tegi meniń paraqshamda jarıalanǵan (https://www.facebook.com/100018104222401/posts/835210507092416/ ?d=n).

Bul rette J.Mamaı men I.Imanbaeva ózderiniń tikeleı mindeti ekendigine qaramastan, áli kúnge deıin sotqa birde-bir dálel usynǵan joq. 

Iaǵnı, «jýrnalısik zertteý» dep ataǵan jalǵan aıyptaýlaryna eki aı bolǵanyna qaramastan, jaýapkerler birinshi otyrysta «dáleldemeler jınaýǵa qosymsha ýaqyt usynýdy» suraǵanyn da eske sala ketkim keledi. Sot Azamattyq prosestik kodekstiń 166-babyna sáıkes 25 mamyrǵa deıin merzim bere otyryp, ótinishterin qanaǵattandyrdy. Alaıda, jaýapkerler osy ýaqytqa deıin, ıaǵnı 1 maýsymǵa deıin qandaı-da bir rastaıtyn qujattar usynǵan joq, ne naqty qarsylyq bildirmedi. 

J.Mamaı men I.Imanbaevanyń «jýrnalısik zertteýi» shyqqannan beri 50 kún ótkenin, al sotqa naqty talap aryz berilgen kúnnen beri 33 kún ótkenin erekshe atap ótkim keledi. Osy kezeń ishinde olar ártúrli youtube-arnalarǵa 12 vıdeo jáne 4 suhbat jarıalap, onda «kóptegen materıaldar men dáleldemeler bar» degendi qaıtalap aıtýdan tanbady.

Munyń barlyǵy bir ǵana dúnıeni, ıaǵnı J.Mamaı men I.Imanbaevada B.Baıbektiń atyna aıtylǵan negizsiz jáne tolyqtaı oıdan shyǵarylǵan aıyptaýlaryna birde-bir dáleldemeleriniń joq ekendigin bildiredi.

Sondyqtan da jaýapkerler «óz abyroılaryn» qandaı da bolsyn tásilmen saqtaý úshin jantalasa ilik izdeý arqyly sot prosesin arzan qoıylymǵa aınaldyrmaq bolyp, ózderin ádiletsiz sot tóreliginiń qurbany etip kórsetýge tyrysyp otyr. Buǵan qosa olardyń advokattary qısynsyz jáne múldem orynsyz talaptar qoıyp, talqylaýdy taqyryptan basqa jaqqa buryp, túrli jolmen konstrýktıvti pikirsaıystan qashyp baǵýda.

Sottyń túsindirme-hat joldaýyna da tap osy jáıt sebep boldy dep oılaımyn. Onda taraptardyń prosestik mindetteri jáne ony oryndamaýdan týyndaıtyn saldarlar egjeı-tegjeıli kórsetilgen.

Azamattyq prosestik kodekstiń 73-babynyń 1-bóligine sáıkes dáleldemeni taraptar sot talqylaýyna daıyndyq satysynda usynady. Iaǵnı J.Mamaı men I.Imanbaeva B.Baıbekke qarsy aıtylǵan aıyptaýlarǵa tıisti dáleldemelerdi tikeleı sot talqylaýy bastalǵanǵa deıin usynýǵa mindetti. Mańyzdy sebeptersiz materıaldardy ýaqtyly usynbaǵan jaǵdaıda, olardy sot qabyldamaýy da múmkin.

Úshinshiden, J.Mamaı men I.Imanbaevanyń talap-aryzdyń mazmunyn burmalaý áreketterine qatysty. Jaýapkerler bizdiń shaǵymdarymyzdyń mánin burmalap, B.Baıbek olardyń beınejazbalarynda keltirilgen aıyptaýlardyń bir bóligin ǵana joqqa shyǵarýdy talap etedi dep aıtýda.

Naqtylap aıtsam, is júzinde jaýapkerlerdiń atalǵan beınejazbadaǵy aıyptaýlary 3 negizgi bólikten turady: 

- «B.Baıbek mafıalyq-jemqorlyq qurylym qurdy..., Almatyda jerge jáne memlekettik múlikke qatysty kóptegen alaıaqtyq jasady»;

- «ákim bolǵan 4 jylǵa jýyq ýaqytta ... onyń otbasynyń qarjylyq jaǵdaıy mıllıard AQSH dollarynan asty»;

- «ol memlekettik búdjetti urlady, alaıaqtyq jasady jáne óz adamdary úshin bıznes ashty..., is júzinde úlken bıznes-ımperıanyń qojaıyny».

Jemqorlyq sqemasyna «dáleldeme» retinde J.Mamaı men I.Imanbaeva Qazaqfılm, Atakent, İle-Alataý ulttyq parki, Ál-Farabıden joǵary jaqtaǵy alma baǵy, Almaty-1 jáne Almaty-2 temirjol vokzaldary jerlerin qurylys júrgizý jáne turaq salý úshin jeke qolǵa berdi, avtobýstar satyp alý kezinde mıllıondar aldy-mys degen sekildi qısynsyz mysaldar keltiredi. 

Bizdiń talap-aryzymyzda sybaılas jemqorlyq týraly olardyń jalǵan málimdemeleriniń ózegin quraıtyn neǵurlym rezonansty dál osy mysaldar qamtyldy.

Joǵaryda atap ótkenimdeı, biz qabyldanǵan sheshimderdiń zańdylyǵy men ashyqtyǵyn rastaıtyn barlyq dáleldi usyndyq. Iaǵnı, sybaılas jemqorlyq týraly faktilerdiń barlyǵy tolyqtaı oıdan shyǵarylǵan: sybaılas jemqorlyq sqemalary da, mıllıard ta, oǵan qosa, bıznes ımperıa da joq. Sondyqtan da jaýapkerlerdiń basqa barlyq aıyptaýlary mán-maǵynadan jurdaı!

Oǵan qosa, J.Mamaı men I.Imanbaeva aıyptaýlarynyń ásire absýrd ekenin atap ótemin! Elestetip kórińizshi, 1 mlrd. AQSH dollary – bul shamamen 430 mlrd. teńge, ıaǵnı Pavlodar, Soltústik Qazaqstan jáne Qostanaı oblystary sıaqty óńirlerdiń jyldyq búdjeti!

Jaýapkerlerdiń úshinshi tulǵalardyń aktıvteri týraly aıtqandaryna kelsek, B.Baıbek 19 sáýirdegi suhbatynda naqty sıfrlar men faktiler keltire otyryp, olardy jarıa túrde joqqa shyǵardy (https://www.youtube.com/channel/UCi6ACkF-ZbYD4NuyIIMMRqw).

Qoldanystaǵy zańnamaǵa sáıkes talap qoıýshy tek jeke óziniń buzylǵan quqyqtary men zańdy múddelerin ǵana qorǵaı alady. Basqasha aıtqanda, B.Baıbek sotta ózge tulǵalardyń, tipti óz týystarynyń da múddelerin qorǵaı almaıdy. Bul quqyq árbir adamnyń jeke quzyretine jatady.

J.Mamaı men I.Imanbaevanyń qalǵan barlyq abstraktili oılaryn biz tipti qarastyrmaımyz da, óıtkeni olardy sotta qaraý zań turǵysynan maǵynasyz, ıaǵnı talap-aryzǵa negiz bola almaıdy. Atap aıtqanda, «B.Baıbek quqyq qorǵaý organdaryna, sottarǵa, Ortalyq saılaý komısıasyna jáne t.b. yqpal etedi» degen shyndyqqa múldem janaspaıtyn ǵajaıyp múmkindikterge qatysty aıtqan sózderin bar bolǵany J.Mamaı men I.Imanbaevanyń «qıalı sandyraǵy» ǵana dep baǵalaımyz. 

Sońynda aıtarym, biz basynan bastap sot prosesiniń ashyq, aıqyn jáne jarıa túrde bolǵanyn qoldap kelemiz. Jaýapkerlerdiń isti tyńdaýdyń elektrondyq platformasyn aýystyrý, buqaralyq aqparat quraldaryn (BAQ), jýrnalıser men jurtshylyqty qatystyrý jónindegi barlyq ótinishin jarıa túrde qoldadyq. Zańnamaǵa sáıkes bul týraly tıisti sheshimderdi sottyń ózi ǵana qabyldaıdy.

Sondyqtan, men buǵan deıin jarıa túrde málimdegenimdeı, kelesi otyrystan bastap Facebook-tegi paraqshamda onlaın-translásıa júrgizetin bolamyn. Iaǵnı ony kez kelgen adam kóre alatyn bolady. Sondaı-aq, ár túrli alyp-qashty sózderge jol bermeý úshin negizgi BAQ-tardy, belgili jýrnalıserdi jáne sheteldik dıpmıssıalardyń ókildikterin jeke belgileımin (tegteý). 

Osymen sot prosesiniń jarıalylyǵy týraly máselege núkte qoıylyp, jaýapkerler tikeleı talap-aryz mánin talqylaýǵa múmkindik beredi dep úmittenemin.

Talqylaý barysy týraly ári qaraı da habardar etip otyramyn», – dep jazdy Baıbektiń ókili.