Qazaqstandyqtar ózderin jańa tehnologıalardy engizýge daıyn jáne sıfrlandyrýdy oń qabyldaıtyn tehno-optımıster retinde burynnan tanytyp keledi. Osy ashyqtyqtyń arqasynda ınovasıalar men ozyq tehnologıalar kúndelikti ómirdiń ajyramas bóligine aınalýda, ásirese ınternettiń enýi men smartfondardy paıdalanýdyń ósýi aıasynda.

Tehnologıalyq progres jáne onyń mysaldary

Tehnologıanyń kúndelikti ómirge áseriniń aıqyn mysaly-qolma-qol aqshasyz tólemder. 2023 jyly qolma-qol aqshasyz kartochkalyq tranzaksıalar kólemi 142,6 trıllıon teńgege jetti, bul eldiń JİÓ-niń 120 paıyzyn quraıdy. Qolma-qol aqshasyz operasıalardyń úlesi 86,2 paıyzǵa deıin ósti, bul tipti álemdik standarttar boıynsha aıtarlyqtaı jetistik.

Qazaqstanda tehnologıalardyń qoldaýshylary ǵana emes, jolserikteri de kóp. Qazaqstandyq jastardyń IT-sektorǵa degen qushtarlyǵy sońǵy jyldary shyn máninde jappaı boldy, al otandyq naryq jańa startaptarmen tolyqty. Buǵan bir jaǵynan entýzıastar men jeke ınvestorlar, ekinshi jaǵynan - Astana Hub sıaqty damý ınstıtýttary yqpal etedi. AHQO da mańyzdy ról atqarady, onyń retteý rejımi tek fınteh-startaptardy ǵana emes, sonymen qatar Qazaqstan úshin kraýdsorsıng sıaqty jańa qyzmet túrlerin qurýǵa múmkindik beredi.

Tehnologıanyń qıyndyqtary

Biraq tehnologıa tym tez damyp keledi. Árbir jańa kún daıyn bolý kerek jáne búkil álem úshin qıyndyq týdyratyn jańa ónertabystar men trendterdi ákeledi. Bul ásirese generatıvti jasandy ıntellektke qatysty: tereń feıkterdi qabyldaǵan alaıaqtar bizdiń azamattarymyz úshin de, quqyq qorǵaý organdary úshin de kútpegen jaǵdaı boldy.

Tehnologıanyń damý qarqyny tek artady. Mysaly, robottandyrýdyń damý qarqyny jaqyn bolashaqta taýashalyq tehnologıadan alynǵan Robottar jappaı jáne salystyrmaly túrde arzan tehnologıaǵa aınalatynyn kórsetedi. Bul qolda bar olqylyqtardy jabý jáne jańalarynyń paıda bolýyna daıyndalý úshin barynsha kúsh salý kerek degendi bildiredi.

Sandyq quqyq máseleleri

Birinshi kezektegi másele - sıfrlyq quqyq. Normatıvtik-quqyqtyq bazany sıfrlyq dáýirdiń syn-tegeýrinderine beıimdeý qarqyny tómen. Sonymen qatar, sıfrlyq mádenıet, sıfrlyq saýattylyqtan aıyrmashylyǵy, Qazaqstanda áli de nashar damyǵan.

Bolashaqta aıtarlyqtaı olqylyqtardyń aldyn alý úshin retteý áldeqaıda ıkemdi jáne beıimdelgish bolýy kerek. Shyn máninde, bul tehnologıalyq sektordy tıimdi retteýdiń jańa sheńberin qurý týraly.

Bul máseleni tek memlekettik organdar, tehno-optımıstik jurtshylyq pen kásipkerler arasynda dıalog qurý arqyly sheshýge bolady, olar árdaıym baılanysqa túsýge daıyn emes jáne olardyń isterine aralaspaýdy jaqtaıdy.

QazTech alánsy Qazaqstannyń jetekshi tehnologıalyq kompanıalary men mamandarynyń shoǵyrlandyrylǵan ustanymyn bildiredi. Uıymnyń qatysýshylary men seriktesteri arasynda Kaspi Market, Sergek Group, Communications Kazakhstan, Azimut Solutions, Desht Analytics, Axiom Capital, Tumar Ventures, Clever Market jáne basqa da tanymal kompanıalar bar. Alánstyń negizgi mısıasy-tehnologıalyq sektorda tıimdi retteýshi orta qurý úshin memlekettik organdar, qoǵam jáne kásipkerler arasyndaǵy kópir bolý.

QazTech komandasyna it, quqyq, qarjy, makroekonomıka jáne basqa da salalardyń mamandary kiredi. Bul pánaralyq tásil aǵymdaǵy tendensıalardy jan-jaqty baǵalaýǵa jáne tehnologıalyq sektordy damytý boıynsha usynystar jasaýǵa múmkindik beredi. Alánstyń negizgi mindetteriniń biri tehnologıalyq sektordyń aǵymdaǵy jaǵdaıyn baǵalaý jáne ony damytýǵa baǵyttalǵan sheshimder qabyldaýdy qoldaý úshin analıtıka qurý bolyp tabylady.

QazTech-tiń aldaǵy josparlaryna Aláns músheleriniń sıfrlyq jáne Salyq kodeksteri máseleleri boıynsha ustanymdaryn shoǵyrlandyrý, sıfrlyq saýda úrdisterin zerdeleý, sondaı-aq Básekelestik jáne kıberqaýipsizdik máselelerin sheshý kiredi. Alánstyń atqarýshy dırektory Janbolat Kákishev memlekettik organdardy retteý standarttaryn qurýda qoldaý úshin sıfrlyq quqyq jáne tehnologıalar salasyndaǵy sarapshylardy tartýdyń mańyzdylyǵyn atap ótti.

"Bizdiń basty mindetimiz - ózara tıimdi jáne turaqty sheshimderdi engizý úshin memleket pen bıznestiń ustanymdaryn jaqyndastyrý. Oıyn erejelerin naryqtyń barlyq qatysýshylary qabyldaýy jáne túsinýi tıis, al qoǵam sıfrlyq qaterlerden qorǵalýy tıis - tek osylaı ǵana senim atmosferasyn qurýǵa jáne ınovasıalyq ekojúıeniń tıimdiligin arttyrýǵa bolady", - dep atap ótti Janbolat Kákishev.