ЗАМАН ҮЛГІСІНДЕГІ ҒАЛЫМ

/uploads/thumbnail/20170708200002368_small.jpg

ХХI ғасырдың басында елімізде инновациялық-индустриалдық дамуға және оның қыры мен сырын ғылыми тұрғыда түсіндіруге деген зәрулік, қоғамдық сұраныс күннен-күнге артуда. Бұл туралы Қамшы порталы Айқын-Ақпаратқа сілтеме жасай отырып хабарлайды.

Сондықтан қазіргі кезеңге заманауи үлгідегі мамандар, ғалымдар және қоғамның белсенді мүшелері ауадай қажет екені белгілі.Жаңа тарихи кезең жаңаша ойлауды, Отанымызға қызмет атқаруды ала келді. Шәукенова Зарема Кәукенқызы жаһандану заманының талаптарына, оның пәрменді өзгерістерінің қисынына толық сәйкес келетін білікті маман, көрнекті ғалым десе де болады. Оның қазіргі таңдағы лауазымы – Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Ғылым комитеті «Философия, саясаттану және дінтану институты» республикалық мемлекеттік қазыналық кәсіпорнының директоры. Сонымен қатар ол кісінің екінші жауапты қызметі – әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің білім және ғылым интеграциясы проректоры. Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрі Аслан Сәрінжіпов Зарема Кәукенқызына осы екі қызметті қатар атқаруын сұрағанын және оған үлкен сенім артқанын атап өту керек.

Ғылыми институттар мен жо­ғары оқу орындарының өзара байланысын тереңдете түсу үшін Ұлттық Ғылым академиясының ғимаратындағы «Ғылым Орда­сында» министрдің бастама­сымен ғылыми институттарға жас ғылыми кадрларды дайындау мәселесін шешу үшін 10 инс­титуттың білікті мамандарының күшімен әр институт өз маман­дықтары бойынша магистрлар мен PhD докторларды дайын­дауды 2014 жылдан бастады. Осы қиындығы мен тиімділігі мол қыз­метті ұйымдастыру мен үйлес­тіру мәселелерін Зарема Кәукенқызы екі жылдай табысты атқарып келеді. Енді ғылыми институттардың тәжірибелі кәсіби мамандары еліміздегі бі­лікті жас мамандарды дайындау үдерісінен шеттеп қалмайтынын байқадық. Осы инновациялық тәжірибені министрліктің басқа да академиялық ғылыми инс­ти­тут­тарына таратудың уақыты келген іспетті. Ғылым мен білім беру салалары бірін-бірі толық­тырып, өзара ынтымақтастықта болғаны абзал.
 Қазіргі заманның тұлғасы, белсенді іскер ғалым, ғылыми және педагогикалық қызметті ұйымдастырушы Шәукенова Зарема Кәукенқызы 1965 жыл­дың 29 қыркүйегінде Шымкент қаласында интеллигенция отба­сында дүниеге келді. Теміртау қаласындағы № 20 орта мектепті табысты тәмамдағаннан соң Ресей жеріне оқу-білім іздеп барады. 1987 жылы Ленинград мемлекеттік университетін «пси­хология» мамандығы бойын­ша аяқтап, алдымен 1995 жылы психология ғылымдары­ның кандидаты, содан кейін 2003 жылы социология ғылым­дарының докторы, 2006 жылы профессор деген ғылыми дәре­жесі мен ғылыми атақтарына қол жеткізді. Ғалымның доктор­лық диссертациясының тақы­рыбы: «Қазіргі қазақстандық қоғамдағы этностардың әлеу­меттік өзара әрекеттесуі». Қазіргі тарихи кезеңде Зарема Кәукен­қызы Қазақстан Республика­сының Ұлттық ғылым акаде­мия­сының корреспондент-мүшесі.
Зарема Кәукенқызы Алматы қаласындағы ғылыми-зерттеу жә­не жоғары оқу орындарындағы білім беру саласындағы қызме­тіне дейін еңбек жолын нағыз өнеркәсіпті өлкенің Теміртау қа­ласындағы Қарағанды метал­лургиялық комбинатынан бас­тайды және осы ірі кәсіпорында әлеуметтік-психологиялық қыз­мет жетекшісі лауазымында жұ­мыс атқарады, көптеген зерт­теулер жасап, үлкен еңбек ұжым­дарында ашық лекциялар оқу­дың шеберіне айналады және Қарағанды қаласындағы жоғары оқу орындарында нақты тәжі­рибе жинап, шыңдалу мекте­бі­нен өткен болатын. Білікті ма­манның әлеуметтік тәжірибе саласындағы іс-тәжірибесі кейін­гі жасаған білікті қызмет­теріне оңды әсерін тигізді.
1997-2007 жылдар аралы­ғын­да Зарема Кәукенқызы тәуелсіз талдама құрылымы – Қазақстан-Ресейлік салыстырмалы әлеу­меттік зерттеулер институтының «ЦЕССИ-Қазақстан» (Астана қаласы) директоры қызметін атқарады. Бұл Институт кезінде Президент Әкімшілігінің, Пар­ламенттің, Орталық сайлау ко­миссиясының, ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігінің, білім және ғылым министрлігінің Астана және Алматы қалалары әкімдері аппаратының тапсы­рыстары бойынша қоғамдық пікірді мониторингтау бойынша социологиялық зерттеулер жүр­гізіп, тиісті мемлекеттік ор­гандарға көптеген стратегиялық маңыздылықтағы ғылыми-прак­тикалық ұсыныстар беріп отыр­ғанын атап өтуге болады.
Сол кезеңдегі біршама талда­малық іс-әрекеттердің қорда­лануының арқасында Зарема Кәукенқызы қазіргі кезеңде қо­ғамдық-экономикалық мәсе­лелерді талқылау бойынша бе­делді сарапшылардың қатарын­да. Жыл сайын зерттеуші маман­ның 50-60 жарияланымы еліміз­дің БАҚ-та жарық көріп оты­рады, әсіресе, оның ішінде «Еге­мен Қазақстан», «Казахстанская правда»,«Айқын», «Литер», «Ар­гументы и факты – Казахстан», «Свобода слова», «Алматы ақ­ша­мы», «Вечерний Алматы», «Қа­зақ әдебиеті» және т.б. бар. Атап айтқанда, профессор Шәуке­но­ва Зарема Кәукен­қызы«Весь мир» газетімен Фи­ло­софия, сая­сат­тану және дін­тану институты ара­сында тұрақ­ты шығар­машы­лық байланыс­тың орнатылуына себепкер болды.
Өзінің ғибратты өмір жо­лында білім мен ғылымды үйле­сімді ұштастыра білген білгір ма­­ман Қазақстан Республи­ка­сы­ның жоғары мектебінде көп­теген гуманитарлық саланың әмбебап мамандарының дайын­далуына себепкер болды, жас­тарға сапалы білім беріп келеді. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлт­тық университетінің филосо­фия және саясаттану факуль­тетінде 2007-2010 жыл­дары де­кан болып қызмет атқарған жыл­дары оқу үдерісінде жаңа дәуірдің талап­тарына сәйкес келетін иннова­циялық үлгідегі білім берудің стратегиясын ұс­тан­ды. Оқыту­шылар мен сту­денттер қауымы арасындағы нағыз ғылыми шы­ғармашылық сұхбаттың, өзара тұлғалық тү­сіністіктің орны­ғуына біршама ықпал жасағанын атап өтуге болады. 
2010 жылдың сәуір айынан 2011 жылдың қыркүйек айына дейін Қазақстан Республикасы Президенті жанындағы Қазақ­станның стратегиялық зерт­теулер институтының ғылым бойын­ша директордың орын­басары қызметін атқарады. Ға­лым бұл мекемеде өзінің қол­данбалы социологиялық зерт­теулер саласындағы өзінің мол тәжірибесі мен қабілетін ғылыми сараптамалар жасау барысында толық танытып үлгереді және мемлекеттік органдарға көптеген маңызды ұсыныстар жасайды. 
2011 жылдың қыркүйек айы­нан бастап, қазіргі кезеңге дейін Философия, саясаттану және дінтану институтының дирек­торы қызметінде өзінің дарынын паш ете түсті, институттың қыз­метін заман талаптарына сәйкес бейімдеді, жаңа инновациялық әдістермен ғылымды дамытудың жолына түсті. Мәселен, бұрын Институт қабырғасына әртүрлі себептермен жастар онша кел­мей­тін болса, енді ғылыми меке­менің 30 пайыздан астамы 35 жасқа толмаған жастар екені бізді қуантады. 
2013 жылдың қыркүйек айында Зарема Кәукенқызының бастамасымен Қазақстан фило­софтарының алғашқы конгресі өтті. Қазақстанның түкпір-түк­пі­рінен көптеген философ ма­мандар жиналып, философия ілімінің заманауи әдістемесі мен бағыт-бағдарын, жоғары оқу орындарындағы философия пәнін оқытудың проблемаларын талқылаудан, ғылыми зерде­леулерден өткізді. Қазақстан фи­лософтарының қоғамдық қауымдастығы құрылып, оған «Қазақстанның философиялық конгресі» деген атау берілді. 
З.К.Шәукенова Ленинград (қазіргі Санкт-Петербург) мем­лекеттік университетін бітір­ген­нен кейін әрқашан және белсенді түрде ғылыми қызметпен, шы­ғармашылықпен шұғылданып келеді. Осы кезге дейін 200-ден астам ғылыми және әдістемелік еңбектер, соның ішінде 2 оқу­лық, 20-дай монография, сту­дент­терге арналған 8 оқу құрал­дары және әдістемелік нұсқау­лары жарық көрген екен. «Мә­дени мұра» бағдарламасы ау­қымында орындалған көптом­дық «Әлемдік әлеуметтану антологиясының» авторлары­ның бірі болатын.
«Ұлы дала тұлғалары» серия­сымен институт мамандары Зарема Кәукенқызының жалпы редакциялығымен қазақтың көрнекті тарихи тұлғалары – Шә­кәрім, Мәшһүр Жүсіп Кө­пеев, Ғұмар Қараш сияқты есімдердің өмір жолымен қатар тәуелсіз Қазақстанның алғашқы кәсіби саясаттанушылардың бірі Тілеміс Мұстафиннің ғұмырна­масын қомақты кітаптар түрінде жариялағанын атап өткен жөн. Жоғарыдағы еңбектер көпші­ліктің назарына бірден ілігіп, өзінің оқырмандарын тапты.
Еліміздің қоғамдық өмірін­дегі Зарема Кәукенқызының белсенділігі зор. Ол «Нұр Отан» ХДП мүшесі және оның Алматы филиалының Саяси кеңесі мен Саяси бюросының мүшесі, Қа­зақстан Республикасы Прези­дентінің жанындағы әйелдер істері және отбасылық-демогра­фиялық саясат жөніндегі Ұлттық комиссияның мүшесі, Қазақстан халқы ассамблеясы сарапшылар комиссиясының мүшесі қызмет­терін атқаруда.
Зарема Кәукенқызы Қазақ­стан Республикасының көптеген мемлекеттік наградаларымен марапатталды. Мәселен: «Қазақ­стан Республикасы ғылымының дамуына үлес қосқаны үшін» Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің төсбелгісі (2003ж.); Қазақстан Республикасы Білім және ғы­лым министрлігінің Ы.Ал­тынсарин медалі (2009 ж.); ҚР Президен­тінің Жарлығымен «Қазақстан­ның еңбек сіңірген қайраткері» құрметті атағы, «Астанаға 10 жыл», «Қазақстан Республика­сы­ның Тәуелсіздігіне 20 жыл» ме­дальдары берілді. 2015 жылы «Ғылым күнін» атап өту бары­сында Қазақстан Респуб­ликасы Білім және ғылым ми­нистр­лігінің «Құрмет грамо­тасымен» марапатталды.
Зарема Кәукенқызы үлгілі отбасын құрғаны белгілі, ғалым­ның жолдасы – Сейдуманов Серік Тұрарұлы елімізге белгілі көрнекті қоғам қайраткері, Қазақстан Республикасы Пар­ламенті Мәжілісінің депутаты, қызы Сабрина орта мектептің 5 сыныбының оқу озаты. Ғалым-ұстаздың тұлғалық келбеті өзінің шығармашылығымен, белсенді көзқарасымен замандастары­мызға, жас ұрпаққа нағыз үлгі болатыны анық, сонымен қатар оның алдыңғы қатарлы зиялы қауымның өкілі екеніне күмән келтірмейміз және оның елі­міздің болашағына табысты қызмет ете беруіне тілектеспіз. 

 

Қатысты Мақалалар