Búgin birqatar aqparat quraldary ózderin eldegi «jalǵyz opozısıalyq partıa» sanaıtyn Jalpyulttyq sosıal-demokratıalyq partıanyń saılaý dodasynan shyǵý jáne saıası sharaǵa boıkot jarıalaý múmkindigin qarastyryp jatqanyn habarlady.

Atalǵan aqparatty partıa jetekshisi Jarmahan Tuıaqbaı da rastaǵan. Ol informburo.kz saıtyna qazir osy máseleni talqylap jatqandaryn, ázirge naqty sheshimge kelmegenin aıtqan.

Partıanyń Almaty fılıalynyń jetekshisi Tazabek Sámbetbaı da saılaýǵa baıkot jarıalaý týraly bastamanyń bar ekenin joqqa shyǵarmaǵan.

«Qazir boıkot jarıalaý múmkindigin talqylaýdamyz. Buǵan deıin bizdiń saıtta bılik tarapynan saılaýdyń ádil de jarıa ótýine múmkindik bermeıtin ádiletsiz qadamdar jasalyp otyrǵany jarıalanǵan bolatyn. Partıanyń keıbir músheleri saılaý aldy dodadan shyǵýdy, boıkot jarıalap, sol baǵytta úgit júrgizýdi usynýda. Iaǵnı, áli talqylaý ústindemiz. Biz sıez kezinde-aq, boıkot jarıalaý múmkindigimizdi aıtqan bolatynbyz. Sol sát kelgen sıaqty. Qazir konferensıa ótkizý týraly bastama kóterildi. Búgin-erteń óńirlerdegi ókilder, taǵy basqa ókildermen osy máseleni talqylaımyz», - deıdi ol informburo.kz saıtyna bergen jaýabynda.

Osy rette «Sosıal-demokrattardyń saılaýǵa qatysý týraly bastapqy sheshimnen aınýyna ne sebep boldy?» degen saýalǵa jaýap izdep kórsek. Partıa elektorat qoldaýynan kúder úzdi deýdiń qısyny kelmeıtin sıaqty. Saılaý aldy úgit-nasıhat naýqany bastala salysymen teledıdardyń tórin bermese de, JSDP-lyqtar belsendiligi kúrt artqanyn moıyndaý kerek. Ásirese, áleýmettik jelide partıanyń nasıhat jumystary belsendi júrýde. Ony JSDP jetekshileri de aıtyp júr. Osy saılaýdaǵy úgit-nasıhat jumystarynda aqparat quraldarynan góri, áleýmettik jelilerge basymdyq beretinderin áýbasta-aq málimdedi. Astana, Almaty, túrli oblystardaǵy partıa belsendileri keń qoldanystaǵy barlyq áleýmettik jelilerden arnaıy akkaýnttar ashyp, nasıhat jumystaryna qyzý kiristi.

Partıa depýtattyqqa usynǵan úmitkerler tizimin de osal dep aıta almaısyz. Kezindegi qarqyn, jarqyn tulǵalar bolmaǵanmen, túrli salanyń ókilderi JSDP tiziminen tabyldy. Saıasat sahnasynda bedeldi, halyq arasyndaǵy harızmasy joǵary bir ǵana Záýresh Battalovanyń ózi nege turady? Osy naýqanda JSDP-ǵa birqatar qoǵamdyq uıymdardyń qoldaý bildirýin de Z. Battalovanyń partıalyq tizimde bolýymen baılanystyryp júr biraz jurt.

Onyń ústine, saılaý qarsańynda JSDP jetekshisi J. Tuıaqbaı bılik júrgizip otyrǵan ulttyq saıasatqa qatysty málimdeme jasap, uıymnyń ulttyq máselelerge beı-jaı qaramaıtynyn bildirdi. Sonyń áseri me, ózderin ultshylmyz dep ataıtyn birqatar belsendi JSDP-ny qoldap shyqty.

Olaı bolsa, partıa jetekshileri saılaýǵa sanaýly kún qalǵanda nege qubylyp shyǵa keldi? «Qyrqyna shydaǵanda, qyryq birine shydaýǵa» bolmas pa edi? Álde, «JSDP da Aqordanyń saıası jobasy. Bıliktiń tapsyrmasymen quryldy. Bıliktiń aıtqanynan tys attap baspaıdy» degen áńgimeniń ras bolǵany ma? Olaı deıin deseńiz, Aqorda da, bas partıa «Nur Otan» da qazirgi tańda sosıal-demokrattardy qaýipti qarsylas kórip otyrǵany shamaly. Osy saýaldardy partıanyń jaýapty tulǵalaryna qoımaq bolýǵa árekettendik. Partıa saıtynda jáne áleýmettik jelilerde kórsetilgen telefon nómirlerine shalǵan qońyraýlarymyz jaýapsyz qaldy. JSDP Almaty fılıalynyń jetekshisi Tazabek Sámbetbaıdy da tabý múmkin bolmady. Partıanyń Feısbýktegi "Astana OSDP", "OSDP Astana" akkaýnttary men paraqtary da keri baılanysqa shyqpady.

Al, Jalpyulttyq sosıal-demokratıalyq partıanyń negizin qalaýshylardyń biri, partıa tóraǵasynyń burynǵy birinshi orynbasary, qazaqstandyq opozısıanyń beldi múshesi, táýelsiz saıasatker Ámirjan Qosanov boıkot máselesine oraı mynadaı pikir bildirdi:

«Árıne, boıkot jarıalaý ne jarıalamaý – partıanyń óz tańdaýy, óz qalaýy. Ókinishke oraı, men qazir ol prosesten tys qaldym. Saılaý naýqany sonshalyqty súreńsiz ári selqos ótip jatqanyn bárimiz kórip otyrmyz. Bir jaǵynan, teledıdardy qarasaq, barlyq partıaǵa tıisti jaǵdaı jasalyp, is-sharalaryn, saılaýshylarmen kezdesýlerin kórsetip jatyr (kezinde biz saılaýǵa túskende ondaı múmkindikter jasalmap edi). Iaǵnı, formaldy turǵydan alǵanda, saılaý legıtımdi bolatyn sekildi.

JSDP tarapynan saılaý naýqany da eshbir qyzyqsyz, jandy ári eldi sońynan erter amalsyz ótýde. Kreatıv pen kezinde «Ádiletti Qazaqstan úshin» qozǵalysy men biregeı JSDP «Azat» partıasy tusyndaǵy qyzý qımyl-áreket baıqalmaıdy. Qoǵamǵa tanymal, bedeldi ári opozısıalyq qaıratker retinde syndardan ótken talaı tulǵa osy kúnderi JSDP-ny qoldap jatqan joq. Bári sol - «tuıaqbaı-tursymbaevshyl» shaǵyn top. Birlik ıdeıasyn kópe-kórineý satqan olardyń barlyq opozısıa atynan sóıleýge moraldyq quqy joq ekeni de túsinikti. Bálkim, JSDP biz ádette «Qazaqstan demokratıalyq kúshteri» dep atap júrgen uıymdar men tulǵalar tarapynan ózine qatysty boıkot bar ekenin sezip qalǵan shyǵar. Sol sebepti olardan tıisti qoldaý kórmeı, óziniń bılik tarapynan eshbir kedergisiz de jeńiletinin, tıisti 7 paıyzǵa qol jetkizbeıtinin túsingen bolar», - deıdi Ámirjan Qosanov myrza.

JSDP-nyń burynǵy jetekshisi partıanyń mundaı qadamǵa barýyn el aldyndaǵy, demokratıalyq kúshter tarapynan áldeqashan boıkotqa ushyrap ketýimen túsindiredi.

Joǵaryda aıtylǵan jáıtterde saralaı kele, JSDP-nyń saılaý jaqyndaǵanda munsha qubylýyn bılik basyndaǵylardyń aralasýymen bolyp jatqan úlken saıası oıyn emes deı almaısyz. Óıtkeni, «JSDP ultshyldarmen qosylady, partıanyń Muhtar Shahanovtyń ózi qoldaıdy eken» degen daqpyrt saılaýǵa qatysty sıez ótken kúni-aq sý sepkendeı basyldy. Shahanov JSDP jıynyna barǵanmen, qoldaý bildirmeı ketip qaldy. Endi ótken aptada «Oıbaı, JSDP reseıshil P. Svoıkti qatarynan shyǵarǵaly jatyr eken» degen taǵy bir shý shyqty. Ol shýǵa qatysty partıa jetekshisi J. Tuıaqbaıdyń ózi «Qazir ne do Svoıka ı ne do Rossıı» dep, saılaý aldynda asa qarbalas ekendikterin aıtqan edi. Sondaǵy «ne do Svoıka» degizgen qarbalastyq osy ma?

Bul bastama búgin-erteń ótetin partıa konferensıasynda túbegeıli sheshiletinin aıttyq. Qazaqstandyq saıasattyń qyr-syrynan habardar janǵa mundaı konferensıa, sıezer men túrli jıyndardyń tek formaldy dúnıeler ekeni jasyryn emes. Bul konferensıa da atalǵan bastamany qýattap, qoldap shyǵatynyna kúmán joq. Deıturǵanmen, muny atalǵan bas qosýda, odan tys ta, árkim árqalaı baǵalaı jatar. Bastysy - Jarmahan Tuıaqbaı bastaǵan partıa jetekshileriniń mańyzdy saıası naýqanda tabansyzdyq tanytýyna naqty ne sebep bolǵany. Ázirge, muny partıa basshylyǵynyń saılaýǵa sanaýly kún qalǵanda ózderin qoldaǵan, jetekshileriniń saıası erik-jigerine sengen qanshama myń adamnyń senimin aıaq asty etýi demeske shara joq. 

Darhan Muqantegi