Evreıler óz balalaryna erekshe yqylaspen qaraıdy. Sol sebepti evreı balalarynyń tárbıesi basqa halyqtarǵa uqsamaıdy. Psıhologtar mundaı tárbıeniń jaǵymdy tustarymen qosa, jaǵymsyz tustary bar ekenin aıtady.Qalaı desek te, evreı balalary jylý men meıirimge zárý emes. Eń bastysy, olar ózderine senimdi ári tabysty bolady.

1. Balany kemsitýge bolmaıdy

Evreı halqynda qaı ana bolmasyn balasyna eshqashan «sen jamansyń» dep aıtpaıdy. Onyń ornyna: «Sen sıaqty keremet bala mundaı aqymaqtyqqa qalaı bardy?» deıdi.

«Meniń balamda kemshilik joq jáne bolmaq emes» - bul evreı ananyń basty ustanymy. Anasy balasynyń kemshiligin kórýi múmkin, biraq ol týraly ana eshkimge tis jarmaıdy.

2. Shamaly erkindik

Evreı otbasynda balaǵa erkindik berý jáne joǵary talap qoıý sıaqty bir-birine qaıshy keletin eki ustanymdy úılestirýge tyrysady. Bul degenimiz qabyrǵasy berik, keń, jaryq bólme degen sıaqty.

Evreı otbasynda bala ata-anasynyń basyna shyǵyp oınap, anasynyń bet boıaýymen ákesiniń qujattaryna sýret salýy múmkin. Bul úshin balaǵa ata-ana aıqaılamaıdy. Evreılik ata-ana úshin, balanyń erkindigi – arnaıy tárbıe tásili emes, aýadaı qajet dúnıe. Al bala shekten shyqqan jaǵdaıda qatal tárbıe bastalady. Bala da muny túsinýi qajet. Sebebi, anasynyń átirin tógýge ruqsat berilgenmen, ájesiniń basynan uryp oınaýǵa eshqashan ruqsat joq!

3. Balany maqtaı berý

Anasy balany únemi maqtaı beredi. Bala kishkene qolyn qımyldatsa da, bir býyn artyq oqysa da, anasy úshin ol úlken jetistikpen para-par. Bul «jańalyqty» balanyń kózinshe barlyq tanystarǵa, týystarǵa habarlaıdy. Al odan da úlken jetistikke jetken bala mindetti túrde qolpashtalyp, maqtaý-madaqtaýǵa ıe bolady.

4. Óziniń is-áreketine jaýapkershilikpen qaraý

Evreıler balanyń kóz aldynda jasalǵan kez kelgen is-árekettiń saldary qıyn bolýy múmkin ekenin biledi. Balanyń aldyndaǵy jaýapkershilikti sezinedi. Sol sebepti oılanbaı sóıleı salý, oǵash is-áreket jasaý degen sıaqty dúnıelerdi balaǵa kórsetpeýge tyrysady. Sol arqyly balaǵa óziniń is-áreketine, sózine jaýap berýge úıretedi.

5. Otbasyndaǵy mahabbat pen syılastyq – balanyń psıhıkalyq saýlyǵynyń kepili

Evreı dástúri kez kelgen otbasynyń negizi áke men ana ekenin erekshe dáripteıdi. Sondyqtan balaǵa erte jastan ananyń ákege degen yqylasy men ákeniń anaǵa degen qurmeti arqyly tárbıe beredi. Eger bala ata-anasynyń qarym-qatynasy durys ekenine, olardyń birin-biri qurmettep, syılaıtynyna kózi jetip, mahabbatty kórip ósse, ol ózin qorǵanysta sezinedi. Sonymen qatar, ata-ananyń mundaı áreketi – bala úshin úlgi-ónege. Keıin ósken kezde, ol týra sondaı otbasyn qurýǵa umtylady.

6. Ata-ana bolýǵa úırený

Ata-ananyń tárbıesi bala týylmaı turyp bastalady. Turmysqa shyqqan qyzǵa «óziń úshin ómir súr» dep úıretpeıdi, eń negizgi qyzmetiń otbasyń men úıiń degen túsinik qalyptastyrady. Qajyrly, bilimdi, ózine senimdi bala tárbıeleý úshin, evreı halqy tárbıe berýdiń keshendi ádis-tásilderin daıyndaǵan. Izraılde kez kelgen adam osyndaı kýrstarǵa baryp, balaǵa tárbıe berýdiń túrli joldaryn úırene alady. Mundaı evreılik kýrstar álemniń basqa da qalalarynda bar. Bul jerlerde aıtylatyn eń basty qaǵıda – «áıel, ana», «er-azamat, áke» bolý úshin, bárin ózińnen bastaý kerek, ıaǵnı, ózińdi tárbıelep, ózińniń bilimińdi jetildir.

7. Ýaqytty durys paıdalanýǵa úıretý

Evreı balalary jalqaýlyq pen aýlada bos ýaqyt ótkizýdiń ne ekenin bilmeıdi: mýzyka, aǵylshyn tili, matematıka — az-azdan bolsa da, bárin bilýi tıis. Olar kishkene kezinen bastap únemi birdeńemen aınalysý durys dep sanaıdy.

Materıal  Mazhab.kz  saıtynan alyndy