Tarıh qoınaýynda búgingi kúnge deıin syry ashyla qoımaǵan bir qupıa bolsa, ol Shyńǵys han qupıasy. Ony bireýler qaıtalanbas úlken tulǵa dep baǵalap jatsa, endi biri qanysher jaýyzǵa balaıdy. Shyńǵys hannyń naǵyz kelbeti qandaı bolǵan? Bunyń syry belgisiz bolyp qala berer, bálkim. Alaıda, tarıhshy-ǵalymdarymyz Shyńǵys hannyń patshalyq etken zamany jaıynda óz shyndyqtarymen bólisti.

Muhtar Maǵaýın: «Orys soveti ıdeologıasy kelip jetkenge deıin búkil qazaq shyńǵys handy qurmettegen, qadir tutqan. Al odan keıin ulttyq sanamyzdan aıyrylǵanymyz sonshalyq, orystyń ıdeologıasymen ǵana emes, mektep oqýlyǵy dárejesindegi shovınısik ıdeologıamen ábden mıymyz ýlanǵan. Shyńǵys handy áli kúnge deıin jaýyz dep júrgender sol sanadan áli aryla almaı otyr».

Beksultan Nurjekeev: «Shyńǵys  han álemde óte keń taralǵan tulǵa. Ony oqyǵan adamnyń bári biledi.  Bireýler Shyńǵys han adamzatty kóp óltirgen qanysher deıdi. Olaı bolsa, bizde batyrlardyń bári qanysher. Qabanbaı, Naýryzbaıladrdy batyrlarymyz deımiz, olardyń bári kisi óltirgenderi úshin batyr bolǵan. Al, endi Shyńǵys han nege Qytaıdy basyp aldy, Horezmdi basty deısizder? Ol óz halqynyń alǵashynda álsiz bolǵanyn bilgen. Moǵol memleketin qurdy. Ol memleket endi máńgi bolý kerek qoı. Ol úshin ne isteıdi? Bul eldiń tóńireginde myqty memleket bolmaý kerek. Ol óz eliniń baıandy da máńgi bolýy úshin Qytaıdy da baǵyndyrdy, orysty da baǵyndyrdy, Horezmdi de baǵyndyrdy. Erteń meniń halqymdy qıratady-aý degen memleketerdiń bárin qurtty. Buny óz halqynyń bolashaǵyn oılap istegen».

Tileýberdi Ábenaıuly: «Eger Shyńǵys handy túrkilerdiń, musylmandardyń maıdanynda turyp aıtsa, musylmandyq turǵydan alǵanda, ol kisi – naǵyz ǵadaýatshy. Al, túrkiler turǵysynan aıtqanda, túrik halqyn birlikke keltirýshi. Adamzat turǵysynan qaraǵanda, ol kisi kúlli adamzat tarıhynda zaıyrly qoǵam qurǵan adam. Ony barlyq zamannyń ǵalymdary, tarıhshylary «Dúnıege beıbitshilik ákelgen adam» dep moıyndaıdy. Shyńǵys han adamzat tarıhyndaǵy eń parasatty tulǵa boldy...».

Maral Ysqaqbaı: «Biz tarıh sabaǵynda mindetti túrde orystyń tarıhyn oqydyq. Syr tarıhy degen aty ǵana bolmasa, negizi orystyń tarıhy boldy. Qazaqtyń tarıhy degen bolǵan joq. Alaıda, qazaq tarıhyna qatysty amaldary joqtyǵynan oqytatyn bir taqyryp boldy, ol Azıaǵa qatysty Shyńǵys hannyń orysty jaýlaýy. Biz solaı dep qabyldap óstik.

Shyńǵys han jaýlap alǵan jerleriniń ishinen tek dinı ortaǵa tıispegen. Dinı halyqty syılaǵan. Olardy salyqtan bosatqan, qudaıdyń ókili dep sanaǵan. Erekshe kómek kórsetken, meshitter salýǵa járdemin tıgizgen».