Saıasat
Ekonomıka
Áleýmet
Suhbat
Sport
Barlyq aımaqtar
Almaty oblysy
Atyraý oblysy
Aqmola oblysy
Aqtóbe oblysy
Batys Qazaqstan oblysy
Jambyl oblysy
Mańǵystaý oblysy
Túrkistan oblysy
Pavlodar oblysy
Soltústik Qazaqstan oblysy
Shyǵys Qazaqstan oblysy
Qaraǵandy oblysy
Qostanaı oblysy
Qyzylorda oblysy
Astana
Almaty
Tolyǵyraq
Quqyq
Bıznes-jańalyqtar
Áskerı jýrnalısıka
Saılaý 2021
Dıplomat mısıasy
Ákimderdiń reıtıńi
Koronavırýs
Taza Qazaqstan
El
Mádenıet
Medıa
Minber
Dástúrli án
Estrada
Kúı
Saılaý 2021
Dástúrli án
NEWS
Shoý-bıznes
Oqıǵalar
IT
Ult bolmysy
Ǵylym-bilim
Án-kúı
Qamshyger
Óner
Densaýlyq
Kásipker
Sharýashylyq
Foto-baıan
Sózdik
Qazaq daýysy
Bıznes
Nýrly jol
Aıtty-eı, baýyryń!
Naýka ı IT
Zań
Ómir
Qazaq daýysy (2 kezeń)
Qazaq daýysy (3 kezeń)
Qazaq daýysy (sheshýshi kezeń)
Memlekettik baǵdarlamalar
Qoǵam
Álem
Tarıh
Segiz órim
Kazakhstan
International
Music
Special reports
The Digital Kazakhstan
100 Concrete Steps
Today's paper
Elections
Entertainment
Car News
Saıahat
Fılosofıa
Detektıv
Tylsym
Taǵaıyndaý
Úkimet
Arnaıy jobalar
Tálim men tárbıe
Din
Ózgeris
Qazaq daýysy (1-kezeń)
Ádebıet
04:46, 25 qańtar 2025
USD
522
EUR
547
RUB
5
Túngi rejım
Kúndizgi rejım
Jańalyq usyný
Joba týraly
04:46, 25 qańtar 2025
USD
522
EUR
547
RUB
5
Túngi rejım
Kúndizgi rejım
Jańalyq usyný
Qazaqsha
Қазақша
Русский
English
Qazaqsha
قازاقشا
Saıasat
Ekonomıka
Áleýmet
Suhbat
Sport
Tolyǵyraq
Qarjy
Quqyq
Bıznes-jańalyqtar
Áskerı jýrnalısıka
Saılaý 2021
Dıplomat mısıasy
Ákimderdiń reıtıńi
Koronavırýs
Taza Qazaqstan
El
Mádenıet
Medıa
Minber
Dástúrli án
Estrada
Kúı
Saılaý 2021
Dástúrli án
NEWS
Shoý-bıznes
Oqıǵalar
IT
Ult bolmysy
Ǵylym-bilim
Án-kúı
Qamshyger
Óner
Densaýlyq
Kásipker
Sharýashylyq
Foto-baıan
Sózdik
Qazaq daýysy
Bıznes
Nýrly jol
Aıtty-eı, baýyryń!
Barlyq aımaqtar
Almaty oblysy
Atyraý oblysy
Aqmola oblysy
Aqtóbe oblysy
Batys Qazaqstan oblysy
Jambyl oblysy
Mańǵystaý oblysy
Túrkistan oblysy
Pavlodar oblysy
Soltústik Qazaqstan oblysy
Shyǵys Qazaqstan oblysy
Qaraǵandy oblysy
Qostanaı oblysy
Qyzylorda oblysy
Astana
Almaty
Joba týraly
Qaz
Қаз
Рус
Eng
Qaz
قاز
Basty bet
Uly kósh
Oralmandarǵa qatysty áli de kóptegen máselelerdi bir júıege túsirý qajet
Bilal Quanysh
06:16, 23 qazan 2012
Basyp shyǵarý :
3879
Bólisý:
Búgin(18 qazan kúni) Parlament Senatynyń jalpy otyrysynda depýtat Murat Baqtıaruly Úkimet basshysynyń atyna saýal joldap, onda oralmandarǵa qatysty sheshimin tabýǵa tıis ózekti máselelerdi kóterdi.«Qazaqstan óz táýelsizdigin jarıalaǵan alǵashqy kúnderi-aq Tuńǵysh Prezıdentimiz, Ult kóshbasshysy N. Nazarbaev taǵdyrdyń jazýymen álemniń ár túkpirinde tarydaı shashyrap júrgen óz qandastyrymyzdy tarıhı Otanyna kóship kelýge shaqyrǵan bolatyn. Elbasy tarapynan bul úshin asa zor qamqorlyq ta jasaldy. Arnaıy zań da qabyldandy. Soǵan sáıkes jyl saıynǵy etnıkalyq kósh-qon kvotasynyń sany 20 myń otbasyna deıin jetip, 2009-2011 jyldarǵa arnalǵan «Nurly kósh» baǵdarlamasy da qabyldanyp, júzege asyryldy. Sonyń nátıjesinde az ýaqyt aralyǵynda 1 mıllıonǵa jýyq qandastarymyz ata qonysqa oralyp, elimizdiń ósip órkendeýine, mádenıetimiz ben ana tilimizdiń damýyna zor úlesterin qosa bildi. Bul saladaǵy jıyrma jyldan astam kezeńnen bergi atqarylǵan jumystardy taldaý barysy kórsetip otyrǵanyndaı, oralmandarǵa qatysty áli de kóptegen máselelerdi bir júıege túsirý qajet sıaqty», degen depýtat osyǵan oraı birqatar usynystar aıtty. Birinshiden, ata jurtqa oralǵan aǵaıyndardy qonystandyrý aımaqtardyń áleýmettik-ekonomıqalyq suranystarynyń eskerýinsiz júzege asyrylyp kele jatqan syńaıly. Mysaly, Túrkmenstannan kelgen oralmandardyń 79 paıyzy bir ǵana Mańǵystaý óńirine qonystanǵan. Osylaısha oralmandardyń onsyz da halqy tyǵyz qonystanǵan nemese tabıǵı klımattyq jaǵdaıy qolaıly bolyp keletin óńirlerge, ne bolmasa áleýmettik-ekonomıkalyq damý deńgeıi joǵary aımaqtarǵa jappaı qonystandyrylýy keı jaǵdaıda osy óńirlerdiń áleýmettik shıelenisin ýshyqtyratyn jaǵdaıǵa ákelip te júr. Osyny eskere otyryp, senator aldaǵy ýaqytta elge oralatyn qandastarymyzdy óńirlerdiń áleýmettik-ekonomıkalyq suranystaryn zerttep baryp, ońtaıly qonystandyrý máselesin memlekettik turǵydan sheshýdiń arnaıy baǵdarlamasyn jasaý qajet dep sanaıdy. Ekinshiden, qazirgi ýaqytta memlekettik kosh-qon kvotasy múldem berilmeıtin boldy deýge bolady. «Nurly kósh» baǵdarlamasy da aıaqsyz qalyp barady. «Jumyspen qamtý-2020» baǵdarlamasyna saı oralmandarǵa qoldaý kórsetý máselesi retteledi degenmen, bul másele de áli belgisiz bolyp tur. «Kóshi-qon máselelerin keshendi sheshý úshin onymen tikeleı aınalasatyn memlekettik basqarý organdarynyń is-qımyly úılestirilmeı keledi. Kóshi-qonmen aınalysatyn ýákiletti organnyń jıyrma jyl ishinde tórt ret aýysýy bul mańyzdy máseleler boıynsha sheshimder qabyldaýdaǵy sabaqtastyq pen birizdiliktiń bolmaýyna alyp keldi. Nátıjesinde qonys aýdarý sharalaryna bólingen qyrýar qarajat talan-tarajǵa salynyp, sybaılas jemqorlyq kórinisteri de oryn aldy. Aldaǵy ýaqytta mundaıdy boldyrmas úshin kóshi-qonǵa qatysy bar máselelerdi úılestirip, sheship otyratyn naqtyly bir ortalyq nemese qoǵamdyq keńes qurý qajet dep esepteımiz. Tipti aldaǵy ýaqytta shet elden kóship keletin qandastarymyzdy qazaqstandyq qazirgi qoǵamǵa tezirek sińisip ketýine yqpaldasý maqsatynda burynǵy «Nurly kósh» baǵdarlamasy qaıta qaralyp, jańǵyrtylǵany da jón bolar edi dep sanaımyz», dedi M. Baqtıaruly. Úshinshi másele ‑ kóship kelgen oralmandardy áleýmettik qoldaý júıesin onan ári jetildirý. Bul rette depýtat olardy turǵyn úımen qamtamasyz etý búgingi kúnniń talaptaryna sáıkes kele de bermeıtinin, oralmandardyń jartysynan astamynda baspana joq ekenin, sondyqtan da oralmandardyń turǵyn úı quqyqtaryn qamtamasyz etý úshin olardy memlekettik turǵyn úı baǵdarlamasyna saı qoljetimdi turǵyn úılermen qamtamasyz etý tártibin engizý qajettigin aıtty. «Tórtinshiden, órkenıetti elder repatrıanttardyń óz elderine qonys aýdarýyn eń aldymen shet elderde uıymdastyrady. Olarda óz ata jurttaryna kóship kelgisi keletinderdiń barlyǵy aldyn ala tizimdeledi. Sosyn baryp, ornalastyrý máselelerin tolyqtaı sheship alyp baryp qana shaqyrady. Al, bizde bul másele áli kúnge deıin óz sheshimin tappaı otyr», ‑ dedi senator. Onyń aıtýynsha, «Halyqtyń kóshi-qony» týraly Zańda etnıkalyq kóshti uımdastyrýdy Qazaqstannyń shet eldegi elshilikteri júzege asyrady dep atap kórsetilgenimen, bul úshin áli kúnge deıin elshilikterge ne qarjy, ne arnaıy shtat bólingen emes. Bul jaıt shet el qazaqtarynyń ata jurtqa oralý máselesin barynsha qıyndatyp otyr. Ásirese, qazaqtar tyǵyz ornalasqan Qytaıdyń Úrimshi, Mońǵolıanyń Baıan-Ólgeı, Ózbekstannyń Tashkent, Nókis sıaqty qalalarynan Kóshi-qon mekemeleriniń shaǵyn ókildikterin ashýdy ýaqyt talabynyń ózi alǵa tartqandaı. Senator toqtalǵan besinshi másele ‑ Qazaqstanǵa qonys aýdaratyn oralmandar úshin aldaǵy ýaqytta olardyń dúnıe-múlkiniń kólemi men narqyna qarmastan kedendik alym-salyqtan bosatý. «Álemniń qyryqtan astam elinde 5 mıllıonnan astam qazaqtar turady. Shet eldegi qazaq mádenı ortalyqtaryna qarjylaı qoldaý kórsetý de kóńilden shyqpaıdy. Órkenıetti elder shet eldegi ulttyq mádenı ortalyqtaryna búdjetten arnaıy qarjy bólip, naqty qoldaý jasap keledi. Mysaly, Ońtústik Koreıa Almatydaǵy ADK-niń mádenıet saraıyn satyp alyp, Koreı mádenı ortalyǵyna aınaldyrdy. Germanıa Qazaqstandaǵy nemis mádenı ortalyqtaryna naqty qarjylaı kómek kórsetýde. Mine, osyǵan baılanysty aldaǵy ýaqytta shet elderdegi qazaq mádenı ortalyqtaryna qarjylaı qoldaý jasalǵanyn durys dep esepteımiz. Bálkim, únemi qazyna qarjysyna qol sala bermes úshin, Izraıl men Germanıanyń ozyq tájirıbesine súıenip, «Ulttyq kóshi-kon qoryn» qurý arqyly da biraz máseleni sheshýge qol jetkizý qajet te bolar. Jetinshiden, bir mıllıonnan astam etnıkalyq qazaqtary bar ejelgi kórshimiz Reseı memleketinde bir ǵana qazaq mektebiniń bolýy da oılantatyn jaǵdaı. Resmı derekter boıynsha sońǵy on bes jyldyń ishinde 45 mıllıon halyq ishki Qytaıdan Shyńjańǵa qonys aýdarǵan eken. Osy ólkedegi 400-ge jýyq taza qazaq mektepterinde 2008/2009 oqý jylynan bastap sabaqtar jappaı qytaı tilinde oqytylýda. Kórshi baýyrlas Ózbekstanda 500-ge jýyq qazaq mektepteriniń jartysy jabyldy, qalǵandary aralas mektepterge aınalyp ketti. Munyń ózi bul elderdegi qazaq etnosy on bes - jıyrma jyldyń aınalasynda tolyǵymen tilinen de, dilinen aıyrylady degen qaýipti bir oıǵa jeteleıdi», ‑ dedi ol.
Avtor: Qanat Mámetqazyuly
Qazaqstan Dúnıejúzilik bank reıtıńisinde 49-orynda
Aldyńǵy
Ziltemirshi Zulfıa Qytaıyna qaıtty
Kelesi
Pikir qaldyrý
Atyńyz
*
E-poshta
*
Pikir
*
Saqtaý
Qatysty Maqalalar
Qazaqstandyq startap CodiPlay 9 mln dollar ınvestısıa tartty
16:01, 24 qańtar 2025
Osnovnaıa mısıa - Zakon ı Porádok
15:29, 24 qańtar 2025
Bizde aýyldy damytýǵa qatysty 3-4 memlekettik baǵdarlama bar. Kerek bolsa, olardy qaıta qarastyramyz, - deıdi vıse-premer.
14:55, 24 qańtar 2025
"Eki sıyr ustaıdy, biraq sút ótkizetin jeri joq". Bozymbaev aýyldaǵy problemalardy atady
14:34, 24 qańtar 2025
Qazaqstanda jańa merekeler paıda boldy
14:06, 24 qańtar 2025
Sońǵy jańalyqtar
Eń kóp oqylǵan
Qazaqstandyq startap CodiPlay 9 mln dollar ınvestısıa tartty
16:01, 24 qańtar 2025
Osnovnaıa mısıa - Zakon ı Porádok
15:29, 24 qańtar 2025
Bizde aýyldy damytýǵa qatysty 3-4 memlekettik baǵdarlama bar. Kerek bolsa, olardy qaıta qarastyramyz, - deıdi vıse-premer.
14:55, 24 qańtar 2025
"Eki sıyr ustaıdy, biraq sút ótkizetin jeri joq". Bozymbaev aýyldaǵy problemalardy atady
14:34, 24 qańtar 2025
Qazaqstanda jańa merekeler paıda boldy
14:06, 24 qańtar 2025
Ýnıversıada-2025: Qazaqstan sportshylary qansha medal jeńip aldy
12:45, 24 qańtar 2025
Obespechenıe blagopolýchıa deteı – prıorıtet gosýdarstva: v Kazahstane tret naselenıa sostavláút detı
12:23, 24 qańtar 2025
Balalardyń ıgiligi – memlekettiń basym mindeti: Qazaqstan halqynyń úshten birin balalar quraıdy
12:04, 24 qańtar 2025
Turǵyn úılerdiń kireberisine QR kodtar jappaı ilingen: Mamandar alaıaqtyqtyń jańa túri týraly eskertti
10:49, 24 qańtar 2025
Mınıstr ıýstısıı RK Erlan Sarsembaev vystýpıl s dokladom ob ıspolnenıı mejdýnarodnyh obázatelstv v oblastı zashıty prav ı svobod cheloveka v RK na 48-ı sessıı Soveta OON v Jeneve
20:14, 23 qańtar 2025
QR Ádilet mınıstri Erlan Sársembaev BUU Keńesiniń Jenevadaǵy 48-sessıasynda QR Adam quqyqtary men bostandyqtaryn qorǵaý salasyndaǵy halyqaralyq mindettemelerdiń oryndalýy týraly baıandama jasady
20:10, 23 qańtar 2025
Bıyl Abaı oblysy Úrjar aýylyndaǵy áýejaı termınaly jańǵyrtylady
15:59, 23 qańtar 2025
Jyly jaqqa saıahattaımyn degen 53 adam aldandy
15:21, 23 qańtar 2025
Baýyrjan Babajanuly Qazaqstan Jazýshylar odaǵy Astana qalalyq fılıalynyń tóraǵasy qyzmetine taǵaıyndaldy
14:37, 23 qańtar 2025
Qazaqtar dárethanaǵa barýdy orystardan úırendi: Belarýs azamatshasy 2 jylǵa sottaldy
12:39, 23 qańtar 2025
"Úlgi bolyńyzdar!". Ulttyq komısıa músheleri ata-analarǵa úndeý jarıalady
19:46, 22 qańtar 2025
OBRASHENIE CHLENOV NASIONALNOI KOMISSII PO DELAM JENSHIN I SEMEINO-DEMOGRAFICHESKOI POLITIKE PRI PREZIDENTE RESPÝBLIKI KAZAHSTAN K RODITELSKOI OBSHESTVENNOSTI
18:42, 22 qańtar 2025
"Dádá Donaldtan" jalyndy sálem": Depýtat elde LGBT nasıhatyna tyıym salýdy usyndy
17:23, 22 qańtar 2025
Adebiportal.kz jańa aýdıokitaptarmen tolyqty
16:19, 22 qańtar 2025
TAS Group – elimizdiń eń qazaqı kompanıasy
16:13, 22 qańtar 2025
AQSH Qazaqstannan 49 jylǵa jalǵa jer alady
12:20, 22 qańtar 2025
Qazaqstanda balasy joqtarǵa salyq salý usynyldy
11:23, 22 qańtar 2025
Sherzat Polattyń ólimine qatysty qylmystyq isti tergeý aıaqtaldy
11:07, 22 qańtar 2025
"Higgsfield AI": Qazaqstandyq startap Google-diń úzdik jobalary qatarynda
21:31, 21 qańtar 2025
Lesnye ekosıstemy: Porýchenıe akımatam po ınısıatıve «Atameken»
20:16, 21 qańtar 2025
URPAQ TÁRBIESİ – ULT BOLASHAǴY
11:06, 06 jeltoqsan 2024
"ÁKE – ASQAR TAÝ" ekendigin esińizden shyǵarmańyz!
09:25, 19 qarasha 2024
Qazaqstandyqtar tuzdy kóp tutynady – dárigerler dabyl qaqty
07:09, 06 jeltoqsan 2024
“Qamshyny” bergeniń, yrqyna kóngeniń”…
14:41, 15 jeltoqsan 2024
Qańtar oqıǵasy kezinde azaptalǵan Qyrǵyzstan ánshisi 61 mln ótemaqy talap etti
15:35, 15 jeltoqsan 2024
Abaı oblysynda «Turmystyq zorlyq-zombylyqqa qarsy turý: máseleler men sheshimder» konferensıasy ótti
07:28, 06 jeltoqsan 2024
2034 jylǵy fýtboldan Álem chempıonaty Saýd Arabıasynda ótetin boldy
15:25, 15 jeltoqsan 2024
Mańǵystaýda ekologıalyq mádenıetti qalyptastyrý
09:14, 08 qarasha 2024
Atyshýly transgender Amılaı qamaýǵa alyndy
15:13, 12 jeltoqsan 2024
Qamshy ataýynyń etımologıalyq máni
14:30, 11 jeltoqsan 2024
Qazaqstandaǵy óńirlerde qandaı ınvestısıalyq jobalar iske asyrylady?(3-bólim)
12:17, 14 qarasha 2024
Prezıdent Qazaqstannyń Japonıadaǵy jańa elshisin taǵaıyndady
09:38, 12 jeltoqsan 2024
Májilismen Ardaq Nazarov Talǵardaǵy jaǵdaı týraly óz pikirin aıtty.
16:13, 11 jeltoqsan 2024
Abaı oblysynyń ortalyǵynda jańa stadıon qurylysynyń kapsýlasy salyndy
14:38, 24 qazan 2024
Abaı oblysy Kókpekti aýdanynda turǵyndarǵa páter kiltteri tabys etildi
09:48, 24 qazan 2024
Qoǵam qaıratkeri Serikbolsyn Ábdildın týraly derekti fılm jaryq kórdi (Vıdeo)
13:17, 13 jeltoqsan 2024
Qazaqstan rekordtyq deńgeıde astyq jınady
12:54, 16 qarasha 2024
Ulttyq kıim: "Han Shatyr" halyqtan keshirim surady
11:39, 17 jeltoqsan 2024
Qazaqstanda elektr energıasyna tarıfter qaıtadan kóteriledi
12:34, 16 qarasha 2024
Qaryzdy búdjettiń tesigin jabýǵa paıdalanyp otyrmyz — depýtat
13:50, 19 jeltoqsan 2024
Qazaqstannan sońǵy 9 aıda 10 myńnan asa adam kóship ketken
14:22, 19 jeltoqsan 2024
Qazaqstannyń aýyl sharýashylyǵy: 2024 jylǵy reformalar jáne eksporttyq áleýet
12:46, 16 qarasha 2024
16-17 jeltoqsanda Qazaqstan-Qytaı shekarasyndaǵy beketter ýaqytsha jabylady
11:42, 13 jeltoqsan 2024
Qazaq tilinde sóıleıtin japon blogeri Iýdzı Natsýma "QR týrızmi elshisi" atandy.
12:30, 13 jeltoqsan 2024
Qamshy túrleri jáne sıpattamasy
10:13, 06 jeltoqsan 2024
Pikir qaldyrý