Adamzat qoǵamynyń ejelgi qoǵamdyq qurylymdar kezeńinen ǵylym men tehnıkasy damyǵan aqparattyq dáýirge deıingi damý satysynda eńbektiń alar orny erekshe. Adamzattyń rýhanı mádenıetine aınalǵan dinı ilimder traktattary men memlekettik qurylymdardyń ıdeologıasynda adal eńbek etý máselesi erekshe mánge ıe. Sonyń ishinde ıslam dininde adal eńbek etý, taza jolmen otbasyn asyraý, qoǵamǵa paıda keltirý máseleleri jan-jaqty qamtylǵan.

Muhammed paıǵambar óz hadısterinde «Adal kásip etý – ár musylmanǵa paryz», «Adal tabys tabýǵa shyqqan adam jıhadta júrgen kisi tárizdi», – dep barsha musylman úmbetin kisi aqysyn jemeýge, ar aldynda da, adam aldynda da barynsha adal bolýǵa shaqyryp, eńbektiń mártebesin joǵary qoıady. Iaǵnı, eńbek etken adamnyń ǵana tabysqa jetetinin aıtyp, kerisinshe jalqaýlyqtyń kedeılik pen muqtajdyqqa sebepshi bolatynyn kórsetedi.

Birde Muhammed paıǵambar qaıyr surap otyrǵan bir ǵaripke kóringenge qol jaıyp otyrmaı, taýdan otyn shaýyp, bazarǵa aparyp satyp, nápaqa tabýǵa keńes beredi. Keıin sol ǵarip eńbeginiń arqasynda adam qataryna qosylǵan eken. Munyń bári ıslam dininiń jalqaýlyq pen toǵysharlyqtan aýlaq bolýǵa úndep, adal kásippen mal tabýǵa shaqyratynyn kórsetedi.

Islam dininde kásiptiń negizgi kózderiniń biri retinde saýda-sattyq joǵary baǵalanady. Muhammed paıǵambar bir hadısinde: «Eń taza jáne adal tabys - saýda jasaıtyndardyń tabysy. Olar sóılegen kezde ótirik aıtpaıdy, ózderine bir nárse amanat etken kezde amanatqa qıanat jasamaıdy. Ýáde berse, ýádelerinen taımaıdy, satyp alǵan kezde zatty jamandamaıdy, satqan kezde taýardy orynsyz maqtamaıdy, qaryzdanǵan kezde qaryzdaryn keshiktirmeıdi. Alashaq bolǵan kezde qıyndyq týdyrmaıdy», – dep adal saýdagerdiń abyroıyn joǵary baǵalaǵan.

Búgingi qoǵam turǵysynan alǵanda, eńbek máselesine qatysty ustanymdar, sonyń ishinde azamattardyń ál-aýqatyn arttyrý jáne ómir súrý deńgeıin jaqsartý Qazaqstan Respýblıkasynyń ishki saıasatyndaǵy basym baǵyttardyń biri bolyp tabylady.

Eńbek máselesi QR Prezıdenti N.Nazarbaevtyń «Qazaqstannyń áleýmettik jańǵyrtylýy: Jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamyna qaraı 20 qadam» atty tujyrymdamalyq baǵdarlamasynda jan-jaqty qamtylyp, halyqtyń áleýmettik-turmystyq jaǵdaıyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan is-sharalardy júzege asyrý úshin Úkimetke tıisti tapsyrmalar berilgen. Atalǵan tujyrymdamalyq baǵdarlamada azamattardy jumyspen qamtý, shaǵyn jáne orta bıznesti damytý, sondaı-aq ózge de mańyzdy áleýmettik máseleler kóterilgen.

Elbasynyń tapsyrmasyna sáıkes ortalyq memlekettik organdar tarapynan elimizdi áleýmettik damytýdyń jalpyulttyq jospary ázirlenip, naqty is-sharalar atqarylýda. Sonyń ishinde áleýmettik eńbek qatynastarynyń tıimdi modýlderin qalyptastyrý, jumyspen qamtý baǵdarlamalarynyń tıimdiligin arttyrý arqyly jumyssyzdyq deńgeıin tómendetý boıynsha keshendi jumystar júrgizilýde. Sonyń biregeıi «Jumyspen qamtý jol kartasy 2020» memlekettik baǵdarlamasy iske asyrylýda. Jol kartasy sheńberinde jumys oryndaryn saqtaý jáne jumyspen qamtýǵa járdemdesýdiń arnaıy sharalaryn ázirleý, údemeli ındýstrıalyq-ınnovasıalyq damýǵa kóshý, jumyspen qamtýdyń odan ári ósý múmkindikterin keńeıtý, eńbek resýrstarynyń sapasy men ekonomıkalyq belsendiligin arttyrýdyń jańa tásilderin ázirleý men iske asyrý boıynsha aýqymda sharalar atqarylýda.

QR Prezıdenti N.Nazarbaev Jalpyǵa Ortaq Eńbek ıdeıasynda halyqty tutynýshylyq psıhologıa men toǵysharlyq kózqarastan arylyp, qoǵamǵa paıdaly eńbek etýge úndeıdi.

Elbasy tek qajyrly eńbek qana laıyqty tabysqa jetkizetinin tilge tıek etip, elimizdiń barlyq azamattaryn ózderiniń áleýmettik máselelerin ózderi sheshýge múddeli bolýǵa shaqyrdy. Sebebi ótken ǵasyrdyń ekinshi jartysynda keńinen taraǵan tutynýshylyq qoǵam ıdeologıasynyń álemniń damyǵan elderinde jappaı áleýmettik masyldyqtyń týyndaýyna ákelgeni jáne jahandyq daǵdarystyń basty sebepteriniń biri bolǵany belgili.

Joǵaryda aıtylǵan máseleler ıslam dini men qazirgi Qazaqstan qoǵamyndaǵy eńbek máselesine qatysty ustanymdardyń úndesip jatqanyn kórsetedi.

Sondaı-aq, halqymyzdyń dástúrli rýhanı muralarynda da eńbektiń ornyn erekshe atap ótilip, tárbıelik máni zor naqyl sózdermen aıshyqtalyp atadan balaǵa berilip otyrǵan.

«Meshkeı degen jaqsy at emes» deıtin halqymyz, jalqaýlyq pen boıkúıezdikke boı aldyryp, jatypisherlik pen toǵysharlyqqa salynǵan adamnyń abyroı tappaıtynyn meńzeıdi. Al «Eńbektiń kózin tapqan, baılyqtyń ózin tabady» dep eńbekqor adamnyń qarjylyq táýelsizdikke qol jetkizip, materıaldyq jáne ózge de qundylyqtardy ıgerý múmkindigine ıe bolatynyn aıtady. «Jaman bolatyn jigit sheginshek keler, kedeı bolatyn jigit erinshek keler» degen dana qazaq kásip istep mal tabam degen adamǵa jalqaýlyq pen erinshektikten arylyp, tartynbaı óz isin bastaý kerek ekendigine nazar aýdarady.

Adamdardyń ekonomıkalyq jáne rýhanı qajettilikterin qanaǵattandyrýǵa baǵyttalǵan kez-kelgen qyzmet salasynda adal eńbek etken, sapaly qyzmet túrin usynǵan jáne saýda-sattyq salasynda barynsha adal bolýǵa tyrysqan árbir azamat ultymyzdyń básekege qabilettilik deńgeıiniń joǵary bolýyna ózindik úles qosary sózsiz.

Q.Beısenǵazın,

QR DİAQM DİK Din máseleleri jónindegi ǵylymı zertteý jáne taldaý ortalyǵynyń jetekshi ǵylymı qyzmetkeri