Ózderińizge belgili, bıyl El­basy tapsyrmasymen elimizde «Nurly jer» turǵyn úı baǵdarla­masyn júzege asyrý jumystary bastaldy. Osyǵan oraı jaqyn bolashaqtaǵy 15 jylda óte mańyz­dy maqsat – elimizde 1,5 mln. otba­sy baspanamen qamtamasyz etiledi dep kútilýde. Bul rette Almaty qalasynda «Nurly jer» baǵdar­lamasy aıasynda 73 úıdiń qury­lysy júredi dep josparlanǵan. Al onyń ishinde 24 turǵyn úıdiń qurylysy aǵymdaǵy jyldyń sońyna deıin bitedi dep kózdelgen.

Qazir qalaǵa qys maýsymy jaqyndap keledi. Endi birneshe kúnderden soń qar jaýyp, kún sýytatyny boljanýda. Osy turǵyda qalyptasqan dástúr boıynsha shaharda jumys yrǵaǵy báseńsip, ala jazdaı ǵımarattyń syrtqy qorabyn salyp bitirgen qurylysshylar úıdiń ishki óńdeý jumysyna kirisetini belgili. Bul rette, qazir Almatyda turǵyn úı jáne azamattyq maqsatta 1140 nysan salynyp jatyr eken. Onyń ishinde 762 ǵımarat jeke kásip­kerlerdiń óz esebinen jáne 378 qurylys nysany qalalyq búdjettiń qarjylan­dyrýymen salyný ústinde.

Jalpy, qazir qalada qurylys jumys­tary beleń alǵan. Mysaly, memlekettik baǵdarlamanyń qalalyq ákimdik jelisimen 2016-2017 jyldary shaharda 1040 páterli 19 turǵyn úı salyndy. Sondaı-aq, «Qol­jetimdi baspana» baǵdarlamasy aıasynda bıyl «Saıaly» jáne «Jas qanat» yqshamaý­dandarynda 17 turǵyn úı paıdalanýǵa beriledi dep kútilip otyr. Sosyn «Eski úılerdi súrý» qalalyq baǵdarlamasy sheńberinde úsh jańa turǵyn úı boı kótergen. Atap ótetini, sońǵy jyldary negizgi qurylys jumystary Naýryzbaı batyr aýdanynda júrip jatyr.

Budan basqa, bıyl megapolıste 42 bilim berý mekemesi qurylysyn kóterý jáne seıs­mıkalyq turǵyda nyǵaıtý jumystary júrgizý kózdelgen edi. Solardyń ishinde 29 nysan jyl aıaǵyna deıin paıdalanýǵa beril­edi dep kútilgen. Sonymen qatar, qa­zirgi tańda qaladaǵy 18 nysanda qurylys jáne jóndeý jumystary júrip jatyr.

Ózderińizge belgili, «Eski úılerdi súrý» baǵdarlamasy elimiz boıynsha eń alǵash Almaty qalasynda qolǵa alynǵan bolatyn. Osy rette qalalyq Sáýlet jáne qala qurylysy basqarmasynyń málimeti boıynsha, qazirgi tańda megapolıstegi eski, jaramsyz dep tanylǵan myńǵa tarta turǵyn úıdiń ishinde bıylǵy jyly 56 úı buzylyp, súriletini josparlanǵan. Jáne typ-tıpyl etilip súriletin bul úılerdiń ornyna jańa eńseli turǵyn úıler boı kóteretin bolady. Árıne, qolǵa alynyp jatqan baǵdarlamanyń mańyzdylyǵy men tıimdiligi de osynda.

Bul turǵyda ústimizdegi jyly Almaty­da 297 páterden turatyn úsh birdeı turǵyn úıdiń qurylysy bitip, paıdalanýǵa berildi. Jalpy aýmaǵy 21,3 myń sharshy metrdi quraıtyn bul úıler Jandosov kóshesiniń boıyndaǵy Súleımenov pen Shepkın kósheleriniń arasynda ornalasqan. Atap ótetini, salynyp jatqan bul turǵyn úılerdiń sapasyna sol saladaǵy óte kóp adamdar jaýap beredi eken.

Jalpy, «Eski úılerdi súrý» baǵdar­lamasy sheńberinde Almaty qalasy aýmaǵynda  2017–2024 jyldar arasynda ábden tozyǵy jetken jalpy sany 1034 eski úı buzylyp, qaıta jańartylady dep josparlanǵan.

Árıne, biz ár kezde «basynda úıi bardyń, jap-jaqsy kúıi bar» degendi jıi aıtamyz. Bul rette Almaty qalasyndaǵy kóp ǵımarattar túrli tabıǵı apattar men keleńsizdikterden qorǵalmaǵany jasyryn emes. Sondyqtan da ótken ǵasyrdyń 70-shi jyldary japondyqtar almatylyqtar týraly «erjúrek 900 myńdaı (ol kezde Almatyda osynsha adam turatyn) meken etetin qala» dep ataǵan eken. Óıtkeni, Almaty shahary jer silkinisi óte qaýipti aýdanda turatyny belgili. Mysaly, HVİİİ ǵasyrdyń aıaǵy men HİH ǵasyrdyń aıaǵynda munda kúshti zilzala bolǵany tarıhtan málim. Sosyn qala árqashan joıqyn tasqyn sýǵa keýdesin tosyp keledi. Onyń saldaryn sońǵy jyldary ózimiz de anyq baıqap júrmiz.

Mine, osyǵan baılanysty budan bir­neshe jyl buryn shaharda «Almaty qala­syn jer silkinisinen qorǵaý» baǵdarlamasy qolǵa alyndy. Onda keltirilgen málimetter boıynsha, qazirgi tańda Almaty turǵyn­darynyń 27 paıyzy jer silkinisinde qaýipti turǵyn úılerde, 31-i áli qandaı ekendigi anyqtalmaǵan úılerde jáne tek 42 paıyz almatylyqtar seısmıkalyq tózimdi ǵımarattarda turady eken.

Bul qaýipten bizdi úılerdi pasporttaý baǵdarlamasy ǵana saqtandyrady eken. Óıtkeni, taıaýda elimizdegi ár kópqabatty turǵyn úıdiń óz tólqujaty bolady. Soǵan sáıkes barlyq kópqabatty turǵyn úıler kondomıným nysany retinde  tirkeletin kórinedi. Qazir mundaı qujat elimizdegi árbir úshinshi kópqabatty úıde ǵana bar eken. Bul rette turǵyn úıdiń jaı-kúıi men sapasy respýblıkalyq turǵyn úı-kommýnaldyq bazasyna engizilip, ár turǵynnyń jalpy múlki sanalady.