It jylynda ıt satqyshtar kóbeıip jatyr. Tipti ony ashyqtan ashyq ǵalamtorda da jarıalaıtyn bolǵan. Osy aptanyń ózinde 2 oqıǵa boldy. 

Zań boıynsha, janýarlardyń, sonyń ishinde tórt aıaqtylardyń ómirine qastandyq qylǵandar jazalanady. Zańdy belden basyp jeti qazynanyń birin saýdaǵa salyp jatqandar men alyp jatqandar kimder?

«Bizdiń elimizde koreı meıramhanalary bar. Az emes. Qazir biz solardyń birine kirip, olardyń qandaı etten tamaq ázirleıtinin, ári ony qaıdan alatynyn bilýge tyrysyp kórmekpiz. Ol úshin maǵan jasyryn kamera kómektesedi» - Eýrazıa birinshi arnasynyń tilshisi Aıaýlym Muratqyzy.

-Máso sobakı? Ý nas estsýpchıkı sobachkı.

-A kak nazyvaetsá

-Pasınta. Ý nas ee netý v menú. 

Mázirde joq, biraq surasań taýyp beredi. 

-Prám ız máso sobakı da?

- Da,da..

-Otkýda vy ee berete?

-K nam zavozát. Spesıalno zakazyvaem.

- Otkýda? Ne vladeıý takoı ınformasıeı. No sobaka voobshe svejaıa».

Daıashy ıttiń etin qaıdan alǵanyn aıta almady. Biraq, onyń jańa soıylǵanyn jetkizdi. Usynys bar, demek suranys ta bolady.  

- A eshe kogda býdýt sobakı na máso? 
- Ne znaem. 
- No vy nam soobshıte togda…

Bul beınejazbany eriktiler túsirgen. Satýshy etke satpaq ıtti 8 myń teńgege baǵalap otyr. Janýarlardyń ómirine beı-jaı qaramaıtyn jandardyń sózinshe, olar satýshylardy ádette ǵalamtor arqyly tabady. Sóıtip, satyp alýshy retinde sol mańǵa barady. Aqshasyn berip, ıtti alady. Maqsat – ony jeý emes, qaıtken kúnde aıaýsyz jandardan aman alyp qalý. 

«Soıylýdyń az-aq aldynda qalǵan myna ıt qazir janýarlar úıinde. Mundaǵylar tipti oǵan Vasılısa degen esim qoıypty. Shamamen 3 jastaǵy urǵashy ıttiń kúshikteri de bar eken».

Munda kelgeli beri Vasılısanyń jaǵdaıynyń jaqsarǵany baıqalady. Bolmysynan momyn ıt bolǵany ma, áıteýir, basqa tórt aıaqtylarmen abalaspaǵanda eken. Bar bolǵany kishkentaı kúshikterin qorǵashtap álek. Oǵan tipti eriktiler de bolysýda.  

«Vasányń 5 birdeı kúshigi bar. Olardyń týǵanyna 1 aı ǵana boldy. Sondyqtan, olardy janýarlar úıindegi jyly jerge jaıǵastyrǵan» - tilshi Aıaýlym Muratqyzy. 

Tıyn tabam dep, tártipke baǵynbaı júrgenderdiń deni – jasóspirimder deıdi eriktiler. Óıtkeni olardyń isi tek janýardy qutqarýmen bitpeıdi. Taýardy ıemdengennen keıin  olar júgensizderdi tártipke salý úshin tártip saqshylarmen birge satýshynyń úıine qaıta keledi. 

Alaıda,   kámelettik jasqa tolmaǵandardyń tirligin balalyqqa balap, polıseıler jaǵdaıdy jyly jaýyp qoıady. Biraq, kúnde osyndaı keleńsizdikpen kezigip júrgen eriktilerdiń aıýynsha, olar mundaı qadamǵa óz erikterimen barmaıdy. 

«Telefon arqyly men bir er azamatpen  4 ret sóılestim. Alaıda, ıttiń etin puldaýǵa 13-14 jastaǵy eki bala keldi. Muny olar óz erkimen isteýi aqylǵa qonymsyz. Óıtkeni, polıseıler olardy izdep barǵanda úılerinde  ata-anasy, ájesi bári boldy. Demek, osynyń bárine úıdegi úlkender kináli. Balaǵa durys tárbıe berip otyrǵan joq» - deıdi janýarlardy qorǵaýshy erikti Janna Qasenova. 

"Paıda kózin izdegen kásipkerlerdiń kózine kóshede qarǵy baýsyz qańǵyp júrgen tóbetter túsip júrgen joq pa eken?" dep kúdiktendik. Olaı deıtinimiz, qoqys jáshikterin torýyldap júretin ıt-mysyqtardy qalanyń kez kelgen jerinen kóre alasyz. Al, olardy aýlap, etin paıdalanatyndar tipten qaýipti. Óıtkeni, satylǵan ıtterdiń barlyǵynda birdeı eshqandaı qujat bolmaǵan.  

«Ereje boıynsha sol ıtterdiń qujattary bolýy tıis. Medısınalyq kitapshasy bolýy kerek bolatyn. Onyń qujattary eshqandaı bolmaǵan. Ol qazir ári qaraı tekserýge jatady» - qalalyq İİD-niń baspasóz hatshysy Sofá Qylyshbekova. 

Al, haram etti asyna aınaldyratyn keıbireýler ony aýrýlarǵa paıdasy bolǵandyqtan, tutynatyndyqtaryn aıtyp aqtalyp jatady. "Ittiń etin jeseń, tumaý bolmaısyń" degen qańqý sóz de el arasynda tańsyq emes. Týberkýlezden de aıyqtyratyn osy ıttiń eti dep  aıtatyndar da bar.Al, kásibı mamandar bul faktilerdi joqqa shyǵarp otyr.  

«Qazaq óziniń mádenıeti boıynsha ıttiń etin jeý degen joq. Sondyqtan oǵan baǵa berý veterınarlyq saraptama jasaý degen bizdiń zańnamalar boıynsha belgilenbegen. Iaǵnı ony zıan dep te, paıdaly dep te aıta almaımyz.Óıtkeni ol týraly ǵylymı zertteý nátıjıjelerin kórgen joqpyz» - Veterınarlyq baqylaý eáne qadaǵalaý komıtetiniń veterınarlyq sharalard uıymdastyrý basqarmasynyń basshysy Amangeldi Eshmuhamedov.

Qazaq burynnan ıtti adamǵa adal dos kórgen. Halqymyz tipti ony jeti qazynanyń biri sanaǵanmen, zıandy jaqtaryna kóp kóńil bólgen. Sol sebepti ıttiń etin jeýdi jaramsyz sanap, odan aýlaq júrýge tyrysqan.   Al, tóbetke tábeti tartyp turatyndardy kóp qazaqtyń túsinýi ekitalaı. Ony unatpaıtyn adamyna «ıttiń etinen jek kóremin» degen turaqty tirkesten-aq ańǵara alamyz.

Gúlnur Jaqsylyqova