Qanysh Imantaıuly Sátbaev – Jezqazǵan ken ornyn ashýy, Metalogenıa ǵylymı mektebiniń negizin qalaýshy, Qazaq ǵylym akademıasynyń negizin qalaýshy jáne onyń tuńǵysh Prezıdenti, qazaqtan shyqqan tuńǵysh akademık.
Qanysh Imantaıuly 1899 jyldyń 12 sáýirinde qazirgi Pavlodar oblysynyń Baıanaýyl aýdanynda (burynǵy Semeı gýbernıasynyń Pavlodar ýezindegi Aqkelin bolysy) Imantaı bıdiń otbasynda dúnıege kelgen. Shyn esimi Ǵabdýlǵanı. Úlken uly Ǵabdýl-Ǵazızdi erkeletip Bókesh degen sıaqty, Ǵabdýl-Ǵanıyn da anasy Álıma «Ǵanıym, Ǵanyshym» dep ataǵan. Bala oblystyq mektepke barǵanda jýrnalǵa esimi Qanysh bolyp jazylyp ketken.
Saýatyn aýyl moldasynan ashqan bolashaq ǵalym, keıin Shorman aýylynda ornalasqan mektepke qatynaı bastaıdy. Tórt jyldyq baǵdarlamany úsh jylda aıaqtaıdy. 1911 jyldan bastap Pavlodardaǵy 2-synypty orys-qazaq ýchılıshesine attanady. Atalǵan bilim ordasyn merziminen bir jyl buryn bitirip shyǵady.
1914 jyly Semeı muǵalimder semınarıasyna túsip, ony tórt jylda aıaqtap, bastaýysh mektepterge orys tilinen sabaq berýge quqyq beretin kýálikke ıe bolady.
1918 jyldyń kúzinde Zemstvo basqarmasynyń qarjysymen Alash qalashaǵynda ashylǵan, aýyldyq qazaq mektepteri úshin muǵalim bolyp, eńbek jolyn bastaıdy. Kýrs bastyǵy - Troısk medresesin támamdaǵan Mánnan Turǵanbaev, oqý isiniń meńgerýshisi Pavlodarda jáne Semeıde ózimen synyptas - Júsipbek Aımaýytov.
Atqarǵan qyzmeti
1920- 941 jyldary Baıanaýylda halyq sýdıasy, «Atbastústimet» tresi geologıa bóliminiń, Qarsaqtaı mys kombınaty geologıalyq barlaý bóliminiń bastyǵy, kombınattyń bas geology qyzmetterin atqarǵan.
1941-1952 jyldary KSRO Ǵylym akademıasy Qazaq bólimshesiniń quramyndaǵy Geologıa ǵylymdary ınstıtýtynyń dırektory, KSRO Ǵylym akademıasynyń Qazaq bólimshesi Tóralqasy tóraǵasynyń orynbasary, tóraǵasy, Qazaqstan Ǵylym akademıasynyń prezıdenti bolǵan.
1952 jyly ámirshildik júıeniń tarapynan qysymǵa ushyrap, qyzmetinen tómendetilip, Qazaq KSR Geologıa ınstıtýtynyń dırektory bolyp taǵaıyndalǵan.
1955 jyly Qazaq KSR Ǵylym akademıasynyń prezıdenti bolyp qaıta saılanyp, ómiriniń sońyna deıin osy qyzmetti atqarǵan.
1947 jyly Anglıaǵa sapar jasaǵan keńes parlamentarııiniń ishindegi qazaq ǵalymyna Ulybrıtanıanyń eks premer-mınıstri Ý.Cherchıll qaljyńdap «Barlyq qazaqtar siz sıaqty suńǵaq, batyr tulǵaly ma?» dep surapty. Sonda akademık Q.Sátbaev «O, joq, Cherchıll myrza, qazaqtardyń ishindegi eń kishisi men, halqym menen de bıik» dep jaýap beripti.
Qanysh Sátbaev atynda
Qazaqstan Ǵylym akademıasynyń Geologıa ǵylymdary ınstıtýty,
Sátbaev qalasy
Sátbaev ǵalamshary,
Qanysh Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıteti
Sátbaevtyń muzdyǵy
Qarataýdaǵy vanadıı ken ornynan tabylǵan «Sátbaevıt» mıneraly,
«Akademık Sátbaev» gladıolıýs gúli
Sátbaev kóshesi (Almaty)
Sátbaev kóshesi (Astana)
Eline ólsheýsiz eńbek sińirgen ǵalym 1964 jyldyń 31 qańtarynda 64 jasynda dúnıe saldy.
Pikir qaldyrý