Qazaqstanda «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy iske qosylǵaly Qazaqstan Respýblıkasy halqynyń sıfrly saýattylyǵy artty. Oǵan Qazaqstan óńirlerinde júrgizilip jatqan túrli is-sharalardy ataýǵa bolady. Ondaǵy basty maqsat – halyqtyń sıfrly saýattylyǵyn arttyrý.
Máselen, qazannyń ekisi men úshi aralyǵynda Pavlodar qalasynyń Jastar bastamalaryn damytý ortalyǵynda «QDigitalInform» atty semınary ótti.
«QDigitalInform» semınary eki maqsatty alǵa qoıdy. Birinshi maqsat – qazaq tildi buqaralyq aqparat quralyn ilgeriletý jáne «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn keńinen nasıhattaý.
«QDigitalInform» semınary aıasynda «Ulttyq aqparat tehnologıalary» aksıonerlik qoǵamy Pavlodar oblystyq aqparattyq tehnologıalar ortalyǵynyń AJS basqarmasynyń bas mamany Tımýr Ospanov Pavlodar turǵyndaryna, bilim salasynda talmaı eńbek etip júrgen oqytýshylar men memlekettik qyzmetkerlerge «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasynyń basty kezeńderi, sonymen birge memlekettik basqarýdaǵy sandyq júıesi men elektrondy qujat aınalymy júıesi týraly kóptegen paıdaly aqparatpen bólisti.
Memlekettik basqarý júıesi men memlekettik qyzmetterdi sandyq júıege almastyrý barlyq taraptaǵy memlekettik mekemelerde eńbek etip júrgen qyzmetkerlerdiń jumysyn jeńildetip, para alý, para berý, jalpy jemqorlyq máselesiniń azaıýyna yqpal etti, memleketti kásibı basqarýyn qurý múmkindigin qamtamasyz etedi.
Sonymen birge, Qazaqstan Respýblıkasynyń barsha zaman talabyna saı, zamanaýı uıymdarynda aqparatty jetkizý, almastyrý, saqtaý men basqarý óte mańyzdy ári erekshe róldi elektrondy, onlaın qujat aınalymy júıesi isteıdi. Memlekettik basqarýdyń barlyq satysynda jan-jaqty málimetti ashyq berý men qatań baqylaýyn qalyptastyrýdaǵy óte mańyzdy faktor bolyp esepteledi.
«QDigitalInform» semınary «Samruk-Kazyna Trust» qoǵamdyq jobalardy damytý, jetildirý qory seriktestiginiń qoldaýymen ári kómegimen Kommýnıkatıvtik bastamalar men strategıalar qory sátti jasalyp shyqty.
«QDigitalInform» semınary ekinshi úshinshi qazanda, saǵat toǵyzda Pavlodar qalasyndaǵy Lomov kóshesindegi «Jastar bastamalaryn damytý ortalyǵy» KMÝ-de ótti.
Eki jyldan keıin Qazaqstan Respýblıkasynyń barlyq oblystarynda sıfrlyq telearnaǵa qol jetkize alady. «Taıaqtyń eki ushy bar» demekshi, sandyq telearna qyzmet aqysyna áser etpeı qoımaıdy.
Túrli tehnıkalyq sebep, saldarǵa baılanysty otandyq telearnalardyń tarıf baǵasyn retteýge áser etýi ábden múmkin ekenin de eskerýimiz qajet ekenin esten shyǵarmaǵan jón. Sebebi, Pavlodar oblysy ortalyǵynan úsh júz, tórt júz shaqyrym alysta, shalǵaıda oryn tepken aýdandar barshylyq.
Sondyqtan, Qazaqstan Respýblıkasynyń barlyq aımaǵyna birdeı sıfrlyq sıgnaldy keıde jetpeı qalýy múmkin ekenin este shyǵarmaǵanymyz abzal. Desek te, qazirgi tańda kerekti tehnıkalardy ornatý jumystary óte jaqsy júrgizilip jatyr.
Jasalǵan josparǵa sáıkes, eki jyldan keıin, ıaǵnı eki myń jıyrmasynshy jyly Qazaqstan Respýblıkasy oblystarynda sıfrlyq teledıdarǵa qol jetkize alady. Sıfrlyq habar taratý, saqtaý, jarıalaýdy engizý jáne ony damytý jobasy «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy aıasynda iske asatyn is-sharalar josparyna myqtap ornyqqan. «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasynyń negizinde segiz júz jıyrma jeti radıo jáne teledıdar stansasyn salý jáne jańǵyrtý jumystary kún tártibinde turǵan basty másele. Qazirgi deıin úsh júz elý alty stansa boı kóterdi. Eki myń on segizinshi jyldyń sońyna qaraı taǵy eki júz toqsan eki keshenniń qurylysy aıaqtalýy kerek. Ol Qazaqstan Respýblıkasy halqynyń toqsan tórt paıyzyn sıfrlyq habar taralymymen qamtýǵa múmkindik ashady. Al qolda bar júz jetpis toǵys stansany eki jylda Qazaqstan Respýblıkasy azamattary men qonaqtaryna, týrıserge paıdalanýǵa múmkindik ashady. Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy sıfrlyq habar taratý sektory Qazaqstan Respýblıkasy halqyna jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń barlyq óńirleriniń ortalyqtary men elimizdiń Elordasy Astana men ońtústik astana - Almaty atty respýblıkalyq mańyzy bar qalalarda otyz otandyq telearnany, sonymen birge aýyldyq eldi mekenderde on bes telearnany abonenttik tólemsiz-aq óte joǵary sapada kórýge múmkindik beredi eken.
Qazirgi sıfrlandyrý dáýirinde telekomýnıkasıa men IT-tehnologıalar salasy kósh bastap tur. Bul úrdiske qatty tańǵalýdyń qajeti shamaly. Óıtkeni bul – búkil dúnıejúzine tán trend desek artyq aıtqanymyz emes. Sol sebepti, qazirgi kezde álemdegi qaı eldi alyp qarasań da, atalǵan sala mamandaryna suranys óte joǵary ekenin ańǵarýǵa bolady. Mysal keltirip óteıik. Qazaqstan Respýblıkasynda IT-ındýstrıa jıyrma paıyzǵa ósken eken. Onymen qosa, memlekettik qoldaý joǵary ekeni taǵy bar. Resmı derekterge sáıkes, eki myń on jetinshi jyly atalǵan saladaǵy qyzmet kórsetý kórsetkishi júz alpys mıllıard teńgege jýyqtaǵanyn aıta ketý kerek.
Qazaqstan Respýblıkasy prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev bıyl, ıaǵnı eki myń on segizinshi jyly, besinshi qazanda jarıalaǵan óziniń Qazaqstan Respýblıkasy halqyna arnalǵan jyl saıynǵy kezekti Joldaýynda qolma qol qarjysyz ekonomıkaǵa kóshý qajettiligin basa aıtyp ótken bolatyn.
Bul máseleniń qanshalyqty ózekti ekenin Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh prezıdenti qory janyndaǵy Álemdik saıasat jáne ekonomıka ınstıtýtynyń sarapshysy Ámına Jarylǵapova túsindirip berdi.
Qazirgi tańda Qazaqstan Respýblıkasynda «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy iske asyp jatyr. «Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy sıfrlyq tehnologıalardy ornyqtyrý arqyly Qazaqstan Respýblıkasy ekonomıkasynyń neǵurlym nátıjeli damýyna, órkendeýine jaǵdaı jasaıdy, yqpal etedi.
Qazaqstan Respýblıkasynyń qarjy tehnologıasyn jáne qolma qol aqshasyz tólemderdi damytý – “Sıfrly Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasyn júzege asyrýdaǵy eń basty maqsattardyń biri deýge bolady.
Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy qolma qol aqshasyz ekonomıkany qaryshty qadammen damytýǵa «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵy da óz úlesin qosýdy josparlap otyr.
Qolma qol aqshasyz ekonomıkada, Qazaqstan Respýblıkasynyń prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev basa aıtyp ótkendeı, tek qana jazalaý quraldaryna súıenip qana qoımaı, sonymen birge, yntalandyrý tetikterine de qoldanǵan abzal. Máselen, bıznesti, kásipti ıaǵnı óz isin ashyp, Qazaqstan Respýblıkasy halqyna jańa jumys ornyn usynyp otyrǵan kásipkerlerdi qolma qol aqshasyz eseptesýdi qoldanǵany úshin marapattaýdy tájirıbege engizý qajet.
Osy turǵyda, aqshasyz tólemder jasaýǵa jedel túrde kóshýdiń pármendi tásilderiniń biri – operasıaǵa tólem jasaýdy qoldaný men qajetti elektrondyq qosymshalardy daıyndap, jasap, ornatý.
Búkil álem paıdalanyp júrgen Halyqaralyq tájirıbege júginsek, mundaı tásil kóptegen damyǵan, órkenıetti, qandaı sala bolmasyn oq boıy ozyq turǵan, alda kele jatqan elderde, sonymen qatar damýshy memleketterde paıdalanylýda. Osyndaı qosymshalardyń qatarynda aty búkil dúnıejúzine tanymal PayPal, Alipay, Apple Pay Cash bar ekenin atap ótken jón.
Al kórshi Qytaıdaǵy WeChat óz aldyna bir áńgime. Ol áleýmettik jeli jáne qarjy aýdarý fýnksıalarymen birge, keń aýqymdy áleýmettik qyzmetterdi de jasaıdy.
Qaýipsizdik jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy kúreste de «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy qolma qol aqshasyz tólemder jasaýǵa birden oıysý — birtindep Qazaqstan Respýblıkasy prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev belgilegen ózge de maqsatty iske asyrýǵa, ıaǵnı, aldymyzdaǵy úsh jylda Qazaqstan Respýblıkasy ekonomıkasynyń kóleńkeli jaǵyndaǵy qarjy aınalymyn qyryq paıyzǵa tómendetýgejol ashady.
Osy kezde, qaýipsizdik máselesin de eskergen abzal. Kópshiliktiń ınternet-tranzaksıalaryn qoldanýyn yntalandyrýmen birge, osy paıdalanýshylardyń jeke múddeleri men jeke ózi týraly aqparattardy qorǵaýǵa baǵyttalǵan kıberqaýipsizdik salasyn jan-jaqty damytyp, jetildirip, órkendetý kerek ekeni beseneden belgili.
Osy maqsatqa jetý jolynda, ony iske asyrý úshin bilikti, óz isin óte jaqsy biletin mamandardy tartqan abzal.
Sonymen qatar, “Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy aıasyndaǵy sıfrlandyrý jemqorlyqqa, paraqorlyqqa qarsy kúreste de qoldanylatyn bolady.
Qazaqstan Respýblıkasy prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń naqty tapsyrmasy aıasynda, jer qatynastary men qurylys salasynda aqparattyń, málimetterdiń ashyqtyǵyn qamtamasyz etý maqsatynda Jer qory jáne jyljymaıtyn múlik nysandary týraly biryńǵaı, kóptegen aqparattyq baza qurylatyn bolatyn aıtyp ótken jón.
«Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik jobasy «Samuryq-Qazyna» Ulttyq ál aýqat qory aksıonerlik qoǵamy men «Samruk-Kazyna Trust» áleýmettik jobalardy damytý, jetildirý Qorynyń tikeleı qoldaýymen «Kommýnıkatıvtik bastamalar jáne strategıalar» Jeke qorymen júzege asyrylady.
Amerıka Qurama Shtattaryndaǵy Nú-Iorktiń ınvestısıalyq konferensıa aıasynda Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń orynbasary Asqar Jumaǵalıev pen Birikken ulttar uıymyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń turaqty ókili Qaırat Omarov Birikken ulttar uıymynyń Bas hatshysy Antonıo Gýterrıshpen jáne onyń orynbasary Lú Chjenmınmen kezdesti.
Kezdesýlerde turaqty damý maqsattaryna qol jetkizý, Birikken ulttar uıymynyń rezıdent-úılestirýshi júıesin reformalaý jáne elektrondyq úkimetti damytý joldary jan-jaqty talqylandy.
Birikken ulttar uıymynyń basshylyǵymen suhbattasý kezinde Asqar Jumaǵalıev Qazaqstan Respýblıkasy prezıdent Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń bastamasymen qabyldanǵan «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy týraly da kóp málimet aıtyldy. «Sıfrlyq Qazaqstan» memlekettik baǵdarlamasy ınfraqurylymdy, adam kapıtalyn, elektrondy úkimetti, sıfrlyq ekonomıkany jáne ınovasıalyq ekojúıeni qurýdy damytýdy maqsat tutady. Sol maqsatqa jetý jolyna baǵyttalǵan.
Óz kezeginde, Birikken ulttar uıymynda sandyq tehnologıalardy engizý salasyndaǵy Qazaqstan Respýblıkasynyń mańyzdy jetistikteri basa aıtylyp ótti. Birikken ulttar uıymynyń bas hatshysy Antonıo Gýterrısh Qazaqstan Respýblıkasy men Birikken ulttar uıymy arasyndaǵy elektrondyq úkimetti damytý, jetildirý, órkendetý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly kelisim jasasý múmkindigin qarastyrýǵa nıet bildirdi.
Birikken ulttar uıymynyń bas hatshysy orynbasary Lú Chjenmın Birikken ulttar uıymynyń Ekonomıkalyq jáne áleýmettik máseleler departamenti (EÁMD) Qazaqstan Respýblıkasy yntymaqtastyqta jańa jobalardy iske asyrýǵa múddeli ekenin aıryqsha atap ótti. Kezdesý qorytyndysynda taraptar barlyq máseleler boıynsha jemisti, nátıjeli yntymaqtastyqty jalǵastyrýǵa nıetti ekenin de aıtyp ótti.
Esterińizge sala keteıik, Birikken ulttar uıymynyń reıtıńisinde Qazaqstan Respýblıkasy elektrondyq úkimetti jetildirý turǵysynan álemniń júz toqsan úsh memleketi arasynda otyz toǵyzynshy oryndy alady.
Pikir qaldyrý