Esimińizge kóńilińiz tola ma?

/uploads/thumbnail/20190204213217423_small.png

    "Almaty aqshamy» gazetiniń eski bir nómirinen «Belgili adamdardyń belgisiz esimderi» degen Ermek Jumahmetulynyń maqalasyn kózim shaldy. Onda «Muqaǵalıdyń shyn aty – Muhambetqalı, Balýan-SHolaq – Nurmaǵambet, Árip Táńirbergenov – Muhametǵarip, Muqan Tólebaev – Muhammed-Sálim, Táttimbet Qazanǵapuly – Táttimuhamet», taǵysyn taǵy birshama ataqty adamdardyń shyn esimderi bilip, tań qaldym! Qyzyq! Rasymen, qyzyq! Barlyq esimderde Allahtyń súıikti quly, sońǵy paıǵambar – Muhammed (s.ǵ.s.) paıǵambardyń esimi atalady! Adamzatqa úlgi bolǵan, naǵyz musylman, kórkem minezdiń ıesi, Jaratqannyń súıikti qulynyń esimi ártúrli salanyń aty áıgili adamdarynyń esimderinde kezdesýi, sirá, kezdeısoqtyq bolmasa kerek. Tańdanatyn dúnıe-aq! Bir emes, eki emes, qanshama ataqty adamdar deseńshi! Shynynda da, esimniń adam ómirine áldebir ózgeris ákelip, taǵdyryna áser etetini ras bolǵany ma?!

        Osy  maqala túrtki bolyp, qazirgi ýaqyttaǵy maǵlumat alatyn naǵyz qaınar kózge aınalǵan – ǵalamtorǵa bas suqtym. Ol jerde álemdik zertteýlerge júginsek, adamzat arasyndaǵy qazirgi tańda eń jıi qoıylatyn er adam esimi – Muhammed, al, áıel adam esimi – Anna dep jazylypty. Ulybrıtanıada, Ýelste 2006 jyldan bastap eń tanymal er adam esimi – Muhammed eken.  2007 jyly alǵashynda birinshi orynǵa Djek esimi, al, 2011 jyly Garrı esimi jaıǵasqan eken, alaıda, Muhammed esiminiń latyn álipbıimen 5 túrli bolyp jazylýyn eskergen zertteýshiler, Muhammed esimin birinshi orynǵa shyǵarypty. 2011 jyly jańa týylǵan 7551 shaqalaqqa Garrı esimi qoıylypty. İzin qýyp 7007 bala Olıver dep atalypty. Al, Muhammed esimi 6920 jańa týylǵan bóbekterge beripti. Muhammed esiminiń basqa nusqalary esepke alynbaǵan eken. Mysaly, Mohammed, Mýhammad, Magomed, Mohammad, Mohammod. Eger osy nusqalardyń bárin sanaıtyn bolsa, «Muhammed esimi - eń tanymal esim» degen «mańdaıshasyn» sol qalpynda saqtap qalady. 

     Qazaq halqynda da jańa týylǵan balaǵa jaqsy at qoıýǵa basa nazar aýdarǵan. Bolashaq taǵdyry esimine baılanysty bolýy yqtımal degen de joramaldar bar. «Jaqsy sóz – jarym yrys» dep, beker aıtpaǵan-aý qazaǵym. Árıne, keıde «ózgeshe» esimder de estip jatamyz. Mysaly, Kótibar, Árip, Saǵat, Jarasqan, Azıada, Daǵdarys (ǵalamtordan naqty dálelmen oqyǵanym)  taǵysyn taǵy. Mundaı esimderdiń dúnıege kelýiniń de ózindik sebepteri bar bolar. Ataqty, tanymal adamdardyń esimderin qoıýǵa da áýespiz, biraq «ol esimdi kóterip júre alady ma, taǵdyry qalaı bolmaq» dep, alańdaıtynymyz taǵy bar.

    Nárestege esim qoıýda sońǵy jyldary qazaq ta ózgere bastapty: jańa týǵan balalaryna baıaǵydaı Nursultan emes, Álıhan degen esimdi qoıatyn bolypty. 

    Iá, eń jıi kezdesetin esimderdiń arasynda Álıhan kósh bastap tur. Esińizde me, táýelsizdiktiń alǵashqy jyldarynda balasyna Nursultan dep at qoıatyn ata-analar kóp bolatyn.

    Búgingi tańda uldar arasynda Álıhan (3560) esimi kósh bastap tur. Sondaı-aq Nurıslam (2731), Aısultan (2730), Ramazan, Sanjar, Erasyl, Mıras, Ámir jáne Álı degen esimder eń jıi qoıylady. Al, qyzdarǵa eń kóp qoıylatyn esim Aızere (4934), Aıarý (4873), Raıana (4765) bolyp otyr. Budan keıin Aısha, Káýsar, Ámına, Aılın, Sofıa jáne Arýjan esimderi eń jıi qoıylady.

 Atam-qazaq «Meniń qyzym bıshi bolady! Shuǵyla!», «Meniń ulym palýan bolady! Qajymuqan!», «Meniń ulym Prezıdent bolady! Nulsultan!» "Halqynyń uly, elin súıgen er bolady! Álıhan!"... dep, qulaǵyna azan shaqyryp, esimin úsh ret qaıtalaıdy. Jaratqan jar bolsa, bolashaq bıshi, palýan, prezıdent, er jigitter, qyzdar táı-táılap ósip keledi...

    «Esimniń de eseri bar, estisi bar» degen tirkestegi sózder de, bir-birin kezdeısoq kezdestirmegen bolar. Esimimiz qandaı bolsa da, taǵdyrymyz «tartymdy», kóńil-kúıimiz «kóterińki», minezimiz «kórkem» bola bersin, ... laıym!

-Esimińiz kim?

-Nurıla...

-Bektas...

-SHuǵa...

-Arman...

-Esimińiz ádemi eken...

 Al, Sizdiń óz esimińizge kóńilińiz tola ma?

 Maqpal Sembaı

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar