Fotograf Stıv MakKarı – zamanymyzdyń eń myqty fotojýrnalısi.

1984 jyldyń aıaǵynda Stıv MakKarı Pákistandaǵy aýǵan qashqyndarynyń lagerine saparlaıdy. Ol jerde Stıvke oqýshylardy sýretke túsirýge ruqsat beredi. Ol qyz balalardy da sýretke túsirý múmkindigine ıe bolady. Soǵystyń kishkentaı qurbandaryn sýretke túsirip júrip, Stıvtiń kózi uıań minezdi qyzdy shalady. Sóıtip ózge oqýshylardy sýretke túsirdi de, álgi qyzdyń janyna barady. Qyz da qansha qysylyp tursa da ózin túsirýge ruqsat etedi. Stıv múmkindikti paıdalanyp qaldy. Fotograf qyzdyń esimin de suramaǵan, "soǵystyń myńdaǵan balalarynyń biri" dep qabyldady. «Bul sýretti túsirerde onyń ereksheligin múlde baıqamappyn», - dedi birneshe ýaqyt ótke soń fotograf.

Rasynda, sýret erekshe edi. 1985 jyldyń maýsymynda foto «National Gepgraphic» jýrnalynyń basty betinde paıda boldy. Sodan keıin-aq aýǵan halqynyń táýelsizdik sımvolyna aınaldy. Sońǵy 20 jylda «Aýǵan qyzy» atty foto ǵasyr fotosyna aınaldy. Sýret ózge de jýrnaldarda, plakattarda shyǵa bastady. Tipti keı kúreskerler osy sýretti tatýırovka retinde arqalaryna saldyryp alatyn kórinedi. AQSH Ulttyq geografıalyq qaýymdastyǵynyń nusqaýyna sáıkes, «Aýǵan qyzy» álemniń eń úzdik 100 sýretiniń qataryna endi.

«Aýǵan qyzynyń sýretine álem qyzyǵyp otyr. Sebebi ol sýrettiń ereksheligi kóp. Birinshiden, qyz óte sulý. Ekinshiden, janarynan erekshe sezim baıqaısyń. Qobaljý da, tik minez de, senimdilik te bar kózinde. Ózi kedeı, biraq oǵan shúkirshilik etken kózderdi kóresiń».

Bul sýrettiń ereksheligi sondaı, tipti Stıv MakKarıdiń ózge sýretteri dál osylaı baǵalanbaǵan.

Sýrettegi qyzdyń taǵdyry uzaq ýaqyttan beri jumbaq bolyp keldi. Tek 2002 jyly «National Gepgraphic» ákimshiligi ekspedısıa uıymdastyryp, «kók kózdi arýdy» izdestirýge kiristi. MakKarı barǵan bosqyndar lagerine baryp, turǵyndarǵa qyzdyń sýretin kórsetti. Arnaıy ekspedısıanyń baǵy janyp, bir turǵyn sýrettegi qyzdy tanydy. Qyz taý mańyndaǵy Tora-Bora úńgirinde turady eken. Aýyl turǵyny qyzdy lagerge ákelý úshin úńgirge attanyp ketti. Arada úsh kún ótedi, MakKarıdiń úmiti úzile bergende, bólmege jas áıel kirip keledi. Fotograf ony birden tanydy. «Osy qyz» dedi jalyndaǵan daýsymen.

Áıeldiń esimi – Shárbat Gýla. MakKarımen ekinshi kezdeskeninde jasy shamamen 28-31-de boldy. Shyn mánisinde, onyń jasyn eshkim bilmedi, tipti Shárbattyń ózi de. Soǵys bastalǵan jyly ata-anasy bomba jarylysynan qaza tapty, bosqyndar tobymen qyz Pákistanǵa jetti. 1984 jyly Nazır-Bagh lagerine tap bolady. Sol jerde MakKarımen kezdesti. Áıel ol kúndi esinde saqtap qalypty, sebebi ómirinde alǵash ret sýretke túsken eken. Keıin turmysqa shyǵyp, 4 qyzdyń anasy atandy. Onyń biri sábı kúninde shetinep ketken. Kedeı turady. Shárbattyń kúıeýi naýbaıhanada jumys isteıdi, kúnine 1 dollar tabady. Shárbat baqytty boldy ma? Joq, taǵdyry muńǵa toly ekeni janarynan-aq baıqalatyn.

MakKarı men áıeldiń ekinshi kezdesýi Shárbattyń jolyn ashty.

«Biz izdeý jumystaryn júrgizgende aqsha týraly sóz bolmaǵan. Alaıda biz onyń áıeli men balalaryna medısınalyq kómek kórsettik. Áıeldiń suraýy boıynsha tigin mashınasyn alyp berdim, sebebi Shárbat qyzdaryna kıim tigýdi úıretkisi kelgen. Árıne, munyń bári sýretten jınalǵan qarjynyń janynda túk emes. Degenmen, áıeldiń ómirin jaqsarta alatynymyzǵa senimdi boldym», - dedi Stıv MakKarı.

Sýrettiń álem nazaryna ilikkenine Shárbat eshqandaı reaksıa tanytpady. Tipti adamdardyń sýretten qandaı erekshelik baıqaǵanyn túsinbeı dal boldy. Tek adamdardyń onyń jyrtyq shálisin kórgenine qapalandy.

Ekinshi kezdesýi barysynda fotograf Shárbatty taǵy birneshe ret sýretke túsirýge múmkindik aldy. Ol sýretter de  «National Gepgraphic» jýrnalynan bastap tanymal jýrnaldardyń betinde paıda boldy. Bir sýretinde 17 jyl burynǵy bolmysyn qaıtalaýǵa tyrysty. Endi birinde paranjasymen tústi. Alaıda Shárbat úshin bul proses qıynǵa soqty. Sebebi 17 jyldan beri ózge erkekterdiń aldynda betin ashpaq túgili, sóılespegen de eken.