Qazaqta úılenetin jigitke ata-anasy kóbine «tekti áýlettiń qyzy kerek» dep aıtyp jatady. Mundaǵy maqsattary – ata-ana artynan ergen urpaqtyń sanaly bolýyn kózdeıdi. Balanyń dana, ne kerisinshe bolýyn tikeleı anasyna baılanystyrady. Al buǵan medısına qalaı jaýap beredi? Ata-anasynyń boıyndaǵy erekshelikter balaǵa tuqym arqyly berile me? Otbasyn qurmas buryn erli-zaıyptylar neni oılanýy tıis? Qamshy.kz aqparat agenttigi osy oraıda genetıka jaıly tómendegideı derekterdi jınastyryp kórdi.

• Genetıkalyq aýytqýshylyqtar bir otbasyndaǵy barlyq balaǵa beriledi

Bul jalǵan. Erli - zaıyptylardyń bir balasy genetıkalyq aýrýmen dúnıege kelgenimen, kelesi balasynyń saý bolyp týýyna múmkindik joǵary. Alaıda mundaıda genetık mamandarymen aqyldasý óte mańyzdy. Dáriger balanyń damýyna qatysty naqty boljamdardy aıtyp bere alady.

• Eger ata-ananyń biriniń genetıkalyq aýrýy bolsa, balasy da aýytqýshylyqpen dúnıege keledi

Bul da aqylǵa qonymsyz derek. Iá, qaýip basym, alaıda deni saý balany dúnıege ákelýdiń múmkindigi basym. Álbette genetık-dárigerdiń keńesi kerek.

• Tuqym arqyly onkologıalyq aýrýlar beriledi

Bul – ras. Eger jeke adam qaterli isikke shaldyqsa, otbasylyq anamnez degen qater de qatar júredi.

• Balaǵa ıntellekt anasy arqyly beriledi

Dál solaı. «Aqylǵa jaýap beretin» gender H-hromosomasymen baılanysty. Al áıel adamdarda ondaı hromosomalardan ekeý, al ákelerde bireý bolady. Sol sebepti, ıntellektiniń anasynan berilý múmkindigi zor.

• Ata-ananyń túrli qylyǵy, qalaýy men temperamenti balaǵa beriledi

–Ras. Bulardyń bári aǵzadaǵy aqýyzben baılanysty. Sondyqtan balany tárbıelerde otbasylyq dástúrlerge asa mán bergen jón. Qazaqta «balany qursaǵynan tárbıeleý kerek. Týǵanda kesh bolady» degen sóz bar. Rasynda, birinshiden, ata-ana óz qylyqtaryna jaýap berýi tıis.

• Qara shashty, qara kózdi ata-anadan ashyq tústi kózdi ári shashty bala týmaıdy

Jalǵan. Ákesi men anasynyń shashy men kózi qara bola tura, jaqyn týystarynda ashyq tústi kóz nemese shash bolsa, dúnıege keletin balanyń da kózi men shashy ashyq bolýy ábden múmkin.

• Eger ata-ananyń biriniń syrt kelbetinde erekshelik bolsa (úlen qal nemese qısaıǵan saýsaq)  bolsa, balaǵa beriledi

Jalǵan. Adamnyń syrt kelbetindegi erekshelik úlken mólsherdegi genderdiń nátıjesi. Sondyqtan balaǵa berilý múmkindigi tómen.

• Túrli ulttardyń nekelesýinen týǵan balada genetıkalyq aýrýlar bolady

Jalǵan. Kerisinshe, anasy men ákesi eki túrli ulttan bolǵan balanyń deni saý bolyp týady. Sebebi ár túrli ult ár túrli gender jıyntyǵyna ıe.

• Erli-zaıyptylardyń syrt kelbetine qarap balalarda bolýy múmkin genetıkalyq aýrýlardy baǵalaýǵa bolady

Jalǵan. Keıde adamnyń kóziniń aınalasy kógergende nemese betine túrli daq shyqqanda ishki qurylysy aýyratynyn baıqaýǵa bolady. Alaıda mundaı proses ana qursaǵyndaǵy balaǵa berilmeıdi.

• EKO arqyly dúnıege kelgen balalar genetıkalyq turǵydan durys damymaǵandar

Jalǵan. EKO arqyly saý sábıdi dúnıege ákelýge bolady. Buǵan qatysty medısınalyq zertteýler jasaldy. Alaıda, mamandar EKO arqyly dúnıege kelgen balalarda tabıǵı jolmen dúnıege kelgen balalarǵa qaraǵanda anomalıasy joǵary ekenin aıtady. Biraq oǵan EKO-nyń qatysy joq, bul ata-analardyń genetıkalyq anomalıasyna baılanysty. Sebebi, EKO-ny kez kelgen ata-ana emes, balaly bola almaıtyn ata-analar jasaıdy.

Daıyndaǵan: Gúlim Jaqan