Qazaqstan Respýblıkasynyń Prezıdenti Nursultan Ábishuly Nazarbaev prezıdenttik ókilettigin toqtatýǵa sheshim qabyldady dep habarlaıdy Qamshy.kz aqparat agenttigi.

Saılaýǵa deıin Qasymjomart Toqaev ýaqytsha prezıdent mindetin atqarady.

Qasym-Jomart Kemeluly Toqaev (17.05.1953, Almaty) - Qazaqstannyń memleket jáne qoǵam qaıratkeri, saıası ǵylymdar doktory, Qazaqstan Respýblıkasynyń burynǵy premer-mınıstri (1999-2002), Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń Tóraǵasy (2013 jyldyń 16 qazanynan bastap).

Ákesi Toqaev Kemel Toqauly (1923-1986), Uly Otan soǵysynda ardageri, belgili qazaq jazýshysy bolǵan. Anasy Turar Shabarbaeva (1931-2000), Almaty shet tilder pedagogıkalyq ınstıtýtynda jumys istegen.

1970 jyly Q-J. Toqaev KSRO Syrtqy ister mınıstrligi Máskeý memlekettik halyqaralyq qatynastar ınstıtýtyna tústi. 5-kýrsta KSRO-nyń QHR-daǵy Elshiligine dıplom aldyndaǵy jartyjyldyq mashyqtamaǵa jiberildi.

1975 jyly KSRO Syrtqy ister mınıstrligine jumysqa kirisip, Sıngapýr Respýblıkasyndaǵy keńestik elshilikke joldandy. 1979 jyly KSRO Syrtqy ister mınıstrliginiń apparatyna qaıta oraldy. 1983 jyly Pekın lıngvısıkalyq ınstıtýtyndaǵy 10 aılyq til kýrstaryna qatysý úshin Qytaı Halyq Respýblıkasyna attandy. 1984-1985 jyldary KSRO Syrtqy ister mınıstrliginde qyzmette boldy. Odan keıin Pekındegi keńestik elshilikke joldanyp, onda 1991 jylǵa deıin ekinshi hatshy, birinshi hatshy jáne keńesshi laýazymdaryn atqardy. 1991 jyly Máskeýdegi KSRO Syrtqy ister mınıstrliginiń Dıplomatıalyq akademıasynyń dıplomatıalyq basshy kadrlardyń biliktiligin arttyrý kýrstaryna tústi.

1992 jyly Q-J.Toqaev Qazaqstan Respýblıkasy Syrtqy ister mınıstriniń orynbasary bolyp taǵaıyndaldy. Ol 1993 jyly Syrtqy ister mınıstriniń birinshi orynbasary jáne 1994 jyly Syrtqy ister mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 1999 jyldyń naýryz aıynda Premer-mınıstrdiń orynbasary boldy. 1999 jyldyń qazan aıynda Parlamenttiń kelisimimen Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵyna sáıkes Premer-mınıstr laýazymyna taǵaıyndaldy. 2002 jyldyń qańtarynda otstavkaǵa ketip, keıin Memlekettik hatshy – Syrtqy ister mınıstri bolyp taǵaıyndaldy. 2007 jyldyń qańtaryna deıin Syrtqy ister mınıstri retinde jumys istep, keıin Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senatynyń Tóraǵasy bolyp saılandy.

Syrtqy ister mınıstri laýazymynda Q-J. Toqaev, tutastaı alǵanda, 10 jyl eńbek etti (1994-1999, 2002-2007).

Syrtqy ister mınıstri retinde Toqaev ıadrolyq qarýdy taratpaý isine belsene atsalysty. Iadrolyq qarýdy taratpaý týraly sharttyń 1995 jáne 2005 jyldardaǵy sholý konferensıalaryna qatysqan. Ol 1996 jyly Nú-Iorkte Iadrolyq synaqtarǵa jalpyǵa birdeı tyıym salý týraly shartqa (IaSJTSH), al 2005 jyly Semeıde – Ortalyq Azıadaǵy ıadrolyq qarýdan azat aımaq qurý týraly shartqa (OAIaQAASH) qol qoıdy.

2003 jyly teńizge shyǵý múmkindikteri joq damýshy elder mınıstrleriniń Halyqaralyq konferensıasyna tóraǵalyq etti. Konferensıada Almaty is-qımyldar baǵdarlamasy ázirlendi jáne teńizge shyǵý múmkindikteri joq damýshy elderdiń Almaty deklarasıasy qabyldandy.

Q-J.Toqaev BUU Bas Assambleıasynyń on sesıasynyń jumysyna belsene atsalysqan, Táýelsiz Memleketter Dostastyǵy jáne Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń Syrtqy ister mınıstrleri Keńesteriniń Tóraǵasy bolyp saılanǵan, Tótenshe jáne Ókiletti Elshi dıplomatıalyq rangine ıe.

Qazaqstan Parlamenti Senatynyń Tóraǵasy retinde 2008 jyly EQYU Parlamenttik Assambleıasynyń Vıse-prezıdenti bolyp saılanǵan.

2011 jylǵy naýryzda Birikken Ulttar Uıymynyń Bas Hatshysy Toqaevty Bas hatshynyń orynbasary, Birikken Ulttar Uıymynyń Jenevadaǵy Bólimshesiniń Bas Dırektory jáne Birikken Ulttar Uıymy Bas hatshysynyń Qarýsyzdandyrý jónindegi konferensıadaǵy jeke ókili etip taǵaıyndaý týraly sheshimin jarıa etti. Sonymen qatar, ol Qarýsyzdandyrý jónindegi konferensıanyń Bas hatshysy laýazymyn ıelenedi. Ol BUU-nyń Shveısarıadaǵy qyzmetkerleriniń qaýipsizdigin qamtamasyz etýge jaýapty laýazymdy tulǵa bolyp tabylady. 2013 jyldyń 16 qazanynda Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Senaty Tóraǵasy bolyp saılandy. Qazaq, orys, aǵylshyn jáne qytaı tilderin erkin meńgergen, fransýz tilin biledi. Úılengen, uly bar.

Qasym-Jomart Toqaev - saıası ǵylymdar doktory. Halyqaralyq qatynastar máseleleri boıynsha toǵyz kitap pen birqatar maqalalardyń avtory. Ol Búkiálemdik gýmanıtarlyq jáne jaratylys ǵylymdary akademıasynyń múshesi, Múnhen qaýipsizdik konferensıasy «Danalar» keńesiniń múshesi. Sondaı-aq, Shenchjen ýnıversıtetiniń qurmetti profesory (QHR), Reseı Federasıasynyń Syrtqy ister mınıstrligi Dıplomatıalyq akademıasynyń qurmetti profesory jáne doktory ári onyń Qamqorlyq keńesiniń múshesi, Halyqaralyq qatynastar jónindegi Qazaqstan keńesiniń Qurmetti prezıdenti. Álemdik jáne dástúrli dinder lıderleri sezi hatshylyǵynyń basshysy, Jeneva dıplomatıa jáne halyqaralyq qatynastar mektebiniń Qurmetti dekany. Ol QR SİM Názir Tórequlov jáne RF SİM A.Gorchakov atyndaǵy estelik medaldarymen, Jeneva Ýnıversıtetiniń «Akademıkýs» gramotasymen, sondaı-aq, S.N.Rerıh atyndaǵy estelik medalimen marapattalǵan. Orys Bıografıalyq qoǵamy Q. Toqaevty "Jyl adamy - 2018" laýreattarynyń tizimine engizgen.

Qazaqstannyń saıası qurylymyna qatysty kózqarasy: «Kúshti Prezıdent, yqpaldy Parlament, esep berýshi Úkimet» (2014 jylǵy 24 qarashada Astanada ótken parlamenttik konferensıada málimdegen).

2016 jylǵy 29 sáýirde Senatta ótken tyńdaýlarda Qazaqstandaǵy jerdi jalǵa berý men satý jóninde Jer kodeksine engizilgen daýly túzetýlerge qatysty málimdemesinen: «Bul oraıda, jerdiń sheteldikterge satylmaıtyndyǵy týraly aıtyp qana qoımaı, atalǵan talapty túrli qıturqy joldarmen «aınalyp ótkisi keletinderge» tosqaýyl qoıý úshin zańnyń osy erejesin quqyqtyq tásildermen iske asyrýdy qamtamasyz etý qajet. Eń bastysy, Memleket basshysynyń jerdiń ulttyq ıýrısdıksıasy men jerdi tıimdi ári utymdy paıdalaný týraly talabyn mindetti túrde oryndaý qajet». Qazaq tilin latyn grafıkasyna kóshirý máselesine qatysty 2017 jylǵy 22 qyrkúıekte ótken parlamenttik tyńdaýlarda bylaı degen bolatyn: «Bizdiń aldymyzda strategıalyq mańyzy joǵary mindet - latyn álipbıine kóshý máselesi tur. Memleket basshysy atap kórsetkendeı, qazaq tilin latyn álipbıine kóshirý – bul jahandyq ǵylym men bilim júıesine yqpaldasý úshin jasalǵan qadam ári rýhanı tutastyǵymyzdyń kepili bolyp tabylady. Bul jumysty biz oılastyra otyryp, satyly jáne jınaqy túrde jasaýymyz kerek. Biraq uzaqqa sozýdyń da qajeti joq. Eń bastysy – bizdiń qatelesýge quqyǵymyz joq».

Q-J. Toqaev qazaq tiliniń latyn álipbıiniń alǵashqy nusqasyna baılanysty synı kózqarasyn bildirdi: "Ulttyq komısıa latyn álipbıi boıynsha tolyqqandy sońǵy sheshimin shyǵarǵan joq, sondyqtan gazet betterinde jáne basqa da jerlerde apostroftardy qoldanýǵa áli erte". Atalǵan málimdemeden soń jańa álipbıdi engizý boıynsha qarqyndy jumys bastalyp ketti, nátıjesinde Q-J. Toqaev 19 aqpanda barlyǵyn "tarıhı oqıǵanyń" oryn alýymen quttyqtady.

2018 jyldyń 19 jeltoqsanynda Senattyń otyrysynda Toqaev esirtki bıznesimen aınalysatyn qylmyskerlerge qatysty sot tergeýin ómir boıy túrmege qamaý jáne ólim jazasyna kesýge deıin qatańdatýdy usyndy, sebebi olardyń is-áreketin memlekettiń ulttyq múddelerine qaýip tóndiretin terorızmge teńestirýge bolady.

2019 jyldyń 8 aqpanynda ótken EAEO-nyń saýda saıasaty týraly QR Parlamenti Senatynyń tyńdaýynda Toqaev: "Integrasıa - bul, shyn máninde, ózara teń múddelerdi tabý degen sóz. Integrasıada aýtsaıderler men ese jibergender bolmaýy tıis, kerisinshe, barlyq qatysýshylar utysqa kenelýi kerek" dep atap kórsetti.

Qasym-Jomart Toqaev 13 jyl boıy Qazaqstannyń Ústel tenısi federasıasynyń Prezıdenti boldy.

Qazaqstan Respýblıkasynyń jáne basqa da elderdiń birneshe memlekettik nagradalarymen marapattalǵan.

Marapattary:

• Otan ordeni (2014)
• Orden «Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh Prezıdenti Nursultan Nazarbaev» ordeni (2004)
• Parasat ordeni (1996)
• Astana medali
• «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 25 jyl» medali
• «Qazaqstan Respýblıkasynyń Táýelsizdigine 10 jyl» medali
• «Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentine 10 jyl» medali
• Qurmeti ordeni (Reseı Federasıasy, 2017 jylǵy 1 naýryz) — Reseı Federasıasy men Qazaqstan Respýblıkasy halyqtarynyń arasyndaǵy dostyq pen yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa qosqan mol úlesi úshin 
• Dostyq ordeni (Reseı Federasıasy, 2004 jylǵy 12 jeltoqsan) — Reseı Federasıasy men Qazaqstan Respýblıkasynyń arasyndaǵy dostyq pen yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa qosqan mol úlesi úshin 
• İİİ dárejeli Iaroslav Mýdryı knáz ordeni (Ýkraına, 2008)
• «Dostastyq» ordeni (TMD PAA, 2007)
• 1 sanatty Serb týy ordeni (2016)
• "Qoǵamdyq bedel" qurmetti almaz ordeni (RF) 
• «Federasıa keńesi. 20 jyl» memreıtoılyq medali 
• «Dostyq aǵashy» medali (TMD PAA, 2003)[13]
• TMD Gramotasy 
• «Astanaǵa 20 jyl» mereıtoılyq medali (2018) (Derekkóz: Ýıkıpedıa)