Pýtın Aláskany "aneksıalaý" josparyn kúsheıtti – Sheteldik BAQ

/image/2020/12/09/crop-30_22_638x950_1000x-1.jpg

"Pýtın áli de Reseı men onyń burynǵy terıtorıasy (Aláska)  arasynda baılanys ornatqysy kelýi múmkin. Kreml Aláskany týnelmen jalǵaý jobasyna keliskennen keıin, Reseı prezıdenti Aláskany "aneksıalaý" josparyn kúsheıte bastady" dep jazdy brıtanıalyq Headtopics.com basylymy.

2008 jyly Pýtın 2030 jylǵa deıin damý josparynyń bir bóligi retinde Berıng buǵazy aımaǵynan temirjol salý josparyn maquldady. 60 mılden asatyn týnel Berıng buǵazy astymen Reseıdiń qıyr shyǵysyndaǵy Chýkotkadan jáne Aláskadan ótedi.

Reseıdiń qıyr shyǵysy men AQSH-tyń soltústigin qosý ıdeıasy 19 ǵasyrdyń aıaǵynan bastap birneshe ret usynylǵan. Berıng buǵazy jobasy 55 metr tereńdikte bolatyny josparlanyp, kópirge de, týnelge de jobalar engizilgen.

Sońǵy nusqasy neǵurlym praktıkalyq bolyp sanalady, óıtkeni buǵaz Arktıkalyq sheńberdiń sheginde ornalasqan, munda kez-kelgen bolat qurylym sýyqqa óte osal bolady. Qytaılyq-amerıkalyq ınjener-konstrýktor Týn En Lın "Qurlyqaralyq beıbitshilik kópiriniń" naqty josparlaryn jasady.

Birneshe jyl buryn Pýtınge "Kreml bul aımaqty Qyrym sıaqty aneksıalaýdy josparlaı ala ma?" degen suraq qoıylǵan. Suraq-jaýap is-sharasynda 68 jastaǵy qarıaǵa "Aláskany Reseıge qosý jospary bar ma? Biz bul týraly óte qýanyshty bolar edik" dep suraǵan. Biraq Pýtın ázildep áýre bolýdyń qajeti joq ekenin aıtty. 

Pýtın oǵan "Aláska ne úshin qajet bolar edi? Biz soltústik elmiz. Bizdiń aýmaǵymyzdyń 70 paıyzy soltústik pen qıyr soltústikte" dep sondaı-aq Aláskanyń da "óte sýyq" ekenin aıtty.

"Biraq ol áli de Reseı men olardyń burynǵy terıtorıalary arasynda baılanys ornatqysy kelýi múmkin" deıdi Headtopics.com basylymy.

AQSH Aláskany 1867 jyly 19 qazanda Reseı ımperıasynan 7,6 mıllıon dollarǵa satyp aldy. Búgingi kúni onyń quny 132 mıllıon dollarǵa teń keledi. Azdaǵan orystar Aláskda tura berdi. Reseı ımperatory Aleksandr II Qyrym soǵysynan keıin Aláskany satý múmkindigin zertteı bastady, ony bolashaqtaǵy kez-kelgen soǵysta onyń basty qarsylasy Ulybrıtanıa jaýlap alýdan qorǵaý qıyn bolatyn edi.

Amerıkadaǵy Azamat soǵysy aıaqtalǵannan keıin, AQSH-tyń burynǵy memlekettik hatshysy Ýılám Súard sol kezdegi Reseı mınıstri Edýard de Stoklmen kelissóz júrgizip, satý týraly kelisimge keldi. Biraq 150 jyldyq mereıtoıda keıbir orys ultshyldary bul qadamdy qatelik ekenin taǵy qaıtalady.

Memfıs ýnıversıtetiniń tarıh profesory Andreı Znamenskıı munyń tańqalarlyq emes ekenin aıtty. Ol "Bul Reseıdiń keńeıýin qalaıtyn ultshyldar úshin óte qolaıly epızod" dedi.

Qatysty tegter :

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar