Áleýmettik jańǵyrtý búginde yq­tı­mal synaqtar men táýekelder týraly anyq túsinik bolýyn talap etedi. Jáne muny tek barlyq deńgeıdegi memlekettik qyzmet­shi­ler ǵana emes, sondaı-aq áleý­mettik jań­ǵyrtýlar baǵyttalyp otyrǵan búkil qoǵam, barsha halyq túsinýge tıis. Bul týraly "Qamshy" portaly QazAqparatqa silteme jasaı otyryp habarlaıdy.

Birinshi. Biz ekonomıkalyq jáne áleýmettik jańǵyrtý barynsha sınhrondy júrýi tıistigin eskerýimiz qajet.

Jańa óndirister, bilim berý men ǵylymnyń jańa júıeleri, orta tapty damytý, áleýmettik kepildemelerdi ke­ńeı­tý qazaqstandyqtar sanasynda úlken ózgerister qalyptastyrýy tıis. Al bul áleýmettik qatynastyń barlyq júıesin der kezinde túzetýdi talap etetin bolady.

Ekinshi. Sheteldik tájirıbe kórsetip otyrǵanyndaı, jańǵyrtý úderisteri azamattar belsendiliginiń kúsheıýimen, olar­dyń shyǵarmashylyq áleýetiniń ashylýymen qosarlana júredi. Sondyqtan, adam­dar­dyń óziniń quqyqtary men bostan­dyq­taryn belsendi qorǵaýǵa degen umty­lys­tary keńeıip, qoǵamnyń ózin ózi uıym­dastyrý dárejesi joǵarylaıtyn bolady.

Úshinshi. Qazaqstanda memleket - áleýmettik jańǵyrtý úderisteriniń bastamashysy jáne basty qozǵaýshy kúshi.

Búginde qoǵamda jalpy bilim beretin mektepterdegi tárbıe úderisterin asa erte kezeńnen bastap egý, memleket - shetsiz-shek­siz donor emes, azamattar ál-aýqa­ty­nyń ósýi úshin jaǵdaı týǵyzatyn áriptes degen ustanym qalyptastyrý mańyzdy.

Memlekettiń strategıasy áleýmettik qorǵaýdan áleýmettik progreske ba­ǵytymen qurylady.

Bul masyldyqqa jol joq degendi bildiredi.

Tek osyndaı jaǵdaıda ǵana Qazaq­stan qoǵamy paternalızm ınersıasyn eńsere alady.

Tórtinshi. Áleýmettik jańǵyrtý jo­lyndaǵy aıtarlyqtaı kedergi áleý­met­tik ınfantılızm sekildi keń taraǵan qubylys bolyp tabylady.

Onyń negizinde 90-shy jyldardaǵy «jabaıy kapıtalızmniń» ótpeli bastap­qy kezeńinde «jabysqan» eńbekke óńi aınaldyrylǵan, teris kózqaras jatyr.

Bul ıgilikke jetýdiń aldamshy formýlasy - «az jumys istep, kóp tabý», «aýadan aqsha jasaý» jáne taǵy basqalardy absolútke kóterdi.

Áleýmettik ınfantılızmmen zoraı­tyl­ǵan dóreki toǵysharlyq jańǵyr­tý­dyń tejegishi bolýǵa qabiletti.

Besinshi. Qazaqstandaǵy áleýmettik jań­ǵyrtý BEK sheńberindegi ınte­gra­sıalyq úderister aıasynda júrýde.

Qazaqstan táýelsiz damý jyldarynda áleý­met­tik salany reformalaýdyń birqatar parametrleri bo­ıynsha TMD elderiniń aldyn orap, óz árip­tes­terinen ilgeri ozyp ketti. Bul zeınetaqy, bank, nesıe-qarjy júıeleri, TKSH, ishinara bilim berý men densaýlyq saqtaý, áleýmettik qorǵaý salalaryna qatysty.

Biz kóp jaǵdaıda masyldyq deńgeıin tómendettik. Sondyqtan Qazaqstanǵa, áleýmettik reformalardyń kóshbasshysy retinde, ózine bastamashyldyq alyp, bizdiń eýrazıalyq ıntegrasıa boıynsha barlyq áriptesterimiz úshin tartymdy bolyp tabylatyn áleýmettik jańǵyrtýdyń birtutas modelin jasaý mańyzdy.

Jańǵyrtý saıasatyn qurýda barlyq syn-qa­ter­ler­di jaı ǵana esepke alyp qoımaı, jaǵdaıdy ońǵa qaraı ózgertý boıynsha sharalar qabyldaý mańyzdy.

Ár adam mamandyǵy men laýazymyna qaramastan, ózinen: men birinshi kezekte óz basymdaǵy ınersıany jeńý úshin ne istedim? - dep suraýy tıis.