Ata-ana ósıeti – urpaqqa ónege

/uploads/thumbnail/20170708195737194_small.jpg

Ekeýmiz bir jyldyń tóli edik. Ábekeń 1955 jyly 5-aqpanda, men 9-maýsymda týyl­ǵanbyz. Alǵashqy tanystyǵymyz 1983 jyldan bastaldy. Aıqyn-Aqparatqa silteme jasaı Qamshy portaly habarlaıdy.

 Sol jyly úsh aı­-daı Jańaqorǵan qonysynda «Selhoz­hı­mıa» mekemesinde qatar eńbek ettik. Men kóp uzamaı aýdandyq «Komýnızm joly», qazirgi «Jańaqorǵan tynysy» gazetine qyz­metke aýysyp kettim. Amanjol Kenjebe­-kov Jambyl gıdromelıoratıvtik-qury­-lys ınstıtýtyn ınjener-mehanık maman­dyǵy boıynsha bitirdi. Onyń «PMK-34» mekemesindegi temirjonýshylyq eńbek joly narád jazýshyǵa, tehnıka qaýipsiz­di­gin saqtaý jáne eńbekti qorǵaý ınjener­li­gine, «Oblvtorchermettiń» aýdandyq ýákil­digine, joǵaryda aıtylǵan «Selhozhımıa» birlestiginde aǵa ınjenerlikke jalǵasty. Amanjol Amanbekulymen tym jaqyn jol­das bolyp ketpegenimizben, qara­pa­ıym­dy­lyǵymyzdan, minezimizdiń úıles­ken­di­gi­nen bolar, táp-táýir syılastyq. Onyń ki­shi­pe­ıil­digi, baýyrmaldyǵy bárimizge unaı­tyn. Ótirik-ósekten aýlaq júretinderdi ish tar­typ, kúlimsireı qaraıtyn. 
1986-1991 jyldary aýdan ortalyǵynan shalǵaı ornalasqan «KPSS HHIV sezi» atyndaǵy keńsharda bas ınjener, 1991-1994-te aýdandyq agroóndiristik birlesti­ginde bas ınjener-mehanık, memlekettik baqylaý ınspektory, 1994-1996 jyldary «Zadará» keńsharynda tehnıka jóndeý sheberhanasynyń meńgerýshisi, 1996-98 jyl­dary «Nome Tursynbaı-qalpe» qazaq-aýǵan birikken mekemesinde bas ınjener, 1998-2002 jyldary «Táýekel-Isa» sharýa qojalyǵynda mehanık, 2003-2006-da Jo­laýshylar tasymaldaý mekemesinde ınje­ner, 2006-2012 jyldar aralyǵynda KDS «Qyranda» ınjener, 2012-jyldan maz­mundy ǵumyrynyń sońǵy sátterine deıin «Jańaqorǵan-Tranzıtte» baqylaýshy-me­hanık qyzmetterin abyroıly atqardy.
Biz biletin Ábekeń ózine senip tapsy­ryl­ǵan qaı jumystyń da údesinen shyqty. Ákesi Amanbek Kenjebekuly qaǵilez, aq­jar­qyn jan edi. Aǵaıynnyń ortaq múd­de­sine janashyrlyqpen qarap, etene ara­lasty. Jańaqorǵan kentindegi ımandylyq úıi – Islam dini turaqty nasıhattalatyn qasıetti de kıeli orynǵa aınalǵan ortalyq meshit qurylysyn júrgizýde Ábekeń – Amanbek aǵa aıryqsha belsendilik tanytty.
Amanjol ata-anasy Amanbek aǵamyz ben Batyr ana Bıbihan jeńgemizdiń kórgendi uly bolyp ósti. Biraq Amanjoldyń ómiri qamshynyń sabyndaı qysqa boldy. Ol aǵa jasy alpystan endi asqan shaǵynda máń­gi­lik mekenine attandy. Ómir sabaqtastyǵyn jalǵastyratyn altyn asyqtaı 4 ul-qyzy men súıikti jary Márıam barda marqum­nyń shańyraǵynyń oty óshpeıdi, tútini túzý usha beredi. 
Janazaǵa jer qaıysar el jınalǵany­nyń ózi – Kenjebekovterdiń alys-jaqyn za­mandastary men týǵan-týystary, quda-jek­­jat, jora-joldas, tanys-bilis ara­syndaǵy bedeli bıik ekendiginiń aıǵaǵy. Baǵa jetpes tatýlyǵymen kópke ónege bolǵan Amanbek pen Ábilqasymnyń perzentteri­niń aǵa-ini retindegi aralarynan qyl ótpes shynaıy jaqyndyqtaryna kópshilik dán rıza bolyp, shyn súısinedi, qyzyǵa da qu­marta qaraıdy. 
2007 jyldyń mamyr aıynda dúnıeden ótken Amanbek pen 1982 jyldyń qaza­nynda ómirden ozǵan jubaıy Bıbihannan 10 ul-qyz órbidi. Amankúl-Májıt, Aman­jol-Márıam, Ápıkúl, Áshirkúl-Ábiláz, Darıha-Serik, Ultýǵan-Ánýar, Baqytbek-Zaǵıpa, Altynbek-Orazkúl, Jeńisbek-Gúlnaz, Jarqynbek – Kúnim. Olardyń bári bir-bir úıdiń tutqasy, zamana kóshinen qa­lyp qoımaı ómirden óz oryndaryn tapqan. Amanbek aǵanyń perzentteri de ata-ana senimine laıyq maqsat bıiginen kórinýde. 
Amanjol Kenjebekov 1977 jyly aq­-pan aıynda Márıam Isaqyzy Tursy­ma­tovamen otaý quryp, sodan bergi 38 jyl ishinde áke men ana qyzyǵyn birge bólisti. Ustanǵan izgi murattary olardy árdaıym alǵa jeteledi. Otbasy qýanyshynan artyq ne bar bul dúnıede?! Ekeýi týma-týys, quda-jekjat, qurby-qurdas, dos-jarandary al­dynda júzderi jarqyn boldy. Bir-birin qabaqtarynan túsindi, úılerinde dastar­qany jıylmaı, qonaqtaryn táńirindeı kút­ti. Ken­jekbekten órgen ózge urpaqtar sekildi, bular da eshnárseden kende bolǵan emes. Úl­ken-kishi aldynda izetterinen ja­ńylmaı, Amanjol qaıyrymy mol ul, Má­rıam ıba­ly kelin atandy. 
1979 jyly Dana atty tuńǵysh perzent­terin súıdi. Ósip-ónýdiń basy edi bul. Bú­ginde Astana qalasynda býhgalter bolyp qyzmet isteıtin Dana men Rahmatýlladan Nurgúl, Aısulý, Nurıslam, ınjener-meha­nık Qaıratbek pen jeke kásipker Áıge­rimnen Arýjan, Dinmuhammed, Inabat, Al­matyda turatyn muǵalıma Aǵıla men sot oryndaýshysy Baqytjannan Sultan, Ázıa­da, Qazyna, kompúter dınaızeri Dý­latbek pen muǵalıma Almadan Nurálı, Bıbinur degen nemereleri jas quraqtaı jel­pildep, qyzǵaldaqtaı qulpyryp, shat­tyqqa kenel­gen shańyraqtyń máni men sáni­ne aınalýda. Olar Amanjol qur­dasym­nyń atyna qy­laýdaı kir keltirmeýdi kóz­deıdi, kimniń uly, kimniń qyzy, kimniń ne­mereleri degende, Aman­joldaı abzal aza­matty ardaq tutyp, aq jolyn áspettep, ór­kendi isterin alǵa apa­rýdy ózderine maq­tanysh sanaıdy. 
Márıamnyń mamandyǵy – býhgalter. Aýdandyq tutynýshylar odaǵynda, Ja­ńaqorǵan jumysshylar kooperasıasyn­da jemisti eńbek etti. Otaǵasynyń qyz­met babymen «KPSS-XXIV sezi» atyndaǵy keńsharǵa qonys aýdarǵanda, sol eldi me­kende dúken meńgerýshisi bolyp, turǵyn­dardyń iltıpatyna bólendi. Jumystan qol úzbeı júrip, súıip qosylǵan joldasynyń kóńilinen shyqty. Bala tárbıesimen aına­lysýǵa da ýaqyt taýyp, olardy tıanaqty bilim alýǵa, tapsyrylǵan iste tyndyrym­dylyq tanytýǵa baýlydy.
Árbir ata-ana úshin ul-qyzdaryna, ne­me­re-shóberelerine tárbıeshi ári qamqor­-shy bolý paryz. Aǵaıyndy Ábekeńder – Amanbek pen Ábilqasym osy turǵydaǵy bo­ryshtaryna adal boldy, buljytpaı oryndady desek, qatelese qoımaspyz.
Tektilik daryǵan Kenjebekovter áýleti­nen taraǵan ár urpaq ana qudiretin tereń tú­sinedi. Olardyń ákelerine jan jylýy shynaıy qalyptasqany kirshiksiz kóńil­-deri men júrek lúpilderinen aıqyn ańǵa­rylady. Úlkenderge qarap oı túzeýdiń, boı túzeýdiń jarqyn úlgisi – bul. Ákeleriniń or­ny múldem bólek. Ardaqty esim, asqar taý – aqyldyń keni. Qysqasy, olar bir-bir úı­diń lokomotıvi. Amanbek pen Ábilqasym týraly osylaı paıymdaǵanymyz lázim.
 Kenjebekov Amanbek uzaq jyldar boıy saýda salasynda turaqty qyzmet etti. Aýdandyq tutynýshylar odaǵyna qaras­ty avtogarajdy basqardy, jasy ulǵaıa bas­ta­ǵanda avtodúken júrgizdi. İzinen ergen inisi Ábilqasym elektrlendirý júıesi meke­mesinde bastyqtyń orynbasary, kásipodaq komıtetiniń jetekshisi boldy. İskerlik-uıymdastyrýshylyq qabiletterimen ujym­da bedel bıiginen kórinip, zeınet demaly­syna shyǵarynda maqtaý-marapattaýlardy ıemdendi. Ónegeli ómir jyldary dáripteldi. 
Aǵaıyndy Ábekeńder men olardan ór­gen úrim-butaqtyń boılarynda urpaqqa ónege bolarlyq qasıet bar. Jurt aldynda eńselerin tik, keýdelerin kóterińki ustap, eshkimnen tartynbaı, eshnárseden qy­syl­maı erkin sóıleıtinderi de sondyqtan.

 

 

 

Pikir qaldyrý

Qatysty Maqalalar