Samıt barysynda 2015 jylǵa deıingi damýdyń negizgi maqsattary men mindetteri kórsetilgen Myńjyldyq deklarasıasyn oryndaý jónindegi sharalar nátıjesi talqylandy. Sondaı-aq sharaǵa qatysýshylar 2015 jyldan keıingi kezeńge arnalǵan damý salasynyń kún tártibin qabyldady. Bul týraly Qamshy portaly Aqordanyń saıtyna silteme jasap habarlaıdy.

Jınalǵandarǵa sóz arnaǵan Qazaqstan Prezıdenti bizdiń elimiz Myńjyldyq damýdyń segiz maqsatyn júzege asyrý isinde aıtarlyqtaı ilgerileýge qol jetkizgenin aıtty.

Atap aıtqanda, Nursultan Nazarbaev Qazaqstan memlekettiliktiń negizin nyǵaıtyp, azamattyq qoǵamnyń damýy úshin jaǵdaı jasaǵanyna nazar aýdardy. Sonymen qatar, respýblıkanyń ishki jalpy ónimi 19 ese ulǵaıdy, al halyqtyń jan basyna shaqqandaǵy tabysy 13 myń dollarǵa jetti.

Memleket basshysy densaýlyq saqtaý salasyndaǵy oń kórsetkishterge de toqtaldy: qazaqstandyqtardyń ómir súrý uzaqtyǵy 70 jastan asty, kedeıshilik 11 esege – 34-ten 3 paıyzǵa deıin qysqardy. Ana men bala ólimi 65 paıyzǵa azaıdy, SPID-ke, bezgekke jáne týberkýlezge qarsy kúreste eleýli tabysqa qol jetkizildi.

Qazaqstan Prezıdenti respýblıkamyz parnıktik gaz shyǵarylymyn qysqartyp, planetanyń bıologıalyq áralýandyǵyn saqtaýǵa atsalysyp otyrǵanyn aıryqsha atap kórsetti.

Bizder «jasyl» ekonomıkaǵa kóshýdiń ulttyq tujyrymdamasyn bekittik. Joıylyp bara jatqan Aral teńiziniń máselesi bizdiń óńirge ǵana emes, búkil álemge qater tóndiredi. Teńizdiń tartylýy saldarynan jyl saıyn 75 mıllıon tonnaǵa deıin shań men ýly tuzdy jel kóterip, onyń tozańy qazirdiń ózinde Eýropa men Antarktıdadan tabylyp otyr. Dúnıejúzilik banktiń qoldaýymen biz Aral teńiziniń soltústik bóligin qalpyna keltirdik.  Biz BUU-men jáne halyqaralyq qoǵamdastyqpen burynǵy Semeı ıadrolyq polıgony aımaǵyn saýyqtyrý jóninde belsendi túrde yntymaqtastyq ornatyp otyrmyz. Ortalyq Azıa elderi bul ekologıalyq problemalarmen kúresý úshin kómek kútedi, – dedi Memleket basshysy.

Nursultan Nazarbaev planetamyzdy damytý jónindegi jahandyq qujatty Qazaqstannyń qoldaıtynyna nazar aýdardy.

Ornyqty damý maqsattaryn qabyldaý álem elderi men halyqtary úshin betburysty sát týǵanyn ańǵartyp otyr. Samıtimizdiń qorytyndy qujaty jer betindegi damý men gúldenýdiń shyn mánindegi jahandyq nusqaýlyǵyna aınalady. Ornyqty damý maqsattaryn júzege asyrýdyń negizgi jaýapkershiliginiń júgi ulttyq úkimetterge artylady, – dedi Qazaqstan Prezıdenti.

Memleket basshysy BUU-nyń jańa qujatynyń maqsaty men baǵdary Qazaqstannyń basymdyǵy bar mindetterimen tolyq sáıkes keletinin atap ótti.
Qazirgi zamanǵy qaýip-qaterge bizdiń berer jaýabymyz «Qazaqstan – 2050» strategıasy bolyp sanalady, onyń maqsaty – eldi álemdegi eń damyǵan 30 memlekettiń qataryna qosý. Biz Ult josparyn, Bes ınstıtýsıonaldyq reformany júzege asyryp jatyrmyz. Bular memlekettik basqarý apparatyn jańǵyrtýǵa, azamattyq jáne quqyqtyq ınstıtýttardyń jumysyn jetildirýge, ekonomıkany ındýstrıalandyrýdy jalǵastyrýǵa baǵyttalǵan. Eýrazıa elderi úshin Uly Jibek joly ekonomıkasyn qazirgi zaman deńgeıinde qaıta jańǵyrtý mańyzdy bolyp tabylady. Ol Azıa-Tynyq muhıty óńirinen Eýropaǵa shyǵatyn tranzıt merzimin qysqarta otyryp, kóptegen elderge ıgilik ákeledi. Biz Tynyq muhıtyn Eýropamen jáne Taıaý Shyǵyspen baılanystyratyn temirjol jáne avtomobıl joldaryn salý arqyly  onyń ınfraqurylymynyń negizin qalap jatyrmyz, – dedi Nursultan Nazarbaev.

Qazaqstan Prezıdenti osy oraıda Eýrazıalyq ekonomıkalyq odaqty, Jibek jolynyń ekonomıkalyq beldeýin jáne Eýropalyq odaqty HHİ ǵasyrdyń birtutas ıntegrasıalyq jobasymen biriktiretin Úlken Eýrazıa ıdeıasy tóńireginde jumylýdyń mańyzdylyǵyn atap aıtty.

Sonymen qatar, Nursultan Nazarbaev álemniń ár túkpirindegi árkelki ilgerileý máselesin de qozǵady.

Jaǵymsyz úrdister Taıaý Shyǵys, Afrıka jáne Azıa elderindegi qaqtyǵystar saldarynan ýshyǵa túsýde. Qazirgi kóshi-qon daǵdarysy, soǵystarmen qatar, damýdaǵy teńsizdikterge baılanysty da týyndap otyr. HHİ ǵasyrda tabysty memleketter qarý-jaraq arsenalymen emes, ozyq ıdeıalar týdyrýǵa jáne tartymdylyq órisin qalyptastyrýǵa degen qabiletterimen erekshelenetin bolady. Álem problemalaryn zertteıtin Stokgolm ınstıtýtynyń derekteri boıynsha, barlyq memleketterdiń áskerı shyǵystarynyń jıyntyǵy 2014 jyly 1,7 trıllıon dollardan asqan nemese álemdik İJÓ-niń 2,3 paıyzyn quraǵan, – dedi Qazaqstan Prezıdenti.

Osyǵan baılanysty Memleket basshysy árbir memlekettiń qorǵanys búdjetiniń bir paıyzyn jyl saıyn Ornyqty damý maqsatyna baǵyttaý úshin BUU-nyń arnaýly qoryna aýdaryp otyrý týraly taǵy da usynys jasady.

Sońynda Qazaqstan Prezıdenti osy jolǵy is-shara barshanyń perspektıvaly bolashaǵy úshin birigýdiń jaqsy múmkindigi ekenin aıtty.

Bizdiń qolymyzdan keletin eń ıgi nárse – qazirgi zamanǵy qaýip-qaterlerdiń adamzat úmitin úzýine jol bermeý. Qazaqstan jahandyq damý isine bar kúsh-jigeri men resýrsyn jumsaýǵa daıyn, – dedi Nursultan Nazarbaev.