Ózbekáli Jánibekov atyndaǵy OQPÝ-niń arheologıa ortalyǵy Túrkistan oblysy, Ordabasy aýdany, Qaraaspan aýyldyq okrýginiń Tólebaıtóbe qorymyndaǵy 3 obaǵa qazba jumystaryn júrgizdi. Nátıjesinde, zertteýshiler Qańly dáýirine tıesili Han áýletiniń aınasyn tapty. Áıel adamnyń qabirinen tabylǵan qola aına joǵary dárejede baǵalanyp, ony aýqatty, baı-qýatty adamdar ǵana qoldana alǵan. Tarıhı jádigerge qarap qaıtys bolǵan adamnyń joǵary dárejeli qyzmette bolǵanyn bilýge bolady. Aınanyń pishini dóńgelek, ortasynda jip ótkizýge arnalǵan tesigi bar, al betki jaǵy 8 arkaly kelgen. Buǵan deıin uqsas aınalar Kýshan ımperıasynyń ortalyǵy Aýǵanstan aýmaǵyndaǵy Tılıa tepe qalashyǵynan jáne ońtústik Oraldaǵy sarmat patshalarynyń jerleý oryndarynan kezdesken. Sondaı-aq, kóshpeli súnný (hýnný) azıalyq ımperıa shanúlarynyń qabirlerinen de tabylady.
Úsh birdeı obaǵa zertteý júrgizgen ǵalymdar 1,2 obalar kóne zamanda tonalǵanyn aıtady. Al, úshinshi obadan bizdiń zamanymyzǵa óte qundy jádigerler qalǵan. Atap aıtqanda, qumyra, Han kezeńine tıesili qola aına, Rım kezeńinde qoldanysta bolyp, túıreýish rólin atqarǵan fıbýla, syrǵa, sonymen qosa maıda bıser men qolǵa taǵýǵa arnalǵan iri monshaqtar tabyldy. Aıaq kıim men beldiktiń toǵasy, qus aýlaý úshin arnaıy jasalynǵan jebe ushy da bar. Altynmen qaptalyp, kógildir aqyq jáne asyltas rýbınmen áshekeılengen polıhrom stılinde jasalǵan syrǵanyń pishini aı tárizdi. B.z. d. 1 ǵ.-b. z. 1 ǵ. sarmat-qańly álemine tıesili áshekeıdiń astyńǵy jıegi júzimniń dáni sıaqty jasalǵan, segiz qyry kún shýaǵy ispettes.
Tabylǵan jádigerlerge qarap Qańly memleketi myqty jáne qýatty ımperıalarmen baılanysta bolǵandyǵyn bilýge bolady. Uly Jibek jolynyń ortalyǵynda ornalasqan Batys pen Shyǵysty jalǵastyrǵan saýda-sattyqty damytyp, úlken qalalardy gúldendirgen Qańly memleketimen keıingi Rım, Vızantıa, Kýshan, aspan asty eli Qytaı teń dárejede dıplomatıalyq qarym-qatynasta bolǵan. Qańly memleketiniń quramyna azıalyq sarmat, súnný(hýnný), qańly men keıingi saqtar kirgen. Al jerleý ornynyń ýaqyty b. z. d. II ǵ. men b. z. IV ǵ. qamtıdy. Arheologıalyq ekspedısıa jetekshisi, tarıh ǵylymdarynyń doktory, profesor Aleksandr Podýshkın atalmysh jaýharlar tarıhı qundylyǵyna qaraı Ulttyq mýzeıge tapsyrylatynyn aıtady. Zertteý jumysyna Ordabasy ulttyq tarıhı - mádenı qoryǵynyń ǵylymı qyzmetkerleri de qatysty.
Túrkistan oblysy ákiminiń baspasóz qyzmeti.
Pikir qaldyrý