Elimizde ǵylymı-zertteý qyzmeti salasyndaǵy qyzmetter kólemi aıtarlyqtaı qysqardy.

Dúnıejúzilik zıatkerlik menshik uıymy (WICO) jarıalady Jahandyq ınovasıalyq ındeks (ǴZI) týraly 17-shi jyl saıynǵy esep. GII  baǵalaýǵa múmkindik beretin ınovasıaǵa úles sýbındeksin qamtıdy  ınovasıalyq qyzmetke yqpal etetin ekonomıka elementteri  (ınstıtýttar, adamı kapıtal jáne zertteýler, Infraqurylym, deńgeı naryq pen bıznesti damytý), sondaı-aq ınovasıalar nátıjeleriniń sýbındeksi,  osyndaı qyzmettiń naqty nátıjelerin ekige bólýde kórsetetin  laýazymdarǵa – Bilim jáne tehnologıalar salasyndaǵy nátıjelerge jáne nátıjelerge  shyǵarmashylyq qyzmet.

2020-2022 jyldardaǵy 2023 jylǵy qarqyndy ósýden keıin  ǵylymı jarıalanymdardyń, venchýrlik ınvestısıalardyń jáne berý belsendiliginiń kórsetkishteri Halyqaralyq patenttik ótinimder tómendep, shyǵyndar tómendedi. Ǵylymı-zertteý jáne tájirıbelik-konstrýktorlyq qyzmet (ǴZTKJ)  qysqardy. Atap aıtqanda, Halyqaralyq patenttik ótinimderdiń sany 1,8% - ǵa tómendedi jáne bul 2009 jyldan beri belsendiliktiń alǵashqy tómendeýi. Jahandyq ǴZTKJ ósý qarqyny, óz kezeginde, 2022 jyly 5 qurady% — bir jyl burynǵyǵa qaraǵanda birshama az, biraq 2023 jyly olar kútildi naqty mánde 3% - ǵa deıin baıaýlaý.

Qazaqstanda ǵylymı zertteýler men ázirlemeler salasyndaǵy qyzmetter kólemi 2023 jyly rekordtyq 200 mlrd teńgege jetti – bul kórsetkishten birden 1,5 ese kóp, 2022 j. ǴZTKJ shyǵyndary da sońǵy rekordyn kórsetti jáne birneshe jyl ishinde 172,6 mlrd teńgeni qurap, jylmen salystyrǵanda birden 42% - ǵa artyq

QR kórsetkishteriniń ósýine qaramastan, bul áli de anyq  óte az. Máselen, GII reıtıńinde Qazaqstan nebári 25,7 bal jınady, bul  bul elge 133-ten 78-shi oryndy ǵana alýǵa múmkindik berdi. Alaıda, arasynda  Qazaqstan Ortalyq jáne Ońtústik Azıa memleketterinen keıin úshinshi orynǵa ıe boldy  Úndistan (39-shy jáne 38,3-shi) jáne Iran (64-shi jáne 28,9-shy). A qosýly  tórtinshi orynda kórshimiz, Ózbekstan: 83-shi jáne 24,7-shi orynda. EAEO elderi arasynda Qazaqstan Belarýsten ozyp ketti (85-shi jáne 24,2 bal) jáne Qyrǵyzstan (99-shy jáne 20,4-shi), al Reseıden (59-shy) jeńildi oryn jáne 29,7 upaı) jáne Armenıa (63-shi jáne 29,7 upaı).

Byltyrǵy ǴZTKJ salasyndaǵy kórnekti kórsetkishter

Joǵaryda aıtylǵan jáne áli de jetkiliksiz Qazaqstanda bıylǵy jyly jaqsaryp qana qoımaı, tómendedi. Ǵylymı zertteýler salasynda kórsetilgen qyzmetterdiń kólemi jáne 2024 jyldyń birinshi jartyjyldyǵynda ázirlemeler 44,7 mlrd teńgeni qurady — 23-ke%  2023 jyldyń uqsas kezeńine qaraǵanda az (NKI — 67,5%). Eń úlken ǴZTKJ-daǵy Qyzmetterdiń kólemi ǵylymı zertteýler men eksperımenttik zertteýlerdi qurady bıotehnologıa salasyndaǵy ázirlemeler, sondaı-aq ǵylymı-zertteý,  geologıalyq saladaǵy tájirıbelik-ádistemelik jáne tájirıbelik-konstrýktorlyq jumystar  salalar: tıisinshe 4,4 mlrd teńge jáne 4,3 mlrd teńge.

Óńirlik bóliniste ǴZTKJ salasyndaǵy qyzmetterdiń barlyq kóleminiń úshten birinen astamy tek Almatyda: 15,7 mlrd teńge boldy. Odan keıin Astana men Mańǵystaý oblysy: 7,3 mlrd teńge jáne 4,4 mlrd teńge.