Memlekettik bıliktiń birden-bir bastaýy – halyq. Qoǵamdy demokratıalandyrý úderisterinde jergilikti ókildi organdardyń, halyq bıliginiń negizgi formasy retinde, máslıhattar men jergilikti ózin ózi basqarý organdarynyń mańyzy óte zor.

Elbasy «Qazaqstan joly-2050 – bir maqsat, bir múdde, bir bola­shaq» atty Qazaqstan hal­qyna Joldaýynda «Búginde Otany­myz­dyń jetistikteri – árbir azamat­tyń, ulttyń maq­­­ta­­ny­­shy. Kúshti, qýatty memleketter ǵana uzaq mer­zimdik josparlaýmen, turaq­ty eko­nomı­kalyq ósýmen aınalysady. «Qazaqstan-2050» Strategıasy – barlyq salany qamtıtyn jáne úzdiksiz ósýdi qamtamasyz etetin jańǵyrý joly. Ol – eldigimiz ben birligimiz, erligimiz ben eńbe­gimiz synalatyn, synala júrip shyń­dalatyn úlken emtıhan. Stra­tegıany múl­tiksiz oryndap, emtıhannan múdirmeı ótý – ortaq paryz, abyroıly mindet!» dep baıandy bolashaqqa baǵyt siltegen baǵdarshamdy aıqyndap bergen bolatyn.

Básekelestikke qabiletti álem­degi 50 eldiń qataryna qosylýdy maqsat etken Qazaq eli bul mejeni baǵyndyryp, endi álemdegi eń damyǵan ozyq 30 memlekettiń qataryna qosylýǵa baǵyt túzep otyr. Ótken jyly oblysymyzda 274,3 mlrd. teńgege ónerkásip ónimderi óndirildi. Iaǵnı, 2013 jylmen salystyrǵanda jalpy óndiris kólemi 12,0 paıyzǵa artty. Tamaq ónimderin óndirý 1,2 esege, jeńil ónerkásibi – 1,4 esege, hımıa ónerkásibi – 4,6 paıyzǵa, farmasevtıkalyq ónimder – 5,2 esege, ózge metal emes mıneraldyq ónimder ótken jyldyń deńgeıinde – 100 paıyz, jıhaz jasaý 1,2 esege kóterildi. Elektr energıasyn óndirý kólemi 1,5 esege ósip, 2742,3 mln. kVt/saǵat qurady, jylý energıasy 7,5 paıyzǵa artty.

«Bıznestiń jol kartasy-2020» baǵdar­lamasyn iske asyrý bas­talǵannan beri jalpy 45,5 mlrd. teńge somasyna kásipkerlerdiń 374 jobasyna qarjylyq qoldaý kórsetildi. Turǵyn úı qurylysyna jumsalǵan ınvestısıalar ótken jyldan 5,1 paıyzǵa artyp, jalpy kólemi 258,1 myń sharshy metr bas­pana paıdalanýǵa berildi. Bilim berý, densaýlyq saqtaý júıelerin qarjylandyrýǵa bólingen búd­jet­tik qarajattar tolyǵymen ıge­­rilip, kóptegen jańa nysandar paı­da­lanýǵa be­rilip, áleýmettik sala­lardyń materıaldyq-tehnı­kalyq jaraqtandyrylý jaǵdaıy edáýir jaqsardy. Eldi mekenderge aýyzsý, gaz qubyrlary tartylýda. Joldar jóndelip, kósheler abattandyrylýda. Kásipkerlik kók­jıegi keńeıip, jumyssyzdyq deńgeıi tómendedi. Mundaı mysaldardy ár aýyldan kezdestirýge bolady.

Mine, osyndaı ońdy isterdiń bárinde ókilettilikteri men bilik­tilikteri artqan depýtattar korpýsy halyq pen bılik arasyndaǵy baılanysty nyǵaıtýǵa atsalysa júrip, oblys turǵyndarynyń ál-aýqatyn, turmys jaǵdaıyn jaqsartýǵa baǵyttalǵan ekonomıkalyq jáne saıa­­sı reformalardy júzege asyrý barysynda atqarylyp jatqan jumystarda óz belsendilikterin tanytýda. Oblystyq máslıhattyń besinshi shaqyrylymynyń quramy negizinen ómirlik tájirıbeleri mol, depýtattyq qyzmettiń qyr-syryn jetik meń­ger­gen halyq qalaýlylarynan jasaqtaldy. Bul shaqyrylymdaǵy depýtattardyń enshisine eldi mekenderge aýyzsý, gaz qubyrlaryn tartý, joldardy jóndeý, kóshelerdi abattandyrý, kásipkerlikti damytý, jumyssyzdyq deńgeıin tómendetý jónindegi atqarylyp jatqan qar­qyndy jumystar naýqanyna kez ke­lip otyr. Depýtattar sesıalarda barlyǵy 600-ge jýyq sheshim­ qabyldady. Onda óńir­diń áleýmettik-ekonomıkalyq damýy­nyń mańyzdy máseleleri qaraldy. Olardyń ishinde, oblystyń aýyl sharýashylyǵyna ınvestısıa tartý, jańa tehnologıalar engizý, qaıta óńdeý, salany tehnıkalyq jańǵyrtý, emdeý mekemeleriniń tur­ǵyndarǵa qyzmet kórsetý sapasy, tó­tenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jáne onyń zardaptaryn joıý, oblystyq búdjettiń atqarylýy sıaqty jospar­lanǵan máse­leler qarastyryldy. Sondaı-aq, oblys ákiminiń oǵan júktelgen fýnksıa­lar men mindetterdiń oryndalýy jónindegi esebi tyńdaldy. Sesıada depýtattar tarapynan oblys ákimine birqatar usynystar engizildi. Shaqyrylym basynan beri oblystyq máslıhattyń sheshimimen 16 adamǵa «Jambyl oblysynyń qurmetti azamaty» ataǵy berildi.

Depýtattar men atqarýshy bılik basshylary arasynda iskerlik qarym-qatynas ornaǵan. Ózderin tolǵandyrǵan máselelermen depýtattar jergilikti bılik ókilderi bas­shy­larynyń qabyldaýlarynda jıi bolyp turady. Ózderiniń saılaý okrýgterine qatysty máslıhat apparatyna kelip túsken aryz-shaǵymdardy tekserýge qatysady. Sondaı-aq, oblystyq máslıhat depýtattary «Nur Otan» partıasy oblystyq fılıaly janynan qurylǵan, oblystyq tártiptik keńes­tiń jáne basqa da kóptegen komıs­sıalardyń quramynda ózde­riniń azamattyq ókilettigin abyroımen atqarýda.

Besinshi shaqyrylymnyń depýtattary óz saılaýshylarymen 200-ge jýyq kezdesýler ótkizdi, onda komýnaldyq qyzmet kórsetý tarıfteriniń kóterilýi, joldar sapasy, sýmen qamtamasyz etý, gazben jabdyqtaý, turǵyn úı máseleleri, eńbekke ornalastyrý, mektepke deıingi tárbıeniń sapasyn artty­rý, tamaq ónimderiniń baǵasyn qalyp­tastyrý, medısınalyq qyz­met­ti jaqsartý, mal azyǵyn daıyndaý, stýdentterdiń jolaqysyna jeńil­dik jasaýǵa yqpal etý jáne basqa da birqatar máseleler kóterildi.

Depýtattar jyldan-jylǵa sa­ýal joldaý quqyǵyn paıda­lanýda belsendilik tanytyp kele­di. Sońǵy úsh jarym jylda depýtattar 130-dan astam saýaldar joldady. Saýaldar Premer-Mınıstrge, Parlament depýtattaryna, mınıstrlikterge, oblystyq basqarmalar men departamentterge, ákimdikterge jiberilip otyrdy. Olardyń 70 paıyzdan astamy oń sheshimin tapty.

Jalpy, oblystyq máslıhattyń kúndelikti tirshiliginde atqarylyp jatqan sharýalardy tizbektep shyǵý múmkin emes. Oblys tur­ǵyndary men saılaýshylarymyz atqa­rylǵan isterge baǵasyn da berip jatyr. Búgingi kúni máslıhattardyń kósh basynan kórinýi ókiletti jáne atqarýshy bıliktiń iskerligi men nátı­jeli jumysy dep bilemin.

Oblystyq máslıhat jumys júıe­sin jetil­dirý arqyly alǵa qoıǵan mindetterin oıdaǵydaı oryn­dap, qabyldanatyn sheshim­derdi árqashan da ózekti jáne naqty maqsattarǵa jetýge baǵyttaıdy. Depýtattarmen birlese otyryp obly­symyzdyń áleýmettik-ekono­mı­ka­lyq jáne rý­hanı ósý jolyn­daǵy baǵdarlamalardy júzege asy­rýǵa jáne bul maqsatta qarjy­nyń durys bólinýine, ár jumys­tyń ýaqytynda oryndalýyn qada­ǵalaýǵa jaýapkershilikpen qarap kelemiz.

Búgingi kúni elimiz úlken jetis­tikterge qol jetkizip, álem tanıtyn memleketke aınaldy. Munyń barlyǵy eldegi turaqtylyq, ha­lyq­tar arasyndaǵy birlik pen yntymaqtastyq arqa­synda múmkin bolyp otyr. Sondyqtan da eń aldymen, tatýlyǵymyzdy saqtap, bereke-birligimizdi joǵaltpaýymyz qajet. Alda birlesip isteıtin qyr­ýar jumystar kútip tur. Bizdiń mindetimiz – Memleket basshysy bergen tapsyrmalardy qysqa merzimde oryndap shyǵý. Biz uly murat jolynda úılesimdi jumys isteýimiz qajet.

Bul arqyly biz Qazaqstannyń álemdegi eń damyǵan otyz eldiń qataryna enýin qam­tamasyz ete alamyz. «Birlik bar jerde – tirlik bar» deıdi bizdiń halyq. Dana jurt muny teginnen tegin aıtpasa kerek. Aýyzbirlik pen túsinistik, syılastyq ústemdik qurǵan jerge qashan da nátıjeli istiń úıir bolatyny belgili. Oblystyń uzaq merzimdi strategıalyq damý baǵ­darlamalarynda halyq turmy­synyń sapasyn jaqsartý, azamattyq qoǵam qurý, ultaralyq kelisim ornatý, bilim berý salasyn damytý, halyqtyń densaýlyǵyn nyǵaıtý sekildi áleýmettik máselelerdi sheshýge de aıryqsha mán berilýde.

«Syn túzelmeı, min túzelmeıdi» deıdi halyq danalyǵy. Birinshiden, ár adam eń birinshi ózine syn kóz­ben qaraı bilýi kerek. Ózińdi óziń synaý arqyly oıdyń qabi­letin jetildirip, aınaladaǵy, qoǵam­daǵy kemshilik-qatelikterdi kórý­ge bolady. Ekinshiden, jer­gilik­ti ózin ózi basqarýdy damytý úshin ha­­lyq­tyń kózqarasy, qara­paıym jurtshylyqtyń pikiri eske­rilgendigi durys, óıtkeni biz halyq úshin qyzmet jasaımyz. Sondyqtan eń bastysy, bizdiń syn emes, bizdi tańdaǵan halyqtyń synyna qulaq túrý.

Ókiletti organdarǵa saılana otyryp, aımaq ómirine qatysty túrli mańyzdy sheshimder qabyldaý, onyń júzege asýyn baqylaý barysynda jerlesterimizdiń múddelerin qorǵaý mindeti bizderge júktelgenin jaqsy sezine bilýimiz qajet. Árı­ne, jumys bolǵan soń barlyq jerdegideı jumysqa qanaǵattanyp, rıza bolatyn, nemese kóńil tolmaı qalatyn sátter de bolyp jatatyny belgili.

Degenmen, máslıhat jumysyna tyń óz­ge­rister engizý, saılaýshylar men depýtattardyń tyǵyz baılanysyn qalyptastyrý, jumys­tardyń nátıjeli bolýyn qamtamasyz etý, bizdiń búgingi jumysymyzdyń negizgi baǵyty bolyp tabylady. Sondyqtan máslıhat depýtattary atqarýshy organdarmen birlese otyryp, ózderine senim bildirgen halyqtyń múddesi úshin qyzmet etip, oblystyń ekono­mıkalyq, áleýmettik damýyna súbeli úles qosyp keledi. Biz jumysymyzdy osy baǵytta odan ári jalǵastyra bermekpiz.

Baǵlan QARASHOLAQOV,

Jambyl oblystyq máslıhatynyń hatshysy.

TARAZ.

Derekkóz: Egemen Qazaqstan