Tehnokratty órkenıet keń óris ala bastaǵan HHİ ǵasyrdyń ózinde shynaıy rýhanı azyq izdegen jan negizinen, ony mádenı oryndardan tabary anyq.
Osy oraıda, ásirese, kópshiliktiń qajetin qanaǵattandyrýda jergilikti jerlerdegi mádenı oshaqtar óz jumysyn qalaı uıymdastyryp otyr degen oımen Atyraý oblystyq mádenı mekemeleriniń jumysymen tanysqan edik.
Gúljanaı QALIEVA, oblystyq kitaphana basshysy:
Oqyrman suranysy qaltqysyz oryndalady
– Ǵabdolla Slanov atyndaǵy Atyraý oblystyq ǵylymı ámbebap kitaphanasy – ár oqyrman-paıdalanýshyǵa respýblıkalyq jáne álemdik aqparattyq resýrstarǵa erkin shyǵýǵa múmkindik beretin qabiletke ıe zamanaýı aqparattyq jáne oblystaǵy 155 kópshilik kitaphananyń jumysyn úılestirýshi ádistemelik ortalyq. Kitaphanada 6 bólim jumys jasaıdy:
Jergilikti aqyn-jazýshylar kitaphanamen tyǵyz baılanysta. Olardyń qataryna kitaphanamyzdyń 40 jyldan asa ýaqyt oqyrmany bolyp kele jatqan aqyn, Halel Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıtetiniń profesory Qadyr Júsip, jazýshy-ólketanýshylar Amanǵalı Ámirjanuly, Tólegen Jańabaıuly, Ótepbergen Álimgereıuly, Murat Bektenov, aqyndar Qazaqstan Jazýshylar odaǵynyń Atyraý oblystyq fılıalynyń dırektory Qoıshyǵul Jylqyshıev, Jeńis Aronov, Ómirzaq Qajymǵalıev, Gúlzada Nıetqalıeva, Álıa Dáýletbaeva, Baqytgúl Babash jáne taǵy basqalardy jatqyza alamyz. Olar kitaphanada ótetin sharalarǵa únemi qatysyp, jaryqqa shyqqan kitaptarynyń tusaýkeserlerin kitaphanada ótkizip, kitap qoryna syılaýdy dástúrge aınaldyrǵan.
«Ónegeli ómir» serıasymen shyǵatyn belgili qoǵam qaıratkerleri týraly, qazaq, orys aqyn-jazýshylarynyń kóptomdyq tańdamaly shyǵarmalary jáne taǵy da basqa ádebıetter úlken suranysta.
Oqyrman suranystary boıynsha bizdiń kitap qorynda joq kitaptarǵa elimizdiń Ulttyq kitaphana qoryna suranys berilip, «Qujattardy elektrondy jetkizý» qyzmeti arqyly qanaǵattandyrylady. Suranystardy skanerlep, oqyrmannyń elektrondy poshtasyna jiberý, fleshkaǵa kóshirip berý, kóshirmege túsirý sıaqty qyzmet túrleri kórsetiledi.
Kitaphanamyzda atyn ıelenip otyrǵan jazýshy Ǵabdolla Slanov shyǵarmalary men qordaǵy sırek kitaptardyń elektrondy kitaphanasyn jasaqtaý ústindemiz.
Kitaphana – jalpyulttyq ıdeıamyz Máńgilik eldi basty baǵdar etip, «Qazaqstan – 2050» strategıasy: qalyptasqan memlekettiń jańa saıası baǵyty» jáne «Nurly jol» – bolashaqqa bastar jol», Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń Qazaqstan halqyna Joldaýlaryn, eńbekke, adal kásibı tabysqa, Otanǵa qyzmet etýge, joǵary patrıottyq nıetterge oń kózqarastar qalyptastyratyn otandyq áleýmettik mádenı ónimderdi jańǵyrtýdyń 2012 – 2016 jyldarǵa arnalǵan josparyn bekitý týraly QR Úkimetiniń 2012 jylǵy 31 tamyzdaǵy №1124 qaýlysy, QR azamattarynyń quqyqtyq mádenıet deńgeıin arttyrýdyń 2012 – 2014 jyldarǵa arnalǵan keshendi jospary, Qazaqstan Respýblıkasynda materıaldyq emes mádenı murany qorǵaý jáne damytý jónindegi tujyrymdama týraly QR Úkimetiniń 2013 jylǵy 29 sáýirdegi №408 qaýlysy jáne «Mádenı mura» ulttyq jobasyn odan ári iske asyrý aıasynda, óńirdiń ulttyq tarıhyn zerdeleý, «Sybaılas jemqorlyqqa, nashaqorlyqqa qarsy kúres» baǵdarlamalary men is-sharalar jobalaryn basshylyqqa alyp, túrli kópshilik sharalar ótkizip, san alýan taqyryptarda vırtýaldy bıblıografıalyq sholýlar jáne kitaptardy ashyq qaraý kórmelerin uıymdastyryp keledi.
«Kitap degenimiz – aldyńǵy urpaqtyń artqy urpaqqa qaldyrǵan rýhanı ósıeti. Kitap oqýdan tyıylsaq, oı oılaýdan da tyıylar edik». Ǵabıt Músirepov.
Kitaphana qaladaǵy barlyq joǵary jáne arnaýly orta oqý oryndarymen, mekeme, kásiporyndarmen ekijaqty kelisimshart negizinde turaqty baılanysta jumys júrgizip otyr. Jergilikti zıaly qaýym ókilderi, ustazdar men stýdentter ótkiziletin kópshilik sharalarǵa únemi qatysady. Mekeme, kásiporyndardyń suranysy boıynsha kóshpeli kitap kórmeleri, sharalar ótkizilip turady.
Byltyrǵy jyly dástúrli respýblıkalyq «Bir el – bir kitap» aksıasy aıasynda Saıyn Muratbekovtiń «Jýsan ıisi», «Basynda Úshqaranyń...» shyǵarmalary kitaphana oqyrmandarynyń arasynda qyzý talqylandy.
Ótken jyly QR Ulttyq akademıalyq kitaphanasynyń 10 jyldyǵyn merekeleý sheńberinde uıymdastyrǵan «Qazaqstannyń úzdik jyl kitaphanashysy», «Kitaphana – kemel dos», «Oqyrman – bizdiń dosymyz», «Kitaphana týraly úzdik esse» vırtýaldy baıqaýy jáne J.Bekturov atyndaǵy Qaraǵandy oblystyq jasóspirimder kitaphanasy Qaraǵandy qalasynyń 80 jyldyǵyna oraı jarıalaǵan «Men turatyn qala» atty jastardyń halyqaralyq vırtýaldy fotobaıqaýlaryna kitaphananyń jasóspirim oqyrmandary belsene atsalysty.
Al bıylǵy jyl tańdaýy – Qazaq handyǵynyń 550 jyl tolýyna oraı, halqymyzdyń rýhanı dáýletine estetıkalyq jańa baılyq, mol qazyna qosyp, eliniń mahabbatyna bólengen, daraboz jazýshy İlıas Esenberlınniń «Kóshpendiler» shyǵarmasy bolyp tanyldy. Bul týraly kitaphanashy S.Baızaqova D.Nurpeıisova atyndaǵy akademıalyq qazaq halyq orkestriniń Atyraý qalasy turǵyndarynyń Jaıyq jaǵalaýyndaǵy keshkilik demalys kezinde uıymdastyrǵan konserttik sharalarynyń aldynda jurtshylyqty, ásirese, jastardy kitap oqýǵa shaqyrǵan «Ymyrttaǵy oqý» sharasy kezinde aqparat berse, kitaphanashylar J.Baıymbetova İ.Esenberlınniń «Kóshpendiler» trılogıasyna toqtalyp,
G.Qarabalıeva, A.Kýlova, B.Daýletovalar jazýshynyń «Kóshpendiler» trılogıasynyń «Almas qylysh», «Jantalas», «Qahar romany» bólimderi týraly áńgimelep berdi.
Shara sońyn barlyǵy bir daýyspen: «Barshańyzdy «Bir el – bir kitap» aksıasy aıasynda İlıas Esenberlınniń «Kóshpendiler» shyǵarmasyn oqýǵa shaqyramyz» dep kóterińki daýyspen jarnama jasady, ózge kitaphanashylar serýendep júrgen jastarǵa kitaphanaǵa, kitap oqýǵa shaqyrǵan jarnamalyq betsheler taratty.
Kitaphanada Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy, Qazaqstan halqy assambleıasynyń 20 jyldyǵymen qatar toılanǵan jeńistiń 70 jyldyǵyna oraı kóptegen sharalar josparlanyp, uıymdastyryldy. Mereke qarsańynda bastalyp ketken sharalar áli de jalǵasyn tabýda.
Jeńistiń 70 jyldyq merekesine oraı jyl basynda oblys kitaphanalary oqyrmandarynyń arasynda Jeńis taqyrybyna arnalǵan shyǵarmalar jazýdan baıqaý jarıalanǵan bolatyn. Kitaphana qorjynyna qalalyq, aýdandyq, aýyldyq kitaphanalardan 50 shyǵarma kelip tústi. Solardyń arasynan beseýi úzdik, sondaı aq 10 oqyrmannyń shyǵarmasy yntalandyrý syılyǵyna laıyq dep tanyldy. Bul oqyrmandardyń barlyǵyna da kitaphana atynan arnaıy alǵysqattar men syılyqtar tabys etildi.
Jastar men jasóspirim oqyrmandardy kitap oqýǵa tartýda kitaphanada ótkizilip jatqan sharalar jeterlik.
Jyl aıaǵyna deıin aqyn-jazýshy, mádenıet qaıratkeri Jeńis Aronovtyń 70 jasqa tolýyna oraı «Aq jeleń dáýren, jaısań jyr» atty shyǵarmashylyq keshi, bard aqyn, kompozıtor Tabyldy Dosymovtyń týǵanyna 50 jyl tolýyna arnalǵan kitaphanalyq blogtardyń oblystyq baıqaýy jáne aqyn, Ánuran avtorlarynyń biri Jumeken Nájimedenovtiń týǵanyna 80 jyl tolýyna oraı, «Tereńine biz jetpegen Jumeken» atty kórkemsóz saıysy ótedi dep josparlap otyrmyz.
Bıshileri myń buralǵan – «İnjý-Marjan»
Ataryý oblystyq Nurmuhan Jantórın atyndaǵy fılarmonıanyń bı ansambli – «İnjý-Marjannyń» ónerin tamashalaǵandardyń súısinbeıtini kemde-kem. Myń buralǵan súıkimdi qyzdar sahnaǵa shyqqannan kópshiliktiń yqylaspen qol shapalaqtap, qoshemetteýi tekten-tekke emes. Ol – shynaıy ónerge degen qurmetten týyndaǵan kórermenniń ystyq yqylasynyń bir belgisi.
«Ujymǵa 2013 jyly oblystyq fılarmonıanyń dırektory Ǵadil Dúısenǵalıevtiń shaqyrýymen keldim. Sodan beri bıshi qyzdarmen tyǵyz jumys jasaýdamyn» deıdi ansámbldiń jetekshisi Gúlvıra Qalybaıqyzy. «Osy jyldyń mamyr aıynda Reseıdiń Astrahan qalasynda ótken qazaq qoǵamynyń 20 jyldyǵyna oraı mádenı sharalarǵa qatysyp, óner kórsettik. Maýsym aıynda Shymkent qalasynda ótken Atyraý oblysynyń mádenı kúnderine, sonymen birge shilde aıynda Astana kúni merekesine qatystyq. Jaqynda ǵana oblystyq fılarmonıanyń «Murager» fólklorlyq ansambliniń esep berý konsertinde óner kórsetsek, qazan aıynda ótken Abaı kúnderin «Erkeler» bıimen ashtyq. Bizde bos ýaqyt degen múldem joq. Mádenı sharalardyń arasynda qyzý daıyndyqtar. Daıyndyqty bosańsytýǵa esh bolmaıdy. Óner salǵyrttyqty kótermeıdi, ásirese, bı óneri. Salqyn qarasań boldy, syny qashady» deıdi jetekshi.
«İnjý-Marjan» ansambli – elimizdegi aıtýly sharalardy atap ótý barysynda ótkiziletin barlyq mádenı sharalardyń belsendi qatysýshylarynyń biri. Olar Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna oraı kórshi Reseı eline de arnaıy gastróldik saparmen baryp keldi. Chelábi oblysyndaǵy Magnıtogorsk qalasynyń kórermenderine qazaq halqynyń salt-dástúrlerin bı tilimen jetkizgen bıshilerdiń ónerine tánti bolmaǵandar kemde-kem. Ásirese, sonda turatyn qandastarymyz erekshe alǵys jaýdyrypty.
«Ansámbldiń repertýary da baı. 30-dan asa eldiń ulttyq bılerin naqyshyna sala oryndaıtyn úlbiregen 12 qyz qaı halyqtyń bolsa da bıin qas-qaǵym sátte qaǵyp alady. Bári shetinen talantty. Qazirgi tańda Erjan Qıtarov aǵamyz jetekshilik etetin «Murager» fólklorlyq bı ansamblimen tyǵyz baılanystamyz. Jańa qoıylymdarǵa birlese otyryp, jumys júrgizip jatyrmyz. Jańa qoıylymdarǵa jańa kostúmder tigilip jatyr. Bárin uıymdastyryp, baǵyt-baǵdar berip, qajetti zattarymyzdy der kezinde taýyp berýge árdaıym qamqorlyq tanytyp, qolǵabys jasaıtyn fılarmonıa dırektory Ǵadil Dúısenǵalıevtiń eńbegi eren ekenin erekshe atap ótkim keledi» deıdi Gúlvıra Turaqbaeva.
«İnjý-Marjan» – elimizden tys jerlerge gastróldik saparlarmen shyǵyp, qazaq ónerin pash etýde de aıtarlyqtaı úles qosyp júrgen toptardyń biri. Ótken jyldyń qazan aıynda Ýfada ótken dostyq pen yntymaqtastyq festıvalinde horeografıa janrynda óner kórsetse, jeltoqsan aıynda Qazaqstan elshiliginiń shaqyrýymen elimizdiń táýelsizdigine oraı Katarda ótkizilgen mádenı sharalarǵa qatysyp qaıtypty.
«Qaıda óner kórsetsek te san qyrly qazaqtyń bı ónerin, qazaq mádenıetin kópshilikke tanystyrý – basty maqsatymyz. Sol jolda tynbaı eńbektene beretin bolamyz. Kórermenge qyzmet etýden jalyqpaımyz. Ol – biz úshin úlken jaýapkershilik ári maqtanysh» deıdi bıshiler ansambliniń jetekshisi Gúlvıra Turaqbaeva.
Kúmis kómeı ánshi – Gúlmaıdan
Gúlmaıdan Súndetova – elimizge tanymal ánshi. Kezinde «Kerekýdiń Maırasy» atanǵan kúmis kómeı ánshi aqyn Sara rólin somdap, kórermendi talantymen tánti etken naǵyz daryn ıesi. Ol – bul kúnderi Atyraý oblystyq Nurmuhan Jantórın atyndaǵy fılarmonıanyń beldi ánshisi.
«Atyraý – týǵan jerim, ósken elim. Ánshi retinde jer jannaty Jetisýda tanylyp, kópshiliktiń yqylasyna bólengen rýhanıattyń ordasy Almaty – kimge bolsa da qanat bitiretin, sheberliginiń shyńdalýyna dem beretin qutty meken. Jalpy, naǵyz óner adamy úshin eń bastysy – kórermen yqylasy. Ol – óner ıesine erekshe kúsh-qýat syılaıtyn, tilmen aıtyp jetkize almaıtyn bir qudiret. Bul rette atyraýlyqtar shynaıy ónerdi shyn júrekten baǵalaıtyn talǵampazdyǵymen kimdi de bolsa tańǵaldyrmaq» deıdi Gúlmaıdan.
Oblystyq fılarmonıanyń quramynda oblystyń túkpir-túkpirin túgel aralap shyqty dese de bolǵandaı. Gúlmaıdan qandaıda bir ákimdik tarapynan ótkiziletin merekelik sharalardyń bel ortasynan tabylady árdaıym. Ol úshin syltaý aıtyp, syrt qalý degen múldem joq.
– Konsertterge qatysqannan óner adamy qosymsha kúsh alady ǵoı. Igi jaqsylardy, óner dese ishken asyn jerge qoıar kópshilikti kórip, kóńiliń marqaıady. Onyń bári adamǵa jańasha bir rýhanı serpin beredi. Tamasha áserden aryla almaı, sol áserdiń jalǵasa berýin qalaǵan saıyn, kelesi bir saparǵa qulshyna daıyndyqqa kirisesiń.
Bıyl Astanada ótken Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna qatystym. Ǵajap! Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy tamyryn tym tereńnen tartatyn el tarıhynyń bir butaǵy ǵoı. Batyr babalarymyzdyń qaıtpas qaharmandyǵy men ultyn uıystyra bilgen handardyń kemeńger qasıeti qandaı dáýirde ómir súrsek te, urpaq úshin óshpes ónege. Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵy «birlik bar da, tirlik bardyń» naqty kórinisi. Búgingi urpaqtyń basty paryzy – óziniń adal isimen, ár salada qolynan kelgenshe babalar salǵan dańǵyl joldy laıyqty jalǵastyrýǵa úles qosý dep bilemin. Sondyqtan da óner arqyly halqymnyń ulylyǵyn pash etýge, el men eldi jaqyndastyra túsýge barynsha atsalysýǵa tyrysamyn. Qazaq handyǵynyń 550 jyldyǵyna baılanysty oblys kóleminde ótken is-sharalardyń da bel ortasynan kórindim. Isataı aýdanynyń Qurmetti azamaty atandym.
Elimizde Kóshbasshymyz Nursultan Nazarbaevtyń bastamasymen iske asyrylyp jatqan ulan-ǵaıyr ıgilikti isterdiń bári de ult bolashaǵy, Táýelsizdik týy bıikten jelbireı berýi jolyndaǵy qolǵa alynǵan ıgi sharalar ǵoı. Respýblıkamyzdyń órkenıet kóshinde aıshyqty oryn ıelenýi jolynda bárimiz bir kisideı jumyla kirissek, alynbaıtyn asý, kedergi bolar qorǵan qalmasy anyq. Soǵan uly dalanyń bir perzenti, óner ıesi retinde óz úlesimdi qosqanymdy maqtan tutamyn» deıdi ánshi ári sazger, Qazaqstan Respýblıkasynyń mádenıet qaıratkeri Gúlmaıdan Súndetova.
"Qamshy"silteıdi
Derekkóz: "Aıqyn-aqparat"
Pikir qaldyrý