ەكستراسەنستەرگە بىرەۋ سەنسە، بىرەۋ كۇمانمەن قارايدى. ءوزىن ەرەكشە قاسيەتكە يەمىن دەپ جاريالاعاندار اراسىندا كادىمگى الاياقتار دا، شىن كورىپكەلدەر دە بار. مۇنداي قابىلەت قايدان داريدى؟ ەكستراسەنسورلىق قاسيەتكە ماشىقتانۋعا بولا ما؟ Qamshy.kz اقپارات اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى وسى ساۋالداردى قازاقستاندىق تانىمال كورىپكەل، «ەكستراسەنستەر بايگەسىنىڭ»  جۇلدەگەرى زامان سىپاتايەۆقا قويىپ كوردى.

– ءوزىڭىز تۋرالى ايتىپ بەرسەڭىز، سىزگە كورىپكەلدىك قايدان دارىدى؟

– ماعان بۇل قاسيەت اتا-بابالارىمنان بەرىلگەن. مەنىڭ ارعىم تەگىمدە ارۋاقتى باتىرلار مەن اۋليەلەر بولدى. ءبىراق ولاردىڭ ەشقايسىسى ماعان ارنايى ەشتەڭە ۇيرەتكەن جوق. كىشكەنتاي كەزىمنەن ءبارىن ءوزىم يگەردىم، تىرنەكتەپ ءجۇرىپ ءبىلىم جينادىم. دەگەنمەن بابالارىمنىڭ رۋحاني قولداۋىن ءارقاشان سەزىنەمىن. بالا كۇنىمدە البان رۋىنىڭ ماقتانىشى رايىمبەك باتىر تۇسىمە كىرىپ، ايان بەرگەن.

ۇيقىدان ويانا سالىپ، ءبىر كۇندە كورىپكەل بولىپ شىعا كەلدىم دەپ ايتا المايمىن. مەكتەپتە وقىپ جۇرگەن كەزىمدە باسقالاردان وزگەشە ويلايتىنىمدى ءتۇسىندىم. ەرتەڭ نە بولاتىنىن بولجاپ، الدىن الا كورەتىن بولدىم. ەمتيحاندا قانداي بيلەت تۇسەتىنىن ءبىلىپ تۇراتىنمىن. سول ۋاقىتتا الەم، ءومىر، قۇداي تۋرالى ويلانا باستادىم. يسلامنىڭ، باسقا دىندەردىڭ تاريحىن زەرتتەپ، سارالادىم. 17 جاسىمدا جەكە سايتىمدى اشتىم. سول ارقىلى ادامدار كونسۋلتاسياعا كەلدى. 19 جاسىمدا «ەكسراسەنستەر بايگەسىنە» شاقىرىلىپ، وسى جوبادان كەيىن ەلگە تانىلدىم.

– «ەستراسەنستەر بايگەسىنە» نە ماقساتپەن قاتىستىڭىز؟

– نەگىزى «ەستراسەنستەر بايگەسىنە» قاتىسۋدى ءوز باسىم قالاعان جوقپىن. ويتكەنى 19 جاسىمدا ونسىز دا كورىپكەل رەتىندە تانىمال بولعانمىن. وسى ءىلىمدى زەرتتەيتىن قازاقستانداعى العاشقى ينتەرنەت-فورۋمدى اشىپ قويعانمىن. ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ وزدەرى ماعان حابارلاسىپ، سايىسقا قاتىسۋىمدى ۇسىندى. مەن ۇسىنىستى قابىل الىپ، الەمنىڭ ءار تۇكپىرىنەن كەلگەن مىڭداعان ادامنىڭ قۇرامىنا كىردىم. الايدا ول كەزدە ۋنيۆەرسيتەتتە وقىپ جۇرگەن ەدىم، سول سەبەپتى جوبادان ءوز ەركىممەن كەتىپ قالدىم. ارادا ءبىراز ۋاقىت وتكەن سوڭ جوباعا قايتا شاقىرىلدىم، ءسويتىپ اقىرعى سىناقتارعا دەيىن جەتتىم.

– وزگەلەردىڭ ويىن وقي الاسىز با؟

– كوپشىلىك مەنى كۇنى-تۇنى تەك ادامداردىڭ ويىن وقۋمەن عانا اينالىسادى دەپ ويلاۋى مۇمكىن. نەگىزىندە بۇل ءسىز ويلاعانداي ونشا قىزىقتى نارسە ەمەس. ادامنىڭ ويى ۇنەمى ەموسياسىمەن استاسىپ جاتادى. سوندىقتان كوپ جاعدايدا ەموسيانى ايقىنىراق سەزىنۋگە بولادى.

– مۇنداي قابىلەتتى جۇرە كەلە ۇيرەنۋگە بولا ما؟ 

– مەنىڭشە، ءار ادامنىڭ ىشكى تۇيسىگى بەلگىلى دارەجەدە جۇمىس ىستەيدى. وسى تۇيسىكتى جەتىلدىرىپ، دامىتۋعا بولادى. ءبىراز ۋاقىتتان بەرى وسى باعىتتا ترەنينگ وتكىزىپ كەلەمىن. ونداعى ماقساتىم – ادامدار وز-وزدەرىنە كومەكتەسە السا ەكەن دەيمىن. ءبىراق مۇندا ءبىر كىلتيپان بار. بۇل دا مۋزىكا سياقتى. مىسالى، ءسىز ءبىر اسپاپتا ويناۋدى ۇيرەنىپ، جىلدار بويى جاتتىعۋىڭىز مۇمكىن، الايدا ەستۋ قابىلەتىڭىز ناشار بولسا، سىزدەن ءبارىبىر موسارت شىقپايدى عوي. ال تۇرمىستىق دەڭگەيدە بارلىعىن مەڭگەرۋگە بولادى.

– وسى قابىلەتىڭىز جەكە ومىرىڭىزگە كەدەرگى كەلتىرمەي مە؟

– مۇنىڭ جاقسى جاقتارى دا، جامان جاقتارى دا بار. باستى ماسەلە – ادامنىڭ اقپاراتتى قالاي قابىلداپ، قالاي قولدانعانىندا. كۇندەلىكتى تۇرمىستا ءوز بولاشاعىمدى بولجاماۋعا، وعان اسا كوپ نازار اۋدارماۋعا تىرىسامىن. ءتىپتى، ءار ادامنىڭ بولاشاعى تەك ءوز قولىندا، ونى وي مەن ارەكەت ارقىلى وزگەرتە الادى دەپ بىلەمىن.

– 2018 جىلى قازاقستاندى قانداي وزگەرىستەر كۇتىپ تۇر دەپ ويلايسىز؟

– وسىدان ءۇش-تورت جىل بۇرىن قازاقستاندى 2018-2019 جىلدارى نە كۇتىپ تۇرعانىن بولجاعانمىن. بيىل جانە كەلەسى جىلى ەلىمىزدە ۇلكەن ساياسي  وزگەرىستەر بولادى. اكىمدىك، مينيسترلىك دەڭگەيىندەگى باسشىلار اۋىسادى. ونى كوكتەمنەن باستاپ كۇتە بەرىڭىزدەر. 2018 جىل قازاقستان ءۇشىن وتە ماڭىزدى. ءبىز بارلىق سالادا جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلەمىز. الەمدىك ساياساتتاعى وزگەرىستەردىڭ دە بەل ورتاسىندا بولامىز.

بيىل تابيعاتتى ساقتاۋ، ءارتۇرلى اپاتتىڭ الدىن الۋ ماسەلەلەرى ءبىرىنشى ورىنعا شىعادى. ورتالىق جانە سولتۇستىك قازاقستاندا ۇلكەن ءورت بولۋى مۇمكىن. سۋ تاسىپ، سەل ءجۇرۋ ءقاۋپى دە بار.

– الەمدەگى تانىمال كورىپكەلدەر بيىل ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىس باستالادى، اقىرزامان ورنايدى دەپ بولجادى. بۇل جايىندا ءسىز نە دەيسىز؟

– مۇنداي بولجامدار ەرتە زاماننان ايتىلىپ كەلەدى، ءبىز ونىڭ بارلىعىن باستان وتكەردىك. ءقازىر ادامزات بالاسى عالامات وزگەرىس الدىندا تۇر. بۇل – انىق نارسە. ەنەرگيا سارقىلىپ، ادام ساناسى قۇبىلىپ جاتىر. جەر شارىنداعى اقىرەت كۇنىن قاشانعا دەيىن شەگەرەتىنىمىز تەك وزىمىزگە بايلانىستى. ويىمىزدى تازا ۇستاپ، جەردى ساقتاپ قالۋعا اركىم ۇلەس قوسا الاتىنىن ەستەن شىعارماۋىمىز كەرەك.

– قابىلەتىڭىزدى پايدالانىپ، ارنايى قىزمەتتەردە جۇمىس ىستەۋگە قالاي قارايسىز؟

– كوپتەن بەرى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىمەن جۇمىس ىستەپ كەلەمىن. كوبىنەسە  قيىن، شيەلەنىستى ىستەردە كومەكتەسەمىن.

– تەگىن ترەنينگتەر ۇيىمداستىراسىز با؟

– بارلىق زەرتتەۋىمدى تەگىن جۇرگىزەمىن. كليەنتتەرىمە كەيدە تەگىن، كەيدە اقىلى كەڭەس بەرەمىن. مەنىڭ جۇمىسىم كەز كەلگەن باسقا ادامنىڭ جۇمىسى سەكىلدى. ونىڭ دا تولەمى بولۋى كەرەك. ادام ءوز ومىرىندەگى وقيعالارعا تەك ءوزى سەبەپكەر ەكەنىن، بار جاۋاپكەرشىلىكتى ءوزى ارقالايتىنىن تۇسىنگەنى ءجون.

– جۇمىس بارىسىندا قولداناتىن قانداي دا ءبىر قۇرالدارىڭىز بار ما؟

– ءارتۇرلى جاعداي بولادى. مەن ءوز جۇمىسىمدا بىرنەشە اتريبۋتتى قولدانامىن. ونىڭ ىشىنە ارعى اتامنان قالعان قامشى، مايشام، ارنايى پىشاق، تارو كارتالارى بار.

– ءقازىر بارلىق قازاقستاندىقتىڭ كوكەيىندە جۇرگەن ماڭىزدى سۇراق: كۇن قاشان جىلىنادى؟

– بۇل بيىلعى قىستاعى ەڭ سۋىق اياز ەمەس. اقپاننىڭ ورتاسىندا كۇن جىلىنادى. الايدا، ناۋرىز ايىندا تاعى دا كۇن سۋىتادى. جازدا اپتاپ ىستىق بولادى دەپ ويلايمىن.

– جەكە سايتىڭىزدا ەلگە ناقتى قانداي جاردەم بەرە الاسىز؟

– مەنىڭ كونسۋلتاسيالارىما ادامدار، ەڭ  بىرىنشىدەن، اقپارات الۋ ءۇشىن كەلەدى. وسى اقپارات ارقىلى ءوز ءومىرىن وزگەرتىپ، ونى دۇرىس باعىتقا بۇرادى. كەزدەسۋلەردەن كەيىن ول وزگەرىپ، باسقا ادام بولىپ شىعادى. الايدا ول ءوز ءومىرىن وزگەرتۋگە دايىن بولسا عانا مەنىڭ كومەگىم تيەدى.

– 2018 جىلى تەڭگەنىڭ كۋرسى قانداي بولادى؟

– كوكتەمنىڭ ورتاسىنا دەيىن تەڭگە كۋرسى نىعايادى. كۇزگە دەيىن بەلگىلى ءبىر تۇراقتىلىعىن ساقتايدى. الايدا 2018 جىلدىڭ كۇزىنەن باستاپ تەڭگەنىڭ السىرەۋىن كۇتۋگە بولادى.

– كريپتوۆاليۋتانىڭ دامۋىنا قاتىستى نە ايتاسىز؟

– ماسەلە قاي كريپتوۆاليۋتادا ەكەنىنە بايلانىستى. بيتكوين ۇلكەن «سىلكىنىستى» باستان وتكەرمەك. تەك شىدامدىلار عانا بيتكويننان تابىس تابا الادى. سەبەبى بيتكوين ءبىر قۇلاپ، ءبىر كوتەرىلەدى. الايدا تەك 2019 جىلى عانا كريپتوۆاليۋتالىق توڭكەرىستى كۇتۋگە بولادى. قارجى قۇرالى رەتىندە كەلەسى جىلدان باستاپ مويىندالادى. ءبىراق جاقىن اراداعى 5-7 جىلدا اقشانىڭ ورنىن باسا المايدى.

– اڭگىمەڭىزگە راقمەت!